Açlık sınırı 2 bin 320 lira, yoksulluk sınırı 8 bin 701 lira oldu

Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı kasımda yüzde 0,9 oranında artarak 2 bin 320 liraya kadar yükseldi. Aynı ailenin yoksulluk sınırı ise yüzde 0,96 oranında azalarak 8 bin 701 liraya indi.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu ar-ge birimi KAMUAR’ın dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için tüketmesi gereken gıda miktarlarını esas alarak belirlediği açlık sınırı ile gıdanın yanı sıra diğer ihtiyaçlarını da yoksunluk hissi duymadan karşılayabilmesi için yapması gereken gıda dışındaki harcamaları esas alarak hesapladığı yoksulluk sınırı araştırmasının bu yıl kasım ayına ilişkin sonuçları açıklandı.

Buna göre açlık sınırı kasımda bir önceki aya göre 21 lira artarak 2 bin 320 liraya yükselirken, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama ise 105 liralık azalışla 6 bin 380 lira düzeyine çıktı. Gıda ve gıda dışı ihtiyaçların insan onuruna yaraşır bir şekilde ve yoksunluk hissi çekilmeden karşılanabilmesi için gereken toplam harcama tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise 84 liralık azalışla 8 bin 701 lira oldu.

Kasımda açlık sınırı bir önceki aya göre yüzde 0,93 oranında artarken, gıda dışı harcamalar yüzde 1,62, yoksulluk sınırı da yüzde 0,96 oranında azaldı. 2018 yılının ilk 11 aylık döneminde açlık sınırı yüzde 23,5 gıda dışı harcamalar yüzde 19,89, yoksulluk sınırı da yüzde 20,84 oranında artış gösterdi. Son bir yıllık dönemde ise açlık sınırı yüzde 24,98, gıda dışı harcamalar yüzde 20,43, yoksulluk sınırı da 21,61 oranında artış kaydetti.

GIDA HARCAMALARI

Dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırının kasım ayında 2 bin 320 liraya kadar yükselmesinde süt, yoğurt, patates, kuru soğan, un, makarna-şehriye gibi harcama kalemlerinde yaşanan artışlar belirleyici oldu. 

Ankara’da en fazla alışveriş yapılan pazar ve marketlerden derlenen fiyatlara göre kasımda et (kırmızı et, tavuk ve balık) için yapılması gereken harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 0,42 oranında azalarak 668,7 liraya kadar yükseldi.  Yumurta harcamaları yüzde 5,95 oranında azalarak 45,8 liraya, kuru bakliyat harcamaları yüzde 0,84 oranında azalarak 59 liraya geriledi.

Kasımda süt-yoğurt harcamaları yüzde 4,28 oranında artarak 365,8 liraya yükselirken, peynir harcamaları yüzde 0,47 azalışla 106,6 lira oldu. Patates harcamaları yüzde 3,92 artarak 71,6 liraya çıktı, kuru soğan harcamaları 20,18’lik artışla 40,5 liraya kadar tırmandı. Kasım ayında, taze meyve harcamaları yüzde 1,23 azalarak 168,9 liraya inerken, yüzde 1,27 oranında artan taze sebze harcamaları ise 183,6 lira oldu.

Ekmek harcamalarının yüzde 0,59 oranında artışla 255,9 liraya yükseldiği kasım ayında, pirinç-bulgur harcamaları yüzde 1,69 artarak 66,2 liraya çıktı. Un harcamaları yüzde 42,8 artarak 57 lira oldu. Makarna-şehriye harcamaları yüzde 6,3 oranında artarak 30,2 lirayı buldu. Katı ve sıvı yağlar için yapılan harcamalar yüzde 0,42 oranında azalarak 47,2 liraya gerilerken, şeker harcamaları yüzde 1,24 artarak 32,6 liraya yükseldi. Bal-reçel ve benzeri maddelere yönelik harcamaların yüzde 21,33 artarak 71,9 liraya gerilediği kasım ayında zeytin harcamaları ise yüzde 2,51 artarak 49,1 lira oldu.

Hesaplamalar, çalışan yetişkin bir erkek için günlük 3.500, yetişkin bir kadın için 2.800, çocuk için 2.100 kalori, bir genç için de 3.780 kalori gereksinimi dikkate alınarak yapıldı. Buna göre kasımda açlık sınırı yetişkin bir erkek için 666,8 lira, yetişkin bir kadın için 533,5 lira, çocuk için 400 lira ve genç için de 720 lira oldu.

GIDA DIŞI HARCAMALAR

Diğer açlık ve yoksulluk sınırı araştırmalarından farklı olarak, yoksulluk sınırının belirlenmesinde gıda dışı harcamaların fiyat artışları da esas alınarak yapılan araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin yoksunluk hissi duymadan gıda dışındaki gereksinimlerini karşılayabilmesi için gereken harcama tutarı da kasımda bir önceki aya göre yüzde 1,62 oranında azaldı ve 6 bin 380 liraya geriledi.

Kasımda giyim ve ayakkabı harcamaları 597 liraya, barınma harcamaları bin 230 liraya çıktı. Ev eşyası harcamaları 697 liraya gerilerken, sağlık harcamaları 208,5 liraya yükseldi. Ulaştırma harcamaları bin 401 liraya geriledi. Haberleşme harcamaları 280 lira, eğlence ve kültür harcamaları 290 lira, eğitim harcamaları 200 lira, lokanta ve otel harcamaları 655 lira, diğer mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 444 lira, alkollü içki ve sigara harcamaları ise 377 lira oldu.

Gıda dışı harcamalar, bu yılın ilk on aylık döneminde yüzde 19,89, son bir yıllık dönemde ise yüzde 20,43 oranında arttı. Gıda dışı harcamalar bir yıl önce (Kasım 2018) 5 bin 298 lira olarak gerçekleşmişti.

YOKSULLUK SINIRI

Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşayabilmesi için yapması gereken zorunlu gıda ile gıda dışı harcamaların toplam tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise kasım ayında yüzde 0,96 oranında azalarak 8 bin 784 liradan 8 bin 701 liraya geriledi. Kasımda yoksulluk sınırının yüzde 26,7’si gıda, yüzde 73,3’ü gıda dışı harcamalardan oluştu.

Yoksulluk sınırında yılın 11 ayında yüzde 20,84 artış yaşandı. Kasım sonu itibariyle son bir yılda yoksulluk sınırında yaşanan artış ise yüzde 21,61 olarak gerçekleşti. Yoksulluk sınırı geçen yıl kasım ayında 7 bin 155 lira olarak gerçekleşmişti.

ASGARİ ÜCRET AÇLIK SINIRINI KARŞILAMIYOR

Başta gıda fiyatları olmak üzere mal ve hizmet fiyatlarında her ay arka arkaya yaşanan artışlar en fazla ücret ve maaşla çalışanları etkiliyor. Asgari ücretin ve özel sektörde çalışanların ücretlerinin yılda bir defa, kamuda çalışanların ücret ve maaşları ile emekli aylıklarının ise iki defa artırıldığı dikkate alındığında, enflasyon karşısında korumasız olan bu kesimlerin satın alma gücü her ay giderek biraz daha eriyor. Yapılan zamlar da sadece geçmiş aylarda kaybedilen satınalma gücünün bir kısmını karşılayabiliyor.

Örneğin asgari ücret bu yılbaşında yılın tümünde geçerli olmak üzere yüzde 14 oranında artırılarak bin 603 liraya çıkarılmıştı. Yılın ilk 11 aylık döneminde enflasyonun yüzde 20’yi geçmesiyle birlikte net asgari ücrette reel olarak yüzde 5 oranında erime yaşandı. Ocak ve temmuz aylarında yapılan zamlarla birlikte memur ve emeklilerin maaş ve aylaklarında da ortalama yüzde 15 oranında bir artış yaşanmıştı. Yine yılın ilk 11 aylık dönemindeki enflasyon bu zamma rağmen memur maaşları ve emekli aylıklarını reel olarak yüzde 4,2 oranında eritti.

Asgari ücret bu yılbaşında açlık sınırının yüzde 85,3’ünü karşılayabiliyordu. Bu oran kasım ayında yüzde 69’a kadar geriledi. Yine asgari ücret bu yılbaşında yoksulluk sınırının yüzde 22,3’üne yetebilirken kasım ayında bu oran yüzde 18,4’e düştü. Bu ay 2019 yılında uygulanacak asgari ücret yeniden belirlenecek. Asgari ücretin en azından dört kişilik bir ailenin açlık sınırını karşılayabilmesi için en az yüzde 45 oranında artırılması gerektiği hesaplanıyor.