Economist'ten dış politikaya sert eleştiriler

İngiliz The Economist dergisi, Türkiye dış politikasını sert bir dille eleştiren bir makale yayımladı...

İngiliz The Economist dergisi, Türkiye dış politikasını eleştiren bir makale yayımladı. Makalede özellikle Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu eleştirilirken, AKP’nin Ortadoğu politikaları da mercek altına alındı.

Davutoğlu’nun 2009’da Musul’da yaptığı konsolosluk açılışıyla başlayan makalede, Dışişleri Bakanı’nın, “Sizi kendi parçamız gibi görüyoruz, ben sizin de bakanınızım” sözleri hatırlatıldı. Davutoğlu’nun o zamanki görüşlerinin “Yeni Osmanlıcılık” olduğunu belirten dergi, şu anda Türkiye Konsolosluğu’nun IŞİD merkezi olarak kullanıldığını vurguladı.

Makalenin devamında ise şu ifadeler yer aldı: “Musul çöküşü Türkiye’nin bölgedeki varlığının azaldığına bir örnek. AB ile üyelik için görüşen ve NATO üyesi Türkiye, İslam ve demokrasinin Müslüman bir ülkede birlikte var olabileceğini kanıtlayan parlayan bir yıldızdı. Ancak, kibir, Sünni yanlısı mezhepçilik ve AKP’nin yanlış kararlarından oluşan karışım ülkeyi yumuşak gücünden düşürdü.

ÖNCE MAVİ MARMARA, SONRA MISIR

Problemin ilk işaretleri 2010’da Mavi Marmara ile kendini gösterdi. Daha sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Müslüman Kardeşler’i savunduğu için Mısırlı generallerle kavga etmesi geldi. Ne var ki, en büyük darbe Suriye’den geldi.

Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın altı ayda hükümetten düşürülebileceğine inandı; Davutoğlu ise bunun daha kısa sürede gerçekleşebileceğini savundu. Türkiye muhaliflerin ve silahların Suriye’ye geçirilmesine izin verdi (IŞİD’e katılan yabancıların birçoğunun Türkiye üzerinden Suriye’ye geçtiğine inanılıyor). IŞİD, Türkiye’nin iki sınır kapısını kontrolü altında tutuyor ve gözlerini Suriyeli Kürtlerin kontrol ettiği bir sınıra dikti. Kürtler, Türkiye’nin IŞİD’i kendilerine karşı kullandığı konusunda ısrarcı.

'ERDOĞAN ELEŞTİRİLERİ DUYMUYOR'

Türkiye bu iddiaları reddediyor. Fakat bunlar, Türkiye’nin cihatçıları ele alma şekli endişeye neden olan Washington’da inceleniyor. ABD’li bir yetkili, “Erdoğan’a karşı büyük bir güvensizlik var” diyor. Başbakan’ın İsrail’e karşı son zamanda söylediği sözler, İsraillileri Hitler’le karşılaştırması da ona yardım etmedi. Pensilvanya’daki Lehigh Üniversitesi’nden Henri Barkey ise, “Obama’nın kendisinden gelmediği takdirde, herhangi bir eleştiri Erdoğan tarafından fark edilmeyecektir” dedi.

'KİMİ YETKİLİLER IŞİD'DEN KORKUYOR'

Türkiye, ABD’den gelen baskı sonucunda IŞİD ve El Nusra’yı ‘terörist’ listesine dahil etti. Ne var ki, Türk yetkililer sınırı tamamen kontrol edemediklerini itiraf ediyor. Açıkça olmasa da, bir kısmı Türkiye’nin IŞİD’in bir sonraki hedefi olmasından endişe duyuyor.

Davutoğlu, bir zamanlar cihadı Çeçenistan ve Afganistan gibi yerler için savunuyordu. İsrail’e “jeopolitik tümör” demişti. Marmara Üniversitesi’nde Siyaset Bilimci Behlül Özkan, eski profesörü Davutoğlu’nun 1990’larda yazdığı 300’den fazla makalesini ve açıklamalarını inceledi. Ancak, Davutoğlu IŞİD’i ideolojik düşmanı olarak görüyor. Özkan, “O, daha çok Müslüman Kardeşler’le aynı çizgide” sözleriyle tespitini açıkladı.

'AKP VARSA DAVUTOĞLU DA VAR'

Son zamanda imza attığı başarısızlıklara rağmen Bakan Davutoğlu’nun görevden alınacağına dair bir işaret yok. Londra merkezli kuruluş RUSI’den analist Aaron Stein, “Davutoğlu’nun, AKP iktidarda oldukça Türkiye dış politikasında devam etmesi muhtemel” dedi. Tüm bunlara ek olarak, 10 Ağustos’ta yapılacak seçimde Türkiye’nin halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı olma adayı Başbakan Erdoğan’ın, Başbakanlık koltuğu için Davutoğlu’nu seçtiği konuşuluyor. Musul felaketinin onun Osmanlı fantezilerini sileceği umuluyor. Ne yazık ki şu anda böyle bir şeyin olacağına dair bir işaret yok.” (Economist)