Kiralık işçilik yasa dışı uygulanıyor

Tarih: 25.11.2011 - 13:16

Kategori: Sendika

Çalışma yaşamında işçilerin en çok şikayet ettiği konuların başında taşeron çalışma geliyor

İş Kanunu’nda alt işverenlik olarak tanımlanan taşeronlaşma bazı sınırlamalarla birlikte yasal zemine de sahip. Yasal olanın işçilerin canını yakması bir yana, patronlar taşeronlaştırmayı yaygınlaştırmak için ilginç yöntemler bulmaktan da geri durmuyor.

Güvenlik şirketlerine bağlı kişilerin fabrikalarda işçi olarak çalıştırılması bunlardan birisi. Yasal mı? Değil. Bu yöntemle binlerce işçi çalıştırılıyor. İşçilerden aldığımız görüşlere göre, bu uygulamayı engelleyen de soran da yok.

Uygulama, Ulusal İstihdam Stratejisinde de öngörülen Özel İstihdam Bürolarını akıllara getiriyor. Özel İstihdam Bürolarıyla ilgili ülke örnekleri, işçilerin çalıştıkları işyerine bağlı olmayıp Özel İstihdam Bürosu niteliğindeki şirkete bağlı olarak çalıştıklarını, dolayısıyla iş güvencesi, kıdem tazminatı ve işyerinin diğer sosyal haklarından faydalanamadıklarını göstermektedir. Trakya’da ise bazı güvenlik şirketleri yasa dışı bir şekilde özel istihdam bürosu haline getirilmiş durumda.

5188 sayılı Yasa ile kurulan güvenlik şirketleri, ilk kurulduklarında fabrika bekçilerinin yerini alırken zamanla yemek, servis ve temizlik işleri ile fabrikalara girdiler.

Yakın zaman içinde üretim bölümlerine de işçi kiralayan güvenlik şirketleri fiili istihdam büroları olarak çalışıyor. Ve işçilerin birçok ekonomik ve sosyal hakkını ortadan kaldırıyor.

My Güvenlik bünyesinde yer alan My Servis Grup firmasına kayıtlı olup Dizayn Grup fabrikasında çalışan işçiler Çorlu’da en ağır koşullarda çalıştıklarını söylüyorlar. İşçilerden biri, “İşsizlik nedeniyle koşulları kabul etmek zorunda kaldık. Fabrikaya adeta kiralanıyoruz. Çalışma koşulları ağır ve ücretler düşük. Birçok kişi bundan dolayı işi bırakıyor. Esnek çalışma burada Allah’ına kadar uygulanıyor” diye konuştu.

12 saatlik çalışma karşılığında 750-850 TL ücret aldığını belirten başka bir işçi, “Güvenlik şirketleri fabrikalardan işçi başına 1400-1700 TL arası ücret alırken, işçiye yarısını veriyor. Şimdiye kadar da hiç kıdem tazminatı alan görmedim. Bu uygulama hiçbir hak bırakmıyor” dedi.

Dizayn Grup’ta çalışan başka bir işçi, iş başvurularından 20 TL ücret alındığını, fabrikaların talepleri doğrultusunda başvuru yapanların bu işyerlerine gönderildiğini belirtiyor.

My Güvenlikte çalışan ve adının açıklanmasını istemeyen bir güvenlik görevlisinin, Birleşik Metal-İş sendikasının örgütlenmeye çalıştığı Daiyang ve Deri-İş’in çalışmalarını sürdürdüğü Grup Suni Deri yaşanan süreçle ilgili aktardıkları çarpıcı: “Güvenlik amirimiz bize yönelik bir eğitim seminerinde ‘Güvenlik elemanının gözü kulağı açık olup fabrikada olup bitenden haberi olmalı. Sendikalaşma işlerini özellikle takip etmeliyiz, yoksa firma sözleşmemizi fes eder.’ O günden sonra fabrika yöneticileri bizden hep örgütlenmenin önündeki işçileri tespit etmemiz için uyarıyordu. Daiyang sendikalı işçileri işten attığında firmamız fabrikaya işçi bulmaya başladı. Grup Suni Deri’de ise sadece güvenlik işi yaparken sendikalaşma bitene kadar fabrikaya işçi bulduk. Atılan işçilerin yerine geçici olarak işçi ayarladık. Bu durum sendikalaşma işi bitene kadar devam etti.”

Çorlu’da fabrikalara işçi kiralayan 10’a yakın güvenlik şirketi var. Bunlar 2 bini güvenlik görevlisi olmak üzere toplam 10 bin kadar işçiyi fabrikalarda kiralık işçi olarak çalıştırmakta. Güvenlik şirketlerine bağlı işçiler en sağlıksız koşulların olduğu fabrikalarda, düşük ücretle ve iş güvencesinden mahrum olarak çalıştırılmakta. Daha çok kadın işçilerin çalıştığı güvenlik şirketlerinde kıdem tazminatı ödenmezken, bazılarında düzenli sigorta bile yok.