23 yıl oldu, yangın hiç sönmedi: Sivas

Tarih: 01.07.2016 - 16:23

Kategori: Gündem

2 Temmuz 1993’te Pir Sultan Abdal Şenliklerine katılmak için Sivas'a giden aydın ve sanatçılardan 33'ünün, kaldıkları otelin yakılması sonucu hayatını kaybetmelerinin üzerinden 23 yıl geçti. Adaletsizlik de kesintisiz sürüyor.

Şenlik için gittiler. Kaldıkları otel gericiler tarafından yakıldı. Katledildiler. Devlet seyretti. Dönemin başbakanı ‘Çok şükür otel dışındaki halkımıza bir şey olmadı’ dedi. Yargı cezalandırmadı. 1 numaralı sanık, firari olarak aranırken resmi nikahla evlendi, askere gitti, çocuğunu nüfusa kaydettirdi, ehliyet aldı. Sivas’ta öldü. Kimlik tespiti için cesedinden alınan DNA örneğiyle karşılaştırmak için eşinden de DNA örneği alındı. Sanık avukatları AKP’den vekil oldu. Dava, zamanaşımından düşürüldü. Cumhurbaşkanı ‘hayırlı olsun’ dedi. AYM’e taşınan davaya bakacak üyelerden birisinin sanık avukatı olduğu ortaya çıktı. 23 yıl önce 2 Temmuz’da Sivas’ta yakılan ateşin sönmesine hiç izin vermediler. Adalet yerini bulana kadar da sönmeyecek.

2 Temmuz 1993

2 Temmuz 1993’te Pir Sultan Abdal Şenliklerine katılmak için Sivas'a giden aydın ve sanatçılardan 33'ü, kaldıkları otelin yakılması sonucu hayatını kaybetti. Olaylar sırasında iki otel görevlisi yaşamını yitirdi, iki saldırgan öldü.

Aziz Nesin, Behçet Aysan, Metin Altıok, Uğur Kaynar, Hasret Gültekin, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Asım Bezirci ve daha pek çok şair, yazar, sanatçı dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin'in davetiyle şenlikler için kente geldi.

Olaydan 2 gün önce şehirde şenlik için Sivas’a gelen Aziz Nesin’in Salman Rüşdi’nin Şeytan Ayetleri’ kitabından bölümleri Aydınlık’ta yayınlamasından bahsedilen bildiriler dağıtılarak Aziz Nesin hedef gösterildi. 2 Temmuz günü ise yerel basında şenlikleri hedef alan, tahrik edici haberler çıktı.

Olaylar, 2 Temmuz 1993 günü, öğle saatlerinde başladı. Cuma namazının ardından toplanan gruplar etkinliklerin yapıldığı Kültür Merkezi'ne ulaştı. “Sivas laiklere mezar olacak”, “Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak” sloganları atan gruplar şenliklere katılanların direnişiyle karşılaştı. Ancak gruplar dağılmadı, kalabalık gittikçe arttı. Tahrip edilen kültür merkezi boşaltıldı ve saldırıya uğrayanlar güvenli bölgelere gönderildi. Bu arada, yeni katılımlarla sayısı on bine yaklaşan kitle sloganlarla, kültür merkezinden şenliklere ev sahipliği yapan valilik önünde giderek valilik binasını taşladı. Saldırganların bir kısmı bir gün önce açılışı yapılan Halk Ozanları Heykeli’ni parçalayarak yerlerde sürükledi.

Saldırganlar sloganlarla birlikte şenlik için gelenlerin konakladığı Madımak Oteli’ne yöneldi. Kalabalığın artması ve güvenlik önlemlerinin yetersizliğini gören otelde bulunanlar telefonla Sivas Valisi’ni, Emniyet Müdürünü ve ulaşabildikleri yetkilileri arayarak önlemlerin artırılmasını istediler. Yaklaşık 20 bin kişilik saldırgan kitleye karşı devletin çevre illerden gönderdiği güvenlik görevlisi sayısı 100’ü geçmedi.

Saldırganlar önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi. Araçların yakılmasıyla başlayan yangın, ardından Madımak Oteli'ne sıçradı. Olay yerine gelen itfaiye ekiplerinin yangına müdahalesi saldırganlar tarafından engellendi. Saatlerce süren saldırılar ve çıkarılan yangın sonucunda otele sığınan aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Ozan Türkyılmaz'ın da bulunduğu 33 kişi yanarak ya da dumandan boğularak hayatını kaybederken, 2 otel görevlisi yaşamını yitirdi, 2 saldırgan öldü.

Yangın sürerken, aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu 51 kişi kurtulmayı başardı.

Dönemin yetkililerinin açıklamaları

Yaşanan olayların ardından başbakandan cumhurbaşkanına dönemin yetkilileri hafızalardan silinmeyecek açıklamalarda bulundular.

Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, ‘Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş. Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır. Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır’ derken, dönemin Başbakanı Tansu Çiller, ‘Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir’ açıklamasında bulundu.

İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu ise Aziz Nesin'i suçlayarak, ‘Aziz Nesin’in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle, halk galeyana gelerek tepki göstermiştir’ dedi. Gazioğlu, ‘Oteli, otel sahibi kundaklamıştır’ diyerek otel önünde sloganlar atarak katliam çağrısı yapan 20 bin kişiyi aklamaya çalıştı.

Dönemin ana muhalefet partisi lideri Mesut Yılmaz ise, “Abartmaya gerek yok. Bu kadar kişi bir futbol maçında da ölebilirdi” şeklinde açıklama yaptı.

Dava süreci

Olayların ertesi günü 35 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü tutuklandı, geri kalanlar serbest bırakıldı.

Kamuoyunda "Madımak davası" ya da "Sivas davası" olarak geçen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. Karar ise, yaklaşık bir yıl sonra, 26 Aralık 1994’te verildi.
Ankara 1 No’lu DGM, Sivas davasında 22 sanık hakkında 15'er yıl, 3 sanık hakkında 10'ar yıl, 54 sanık hakkında 3'er yıl, 6 sanık hakkında 2'şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verdi. Müdahil avukatlar, DGM'nin kararını taraflı, hukuka ve adalete aykırı olarak niteleyerek, ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler.
Temyiz aşamasında davaya Yargıtay 9. Ceza Dairesi baktı. Yargıtay, "Katliamın Cumhuriyete, Laikliğe ve Demokrasiye yönelik olduğunu" belirterek DGM'nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No`lu DGM, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı.

Ankara 1 No’lu DGM ikinci kararını 28 Kasım 1997'de açıkladı. Kararda 33 sanığa idam cezası verildi. Yargıtay 9. ceza dairesi de 24 Aralık 1998'de verdiği kararda, hapis cezalarını onadı, ancak 33 idam cezası "usul noksanlıkları" nedeniyle bozdu. İdam cezaları dışında 9 sanık 7 yıl 6'şar ay, 4 sanık 20'şer yıl, 1 sanık 15 yıl, 1 sanık 5 yıl hapis cezası aldı.

Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık DGM tarafından yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezası yürürlükten kaldırılınca, 33 idam hükümlüsünün cezaları müebbet hapis cezalarına dönüştürüldü. Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık halen yakalanamadı. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı ise 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düştü. Mahkeme, sanıklar Cafer Erçakmak ve Yılmaz Bağ'ın ölmeleri; Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu yönünden ise zaman aşımı nedeniyle kamu davasının düşürülmesine karar verdi. Sivas davası müdahil avukatları zamanaşımından düşme kararını Yargıtay'da temyiz ettiler.

Ankara 1 Nolu DGM, Sivas katliamının ana davasında yargılanan, üç sanıktan Murat Sonkur'u 2911 sayılı yasaya muhalefet suçundan 3 yıl, Murat Karataş ve Eren Ceylan'ı ise "Madımak Oteli'ni yakarak, 35 kişinin ölümüne neden olmak" suçundan 15 yıl hapse mahkum etti. Sanıklar daha sonra cezalarını çektikleri gerekçesiyle tahliye edildiler. Ancak Yargıtay, üç sanık hakkındaki mahkeme kararını bozdu. Ancak bu kez de, tahliye edilmiş sanıklar bulunamadı. Bulunamadıkları gerekçesiyle de bu üç sanığın davası, ana davadan ayrıldı.

AYM’e taşınan davaya sanık avukatı AYM üyesi bakacak!

Sivas Katliamı davası, zamanaşımından düşürüldü. Dava, Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Anayasa Mahkemesi’nde davaya bakacak üyelerden Celal Mümtaz Akıncı’nın sanık avukatı olduğu ortaya çıktı.

Aranan 1 numaralı sanık evlendi, askere gitti, Sivas’ta öldü!

Davanın 1 numaralı sanığı Sivas Belediye Meclisi'nin Refah Partili üyesi Cafer Erçakmak’ın firari olarak aranırken, 27 Temmuz 1999'da Sivas Altınyayla Belediyesi'nde evlendiği, 22 Mayıs 1997'de askerlik görevine başladığı, ardından çocuğunu nüfusa kaydettirdiği ve 2000'de ehliyet aldığı ortaya çıktı.

Erçakmak öldükten sonra, Sivas davasının firari sanığı olduğunun anlaşılması için cesedinden alınan DNA örneğini karşılaştırmak için, kan bağı bulunmayan eşinden de DNA örneği alındığı ortaya çıktı.

Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, kararı "Milletimiz için, ülkemiz için hayırlı olsun. Yıllar yılı içerde olan vatandaş, içlerinde kaçak olanlar vardı. İdam kalktığı için 33 kişi ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum oldu. Bunlar hep gözden kaçıyor. Hedef saptırılıyor" şeklinde yorumladı.

Madımak Oteli önce kebapçı sonra kültür merkezi oldu!

Sivas katliamının ardından Madımak Oteli’nin alt katına kebapçı açıldı. Tepkiler üzerine 2010 yılında kebapçı kapatılarak Madımak Oteli kamulaştırıldı. Bina, ‘Madımak Oteli müze olsun’ taleplerine rağmen bilim ve kültür merkezine dönüştürüldü.

Saldırganlarla canlarına kastettiklerinin isimleri yan yana!

Binada anı köşesi adı verilen ve katliamda hayatını kaybedenlerin isimlerinin yazıldığı bölümde iki saldırganın da ismine de yer verildi.

Sivas katliamında hayatını kaybedenlerin isimleri şöyle:

Şenlik için gelenler

Muhlis Akarsu- 45 yaşında
Muhibe Akarsu - 45 yaşında
Gülender Akça - 25 yaşında
Mehmet Atay - 25 yaşında
Sehergül Ateş - 30 yaşında
Behçet Sefa Aysan- 44 yaşında
Erdal Ayrancı - 35 yaşında
Asım Bezirci- 66 yaşında
Belkıs Çakır- 18 yaşında
Serpil Canik - 19 yaşında
Muammer Çiçek - 26 yaşında
Nesimi Çimen- 62 yaşında
Serkan Doğan - 19 yaşında
Hasret Gültekin- 22 yaşında
Murat Gündüz - 22 yaşında
Gülsüm Karababa -22 yaşında
Uğur Kaynar- 37 yaşında
Emin Buğdaycı-18 yaşında
Asaf Koçak- 35 yaşında
Koray Kaya - 12 yaşında
Menekşe Kaya - 15 yaşında
Handan Metin - 20 yaşında
Sait Metin - 23 yaşında
Huriye Özkan - 22 yaşında
Yeşim Özkan - 20 yaşında
Metin Altıok 53 yaşında
Carina Cuanna Thuijs - 23 yaşında
Nurcan Şahin - 18 yaşında
Özlem Şahin - 17 yaşında
Asuman Sivri - 16 yaşında
Yasemin Sivri - 19 yaşında
Edibe Sulari- 40 yaşında
İnci Türk - 22 yaşında

Otel çalışanları

Kenan Yılmaz - 21 yaşında
Ahmet Öztürk- 21 yaşında

Saldırganlar

Ahmet Alan
Hakan Türkgil

Vişne Haber Ajansı