Ağustos ayında en az 201 işçi hayatını kaybetti

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2023 Ağustos ayı İş cinayetleri raporunu yayımladı.

Yoksullaştırma ve iş cinayetleri kıskacında olan biz işçiler için direnmekten başka çare yok...
Ağustos ayında en az 201 işçi hayatını kaybetti

Agrobay, FEDAŞ, Tuzla Gemi, Corning, Şireci Tekstil, Trendyol Depo, Sputnik, İzmir BB Evde Bakım, Doruk Madencilik, Amana Foods, Plasmek, Folkart, İzmir Demokrasi Üniversitesi, Artemis ve Erkaplan Halı, Ravago, Çolakoğlu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Renault, Uğurteks, Arnavutköy Belediyesi, Kroman Çelik, Çukurova Üniversitesi, Aluform Pekintaş, Akınal Sentetik ve Türkiye’nin dört bir yanında ismini sayamadığımız işçi direnişlerini selamlıyoruz.. İnsanca yaşanabilir bir ücret, işten atmalara karşı iş güvencesi, sağlıklı ve güvenli çalışma ve diğer haklarımız için direnmekten başka çaremiz yok...

İşçiyiz, Haklıyız, Kazanacağız...

Türkiye Yüzyılı’nın Orta Vadeli Programı işçilere ne vaad ediyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 70 sayfalık Orta Vadeli Pragramı 6 Eylül tarihli Resmi Gazete’den okuyabilirsiniz. Biz burada sadece birkaç hususa değinip “İSİG mücadelesi” açısından önümüze düşen görevlere odaklanacağız. Programda;

• “Faiz sebep enflasyon netice” diyen söylemden “sıkı para politikası sayesinde enflasyonu düşüreceğiz” söylemine geçilmiş.
• 2023’te kişi başına milli gelir 12 bin 415 dolar olacak deniyor. Oysa 2013’te resmi olarak açıklanan gelir bu civardaydı ve o zaman 2023 hedefi için 25 bin dolar deniyordu.
• Bu yıl için enflasyon hedefi yüzde 65 deniyor. Oysa sene başında hedef yüzde 35’ti. Türkiye’nin kronik bir enflasyon sürecinden çıkışı gözükmemektedir.
• Mehmet Şimşek “Bundan sonra ücret düzenlemeleri hedef enflasyona göre yapılacak.” diyerek ücretlerin daha da düşürüleceğini belirtmiş oldu.
• Büyüme hedefleri bizim gibi ülkeler açısından bakınca düşüktür. Bu da işsizliğin yaygınlaşması sonucunu doğurabilir.
• Nüfusun büyümüyor olduğunu belirten Dünya Bankası raporuna atfen göçmen istihdamının önünün açılacağı belirtiliyor.
• Kıdem tazminatının hedefe alındığı ve bu saldırının adının “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi” olacağı belirtiliyor. Diğer yönü ise emeklilik yaşında artık esneme yapılmayacağı ve emeklilik maaşının düşürüleceği oluşturuyor.
• “İstihdam” başlığında ise, “yeni nesil esnek çalışma modelleri” hızlı ve etkili bir biçimde hayata geçirilip “güvenceli esneklik” sağlanacak deniyor.

Yani 12 Eylül’de başlayan, Özal ile devam eden sonrasında AKP/Cumhur İttifakı ile süren sermaye politikaları daha da derinleşerek sürecek...

Bu dönemde İSİG mücadelesi neler yapacak?
2018 yılında başlayan ancak 2021 yılının sonbaharından beri iliklerimize kadar hissettiğimiz bir yoksullaştırma süreci yaşıyoruz. Başta gıda fiyatları olmak üzere kira, ulaşım, doğalgaz-elektrik-su-telefon-internet faturaları, eğitim ve sağlık giderleri vd. aldığımız maaşın çok üstünde artıyor. Bu süreçte devlet, TÜİK’i baz alarak asgari ücreti açıklıyor ve bu da genel ücretleri belirliyor. Ancak TÜİK uzun bir süredir aynı SGK’nın işçi ölümlerini gerçeğin çok altında göstermesi gibi bir tahribat yaptığı için maaşlarımız gün be gün eriyor. Geçinemiyoruz!

Diğer yandan geçinmek için her evde çalışan ücretli sayısı artıyor. Erkek ve kadının yanında çocukların çalışmaya başlamasıyla, aile dayanışmalarıyla (aynı evde, semtte oturma, köyle ilişkiler), yan gelirlerle ayakta kalmaya çalışıyoruz. Tüm toplum işçileşiyor ve yeniden işçileşiyor!

Bu noktada mücadele alanımız olan işçi sağlığı ve iş güvenliği (İSİG/emeğin korunması) sorunları giderek artıyor. İş cinayetleri, yaralanmalar, sakat kalmalar, meslek hastalıkları, çocuk-kadın-yaşlı-göçmen emeğinin kuralsız sömürüsü derinleşiyor. Adeta bir iş cinayetleri rejiminde yaşıyoruz!

Diğer yandan işçiler kentsel yaşamdan dışlanıyor, doğanın tahribatı-talanı yaygınlaşırken su, gıda vd. yeni krizler kapımızda bekliyor.

Bugün asgari ücret Türkiye işçi sınıfının çoğunluğunun ortalama maaşı haline gelmiştir. Şirket ciro ve karları ise rekor kırmaktadır. Her işkolunda ve şehirde patronlar karlarına kar katmakta bu durum da yoksullaştırma, işçileştirme ve güvencesiz çalıştırma ekseni üzerinden olmaktadır. Devlet ve sermaye bu süreci çocuk yaştan itibaren gerek okulda gerek işyerlerinde dinsel kurallarla, diyanet-tarikat ilişkileriyle ve gerektiğinde de baskıyla, zorla yönetiyor. Tam da bu noktada İSİG mücadelesi, işçi sınıfının birliğini, direnç noktalarını güçlendirmenin temel bir aracı olabilir.

Yoksullaştırma, işçileştirme, iş cinayetleri rejimi kıskacında İSİG mücadelesi önümüzdeki dönem;

1- Başta iş cinayetlerinin önlenmesi olmak üzere işçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması,
2- İnsanca yaşanabilir bir ücret,
3- Aşırı, yoğun, fazla, taşeron ve her türlü esnek çalıştırmaya ve işten atma saldırısına karşı güvenceli iş,
4- Beslenme, barınma, ulaşım ve yaşanabilir kent-çevre hakkı,
5- Çocuk, kadın, yaşlı ve göçmen emeğinin korunması...

gibi başlıkları ulusal, bölgesel, işkolu vb. düzeylerinde öne çıkarmalı, taleplerini ve araçlarını mücadele içinde yeniden oluşturmalıdır...

Çalışırken ölmek istemiyoruz...

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi

***

 

Yüzde 69’unu ulusal basından; yüzde 31’ini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla, 2023 yılının ilk sekiz ayında (Ocak’ta 116, Şubat’ta 195, Mart’ta 130, Nisan’da 123, Mayıs’ta 146, Haziran’da 161, Temmuz’da 183 ve Ağustos’ta 201 olmak üzere) en az 1255 işçi hayatını kaybetti...

2011 yılının Eylül ayından beri düzenli olarak aylık iş cinayetleri raporunu çıkarıyoruz. Bugüne kadar koronavirüs salgını ve Soma işçi katliamı dışında 200 işçi ölümünün aşıldığı ayların sayısı beşti. Ağustos 2023 ile birlikte altı oldu. Bu tablo “Türkiye Yüzyılı” olarak ifade edilen sürecin işçilere vaat ettiği gerçekliği göstermesi açısından okunmalıdır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği alanında ölümler, yaralanmalar, sakat kalmalar ve meslek hastalıkları...

 

Ağustos ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

İnşaat, Yol işkolunda 53 işçi; Tarım, Orman işkolunda 52 emekçi (31 işçi ve 21 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 25 işçi; Metal işkolunda 11 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 8 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 8 emekçi; Enerji işkolunda 8 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 5 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 5 işçi; Madencilik işkolunda 3 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 3 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 3 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 2 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 2 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 1 işçi; İletişim işkolunda 1 işçi; Basın, Gazetecilik İşkolunda 1 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 9 işçi hayatını kaybetti…

Bu ay inşaatlarda, tarımda (özellikle mevsimlik tarım ve orman işçileri) ve taşımacılık işkolunda ölümler öne çıkarken iş cinayetlerinin sektörel yaygınlaşması da dikkat çekici...

 

Ağustos ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Trafik, Servis Kazası nedeniyle 52 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 25 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 25 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 24 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 24 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 10 işçi; Şiddet nedeniyle 10 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 6 işçi; İntihar nedeniyle 5 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 3 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 3 işçi; diğer nedenlerden dolayı 14 işçi hayatını kaybetti…

Özellikle taşımacılık ve tarımda trafik/servis kazaları, inşaatta yüksekten düşmeler, enerji ve inşaatta elektrik çarpmaları, çalışma koşulları kaynaklı (sıcakta çalıştırma, aşırı, yoğun ve fazla çalıştırma) her işkolunda görülen kalp krizleri ve beyin kanamaları ve yine tarımda traktör kullanımına bağlı ezilmeler öne çıkıyor...

 

Ağustos ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:

14 yaş ve altı 4 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 6 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 39 işçi, 30-49 yaş arası 82 işçi, 50-64 yaş arası 49 işçi, 65 yaş ve üstü 9 işçi, yaşını bilmediğimiz 12 işçi hayatını kaybetti…

Başta tarım olmak üzere sanayide, inşaatta, hizmet işkolunda çocuklarımız ölüyor. Bu yıl 18’i 14 yaş ve altı olmak üzere en az 40 çocuk işçi hayatını kaybetti. Tarım, inşaat ve taşımacılık başta olmak üzere 60 yaş üstü işçi ölümlerindeki artışın da altını çizelim...

 

Ağustos ayında 60 şehirde ve yurtdışında üç ülkede (kısa vadeli çalışmak için gidilen veya Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayeti tespit etmiş durumdayız:

30 ölüm İstanbul’da; 11 ölüm Bursa’da; 9 ölüm Kocaeli’nde; 8 ölüm Manisa’da; 7 ölüm İzmir’de; 6’şar ölüm Ankara, Aydın, Giresun, Malatya, Mersin ve Samsun’da; 5’er ölüm Gaziantep, Tekirdağ ve Zonguldak’ta; 4’er ölüm Hatay, Ordu ve Sakarya’da; 3’er ölüm Adana, Antalya, Balıkesir, Denizli, Eskişehir, Isparta, Konya, Nevşehir ve Şanlıurfa’da; 2’şer ölüm Elazığ, Kahramanmaraş, Karaman, Kayseri, Mardin, Muğla, Sinop, Trabzon ve Yalova’da; 1’er ölüm Adıyaman, Afyon, Aksaray, Amasya, Artvin, Bartın, Batman, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Karabük, Kırıkkale, Kütahya, Muş, Niğde, Osmaniye, Siirt, Şırnak, Tokat, Van, Yozgat, Karadağ, Moritanya ve Polonya’da meydana geldi…

2023 yılının Ağustos ayında iş cinayetlerinde hayatını kaybeden 201 işçinin isimleri…
Murat Yıldırım, Yaşar Yaman, Mesut Demir, İsmail Bulut, Çile Bulut, Ramazan Ergin, Bülent Kaya, Süleyman Aktaş, Furkan Ertan, S.A., Mahsum Ak, Mehmet Özel, O.A., Halil Tetik, Yaşar Işık, Hasan Keskin, Fitnet Kurt, Mustafa Sunkar, Seda Karakaya, Ömer Derviş, Yiğit Çiçek, Şerif Cırık, Havane Örgen, Sinan Enes Zinciralmaz, Emine Dikyar, Yaşar Kelek, Mahmut Güllü, Mustafa Fidan, Halil Kocarık, Züleyha Gün, Ali Koç, Salih Aydın, Engin Başer, Osman Taşkın, Ali Maslak, Kadir Çarkçeviren, Ümit Şimşek, Sozdar Beko, Yusuf Polat, Merve Taşkan, Hadice Ece, Sedat Başbuğa, Ahmet Güneş, Hasan Basri Bulut, Hilal T., Ayşe Yılmaz, Turgay Enisoğlu, Müslüm Bozkurt, Mukaddes Can, Emine El Mohammed, Abid Muhammed, Meyase Akgül, İhsan H., Ufuk Arı, Cemil Üzümcü, Naci Yelgenci, Zeynel Aksöz, Kadir Coşar, Elif Dayıoğlu, Ekrem Kalkan, Ömer Sayın, Mehmet Tatar, Erdal Karaçam, Omar ., Cihan Kodalak, Ülkü Baburkara, Arif U., Berran Özen Kırmızıgül, Serpil Yıldırım, Ahmet Özer, Aziz Alptekin, Sümeyye Yavlak, Merve Acar, Bora Çiftçi, Erkan Çapoğlu, Bayram Torpioğlu, Yasir Muhammed Elati, Ahmet Başkuyu, Murat Durmuş, Lütfi Taşdemir, Remzi Göktuğ Gülenay, Yaşar Güçlü, Mustafa Yiğit, K.Ç., Ümmet Günürün, Ali Kemal Uyar, Osman Coşkun, Eşref Sedat, Emre Haymana, Mustafa Altaş, Zafer Karaduman, Ali Aksu, Mehmet Akyüz, Salih Çelik, Resül Filiz, Hanifi Askar, Ali Parlak, Yiğit Zamanis, Aydın Artış, Hamdullah Aydın, Yunis Sünbül, Celalettin Kavas, İsmet Keskin, İbrahim Turgut, Zahir Bayram, Mufeed Najmuldeen Qkasım Kharmanle, Ali İlhan, Abdullah Kaya, M.A., M.Y., Şahin Boz, Şaban Çelik, İsmail Kocabaş, İsmail Alın, Evliya Ergün, Yasin Konukçu, Yılmaz Zafer, Cahit Butnar, Adem Kar, Ayhan Gürbüz, Atilla Aydın, Nurettin Yay, Hasan Arslan, Okan Y., Ahmet Abinikli, Atabey Boy, Mustafa Kuru, Hüseyin Tokuşlu, Ramazan Uguz, Tuncay Sarıtaş, Aytekin Gürsoy, Selahattin Durmaz, Hüseyin Uzun, Kamil Gürel, Muhammet Ahmet, Duran Karabuğa, Kürşat Güler, Naile Büşra Sarıgül, Veli Çelik, Ednan Demirci, Mustafa Avcı, Selçuk İlbasan, Seydi Duran Üzen, Abdullah Çiçek, Ramazan Bilmez, Mustafa Uçarkuş, İlyas Çakır, Erol Gökmen, Musa Kasap, Osman Karaca, Beraat Boz, Murat Şahin, Mustafa Dedeoğlu, Mustafa Saatçi, Mustafa Yenisan, Süleyman Yenisan, Tiving İon, Mustafa Naci Seymen, Yunus Kahyaoğlu, Adem Tatlısu, Özgür Aydoğan, Haydar Şentürk, Alican Çiçek, Abdullah Kızıl, Şeyhmus İnalhan, Mahmut Yıldırım, Oktay Çakıroğlu, S.K., Ahmet Dereli, Nimet Kılıç, Erkan Çelik, Ali Alişan, Ünal Kırış, Halil Çakıroğlu, Turan Alkabak, Adih Zeybek, Ömer Şeran, Valentin Vasilev Vrangalov, Şükrü Dur(k)gut, Gökçen Orhan, Hakan Uysal, Samet Öztaşkın, Berat Saraçzade, Bedrettin Güler, Serdar Bala, Hakan Telli, Ogün Tekin, Temel Yaşar Çelik, Turan Akçay, Ramazan Bölükbaşı, Sezgin Kır, Ercan Erbek, Ercan Karaaslan, Sezer Çay, Erdoğan Koçak, Talip Serin ve ismini öğrenemediğimiz beş işçi..

Rapor Linki