Birleşik Kamu-İş: Dar gelirlinin mutfağına ekmek darbesi

Tarih: 31.01.2016 - 16:24

Kategori: Sendika

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Ar-Ge Bölümünün, Türkiye’deki gıda maddelerinin fiyat değişimini izlemek amacıyla başlattığı araştırmanın Ocak ayına ilişkin sonuçlarını açıkladı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Ar-Ge Bölümünün Ocak ayı gıda fiyat araştırması sonuç raporu şöyle:

''Kış aylarıyla birlikle mevsimsel olarak yükselme eğilimine giren gıda fiyatlarına bu yıl Ocak ayında önemli bir darbe de kamuoyuna, “zam yapılmadı fiyatı arttı” şeklinde duyurulan ekmek zamlarından geldi. Ekmeğe yapılan zam, sebze, süt ürünleri ve kuru gıda gibi ürünlere yapılan zamlarla birleşince Ocak ayında gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 5,5 oranında artış gösterdi. Dört kişilik bir ailenin gıda sepetinin tutarı da 1.655 liraya kadar yükseldi.

TÜİK’in tüketici fiyatları endeksindeki ağırlıkları dikkate alınarak izlemeye alınan söz konusu gıda maddelerinin fiyatlarında ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 6,5, son üç ayda ise yüzde 12,8 oranında artış kaydedildi. Ocak ayında gıda fiyatlarında yaşanan artış, kamu çalışanlarının maaşlarına enflasyon farkıyla birlikte yapılan yüzde 7’ye yakın zammın büyük bölümünü alıp götürdü. Maaşlara yapılan zamma rağmen en düşük memur maaşı gıda harcamalarının ancak yüzde 70’ini, ortalama memur maaşı ise yüzde 62’sini karşılayabildi.

Ocakta en dikkat çekici gelişme ekmek fiyatlarına yapılan yüzde 33,3 oranındaki zam nedeniyle, ekmek-un ve unlu ürünlerin fiyatlarında ortalama yüzde 18,6 oranında artış yaşanması oldu. Ekmeğe yapılan zam, kraker, kek, bisküvi, makarna gibi unlu ürünlerin fiyatlarını da tetikledi.

Ocak ayında meyve fiyatları bir önceki aya göre yüzde 9,5 oranında azaldı. Ocakta, bu mevsimde ağırlıklı olarak tüketilen armut, ayva, elma, portakal, limon gibi meyvelerin fiyatında düşüş yaşanırken, mandalina ve muz fiyatları artış gösterdi. Meyve fiyatlarında son üç ayda ise ortalama yüzde 13,39 oranında artış kaydedildi.
Sebze fiyatlarında ise ocakta bir önceki aya göre ortalama yüzde 11,8 oranında artış kaydedildi. Son üç aylık dönemde yaşanan artış ise yüzde 46,9’u’yi buldu. Ocakta, dolmalık biber, domates, kabak, kuru soğan, patlıcan, yeşil soğan, sivri biber gibi ürünlerin fiyatlarında yüksek oranlı artışlar yaşanırken, karnabahar, havuç, ıspanak, mantar, salatalık gibi ürünlerin fiyatları ise bir önceki aya göre azaldı. Yaşanan soğuk hava koşulları özelikle sebze fiyatlarını olumsuz etkiledi.

Ocakta, balık ve işlenmiş et ürünlerinin fiyatlarında gözlenen artışa rağmen, dana, koyun eti ve tavuk eti fiyatlarında gerçekleşen azalışlar nedeniyle et ve balık fiyatlarında ortalama yüzde 0,6 oranında artış kaydedildi. Et ve balık grubunda son üç ayda ise yüzde 2,1 oranında düşüş gerçekleşti.

Araştırmaya göre ocakta ayında süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında ortalama yüzde 3,3, kuru gıda fiyatlarında yüzde 11, yağ fiyatlarında yüzde 8,3, alkolsüz içeceklerde yüzde 1,5, diğer gıdaların fiyatlarında ise yüzde 9,6 oranında artış kaydedildi.

AYLIK GIDA SEPETİ

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge biriminin, dört kişilik bir kamu çalışanı ailesinin aylık gıda tüketimlerini dikkate alarak belirlediği “aylık gıda sepeti”nin tutarı ise ocakta bin 656 liraya yükseldi. Aynı gıda sepeti geçen yıl kasım ayında bin 530 liraya, aralıkta ise bin 612 liraya doluyordu.
Ocak ayında gıda sepetinde yer alan meyveler için ödenmesi gereken tutar 147 liradan 140 liraya gerilerken, sebzelerin bedeli 249 liradan 284 liraya, et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 486 liradan494 liraya yükseldi. Süt ve süt ürünlerinin bedelinde önemli bir değişim yaşanmazken, ekmek, un ve unlu mamuller için bir ayda ödenen tutar 158 liradan 164 liraya çıktı. Yağ, içecek ve diğer ürünler için ödenen tutarda ise kayda değer bir değişiklik yaşanmadı.

Birleşik Kamu-İş, aylık gıda sepetinin ağırlıklı olarak temel gıda maddelerinden oluştuğu ve mevsimlik olmayan ürünler, alkollü içkiler, çikolata, dondurma, kuru yemiş ve benzeri gıda maddelerini kapsamadığı ifade edildi.

MEMUR MAAŞI NEYE YETİYOR

Kalkınma Bakanlığı’nın resmi verilerine göre Ocak 2016 itibariyle en düşük memur maaşı evli eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir memura ödenen 185,29 liralık asgari geçim indirimiyle birlikte 2 bin 323,89 liraya, ortalama memur maaşı ise 2 bin 684,09 liraya yükseldi.

Buna göre en düşük memur maaşıyla geçinmeye çalışan bir aile kazancının en az yüzde 70’ini gıdaya ayırmak zorunda bulunuyor. Aylık gıda harcaması ortalama memur maaşının ise yüzde 62’sini alıp götürüyor.
Kalkınma Bakanlığı’nın verilerine göre ocak ayında yapılan zamlarla birlikte, en düşük memur emekli aylığı (yüzde 4 oranındaki ek ödemeyle birlikte) bin 475,14 liraya, ortalama memur emekli aylığı ise bin 833,9 liraya çıktı. Buna göre en düşük emekli aylığı dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcamasını karşılamaya bile yetmiyor. Ortalama emekli aylığıyla geçinen bir aile ise aylığının yüzde 90’ını gıdaya ayırmak zorunda bulunuyor.''

Vişne Haber Ajansı - Çiçek Güçlü