Çevre koruma kanunu Resmi Gazete'de yayımlandı

Çevreyi korumaya yönelik tedbirleri içeren kanun Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 1 Ocak 2018’den itibaren market poşetleri için tüketicilerden en az 25 kuruş ücret alınacak. Ücretsiz satanlara ceza geliyor.

Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. TBMM Genel Kurulu’nun 29 Kasım 2018 tarihli birleşiminde kabul edilen kanuna göre, çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için plastik poşet ve plastik ambalaj kullanımının azaltılması, depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması gibi tedbirler alınacak.

Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine bin 250 Türk lirası, ancak aynı aracın yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona sebep olması durumunda motorlu taşıt sahibine 2 bin 500, taşıtın imalatında bulunan egzoz gazı emisyon kontrol sistemi olan katalitik konvertör/katalizör/dizel partikül filtresi olmadan kullanılan motorlu taşıt sahibine bin 250, Egzoz Gazı Emisyon Yetki Belgesi bulunan ancak yetkilendirme sonrasında ilgili yönetmelikle düzenlenen şartları kaybettiği tespit edildiği halde ölçüme devam eden ve/veya tekniğine ve belirlenen kurallara aykırı ölçümler yapanlara 5 bin, yapılan düzenlemelerle öngörülen belge olmadan emisyon ölçümü yapanlara, belgelerde tahrifat yapanlara veya sahte belge düzenleyenlere diğer kanunlarda yazılı yaptırımlar saklı kalmak üzere 10 bin Türk lirası idari para cezası verilecek.

İthalatçılardan yurt içinde piyasaya sürülen plastik poşet ve ambalajlar için 15 kuruş, lastik, akümülatör, pil, elektrikli ve elektronik eşyalar için belirlenen fiyatlarda geri kazanım katılım payı tahsil edilecek. Fiyatların belirlendiği listede yer alan tutarlar, takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacak. Bu şekilde hesaplanan tutarların yüzde 5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmayacak. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olacak.

Çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla Bakanlık, belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulamasını 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren işletmelere zorunlu tutacak. Bu doğrultuda, depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satışını gerçekleştiren satış noktaları depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlamakla yükümlü tutulacak. Depozito sisteminin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilecek. Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Bakanlıkça oluşturulacak komisyon aracılığı ile belirlenerek ve her yıl için güncellenecek.

Karayolları Genel Müdürlüğünün (KGM) görev ve yetkileri arasına, “otoyolların habitatları böldüğü yerlerde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün görüşünü alarak yaban hayvanlarının geçişlerine izin verecek menfez, ekolojik köprü ve benzeri tesisleri yapmak”, “otoyollarda yaban hayvanlarından kaynaklanacak trafik kazalarını önlemek maksadı ile kafes tel çit yapmak” ve “karayollarına yaban hayvanlarının muhtemel yaşam alanlarının bulunduğu bölgelerde uyarıcı levhalar koymak” ekleniyor.

Kanunla birlikte İmar Kanunu’na “Mekansal Strateji Planı” başlığı ekleniyor. “Ekonomik, sosyal politikalar ve çevre politikaları ile stratejilerini  mekanla ilişkilendirerek fiziki gelişmeyi ve sektörel kararları yönlendiren, ülke  bütününde ve gerekli görülen bölgelerde hazırlanan, raporu ile bütün olan plan”  şeklinde tanımlanan mekansal strateji planı doğrultusunda “nazım imar planı” ve  “çevre düzeni planı” tanımlarında da uyum değişiklikleri yapılacak.

Mekansal planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından mekansal  strateji planlarına uygun olarak “çevre düzeni planları” ve “imar planları”  kademelerinden oluşacak. İmar planları ise “nazım imar planı” ve “uygulama imar  planı” olarak hazırlanacak. Her plan, bir üst kademedeki plana uygun olacak.

Mekansal strateji planlarında; kalkınma planı ile varsa bölge  planları, bölgesel gelişme stratejileri ve diğer strateji belgelerinde ortaya  konulan hedefler dikkate alınacak. Büyükşehirlerde 1/25000 ölçekli nazım imar planının yapılmış olması  halinde, gerekli görülen bölgelerde 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının  yapılmasına engel teşkil etmeyecek.

İmar mevzuatına konu edilen veriler arasına, gelişen teknolojinin  getirdiği yeni teknikler dikkate alınarak “orto-görüntüler” de dahil ediliyor.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin  hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni  mesuliyet, kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve  mühendislerince üstlenilebilecek.

Nitelikli yapılaşmanın sağlanabilmesi ve müteahhitlerin  ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla yetki belgeleri, Çevre ve Şehircilik  Bakanlığınca sınıflandırılacak.

Ruhsatsız veya mevzuata aykırı başlanan yapılar, idare tarafından  tespit edildiğinde mühürlenecek ve inşaatı durdurulacak. Ruhsata bağlanamayacağı  veya aykırılıklarının giderilemeyeceği anlaşılan yapılar, bir aylık süre  beklenmeden belediye veya valilikçe yıktırılacak.

1 Haziran 2019’dan itibaren imar uygulaması görmemiş alanlarda  hazırlanıp onaylanacak yeni imar planlarında, bisiklet yolları ile bisiklet park  istasyonları zorunlu hale gelecek. Topografya ve arazi eğimi nedeniyle bisiklet  yolu yapılamayan yerlerde ise yaya yolları düzenlenecek.

Yürürlükteki 1/25000 ölçekli çevre düzeni planları, 5 yıl içinde üst  ölçekli çevre düzeni planı veya nazım imar planına dönüştürülecek. Bu süre içinde  planlarda revizyon yapılamayacak.

Antalya’nın Aksu ilçesindeki Çalkaya bölgesindeki halkın 1990’lı  yıllarda yapılan imar planlarına bağlı olarak 70’in üzerinde imar uygulaması  sonucu ortaya çıkan mağduriyetleri giderilecek.

Buna göre kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilen  alanlarda, tescilli olan mevcut parseller esas alınarak imar uygulanacak.

Kıyıda ve denizde, uygulama imar planı kararı ile enerji iletim  hatları yapılabilecek. Denizlerde, imar planı kararıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar  Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarda  yenilenebilir enerji üretim santralleri yapılabilecek.

Hazineye ait kamu konutlarından kat irtifakı kurulmuş olanlar da  bağımsız bölümler halinde satılabilecek ve bu konutlarda oturanlar öncelikli alım  hakkından yararlanabilecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli yapı tespiti için  lisanslandırılan kurum ve kuruluşların faaliyetlerini denetleyebilecek.  Görevlerini gereği gibi yerine getirmemeleri durumunda, işlenen fiilin ağırlığına  göre yazılı olarak uyarı, idari para cezası ve lisans iptal cezası  uygulanabilecek.

İki kez yazılı uyarı cezasından sonra uyarı cezasını gerektiren başka  bir fiilin tespit edilmesi, riskli yapı tespitinde yapıya ilişkin verilerin eksik  veya yanlış alınarak hesap yapılması sonucu riskli bir yapının risksiz veya  risksiz bir yapının riskli olarak tespit edilmesi ve teknik inceleme yapılmadan  “riskli yapı tespit raporu” hazırlanması durumunda 15 bin lira idari para cezası  verilecek.

Lisanslandırma şartlarının kaybedilmesi üzerine verilen süre içinde  şartların sağlanmaması, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı bilgi ve belge  sunulması, olmayan bir yapı hakkında “riskli yapı tespit raporu” hazırlanması ile  daha önce 3 kez idari para cezası alınmış olması durumunda lisans iptal edilecek.

Lisansı iptal edilen kuruluşların ortakları, bu kuruluştaki  hisselerini devretseler dahi 5 yıl süreyle başka bir lisanslı kuruluşa ortak  olamayacak, bunların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyecek.

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da  yapılan değişiklikle anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine,  kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici  konut veya iş yeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilecek.

Bu kanun kapsamında hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki  çoğunluğu ile alınan karara katılmayanların hisselerinin anlaşan diğer maliklerce  satın alınmak istenilmemesi durumunda riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarında,  bu hisselerin rayiç bedeli bakanlıkça ödenmek kaydıyla Hazine adına satın  alınacak.

Bu kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve bu yapılarda kiracı  veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet eden veya bunlarda iş  yeri bulunanlara, bu amaçla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak  paraları, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna tutulacak.

Dönüşüm uygulamalarını teşvik etmek için yeni yapıların ilk  satışlarında harç muafiyeti getirilecek.

Bakanlık, riskli alanlar rezerv yapı alanları ve riskli yapıların  bulunduğu parsellerdeki uygulamalarda faydalanılmak üzere, özel kanunlarla  öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dahil, her tür ve ölçekteki planlama  işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye, bu standartları plan  kararları ile tayin etmeye ve özel standartlar ihtiva eden planlar ve kentsel  tasarım projeleri yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkili olacak.