Çiğdem Toker; Meclis’e sunulan torba yasada Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın taksitli alacaklarının yüzde 25’ine karşılık gelen tutar kadar borçlanma yetkisi verilmesi öngörülüyor.
Fotoğraf: Anadolu Ajansı
Daha önce, bir şirket olarak kurgulanan Türkiye Varlık Fonu’na verilen borçlanma yetkisiyle hasar gören Hazine’nin, bütçenin birliği ilkesi, bu defa afetlere hazırlık bahanesiyle ihlal ediliyor.
İktidar marifetiyle, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na kamu bankalarından 22-23 milyar lira “iç borçlanma” yetkisi veriliyor.
AKP’nin hazırlayıp TBMM’ye getirdiği son “vergi torbası”nda yer alan borçlanma yetkisi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda uzun uzun tartışıldı. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı’nın çok uygun olmayacağını belirtmesine ve muhalefetin metinden çıkarılması önergelerine rağmen, madde AKP-MHP oylarıyla kabul edildi.
Kentsel Dönüşüm Başkanı Hakkı Alp, Plan Bütçe Komisyonu’nda milletvekillerinin sorularını cevaplarken, “Bazı zamanlar projelerde hak ediş ödemekte biz zorlanıyoruz, aniden öngörülmeyen bir ödeme çıkıyor veya satışlar istediğimiz gibi gitmiyor” dedi.
Kentsel dönüşüm projelerinin, genel bütçeden alınan ödenek dışında, taşınmaz satışlarından ve projelerdeki hak sahiplerimizin borçlanmalarından elde ettiği gelirlerle hayata geçirildiğini anlatan Alp, şöyle dedi:
“Örneğin Kütahya'da 3 tane projemiz var, Tunceli'de 2 tane projemiz var, Samsun'da 2 tane projemiz var. Biz Kentsel Dönüşüm Başkanlığı olarak alanın riskli veya rezerv alan ilanını sağladıktan sonra mevcuttaki bağımsız birimlerin değerlerinin tespiti, vatandaşlarla uzlaşma, buraya yapılacak projelendirme, akabinde tahliye ve yıkım, kira yardımları, sonrasında, yapılan proje yine Bakanlığımızın iştiraki olan Toplu Konut İdaresine ihale için gönderilir. Toplu Konut İdaresi inşaatları tamamlandıktan sonra tekrar bize teslim eder.
Genel anlamda on yıllık Başkanlığımızın ana faaliyeti olan kentsel dönüşümde yapım kısmı TOKİ'dedir, diğer bütün kalemler Kentsel Dönüşüm Başkanlığımızdadır. Burada da genel bütçeden, az önce bahsettiğim İstanbul ve deprem bölgesi dışındaki projeler, bizim Başkanlık olarak tüzel kişiliğe kayıtlı taşınmazların satışından ve hak sahiplerinden borçlanmalarından kaynaklanan alacaklara döndürülmektedir.”
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, kamu bankalarından kullanılacak kredinin yıllık maliyetinin, 7,9 milyar TL civarında olduğun dikkat çekerek ayrıntılı bilgi istedi. Samsun Milletvekili Erhan Usta, bu maddeye Maliye’nin şiddetle karşı çıkması gerektiğini söyleyerek, “Niye borçlanma yetkisi verelim?” dedi. Usta, sözlerini şöyle sürdürdü:
“‘Kısa vadeli nakit ihtiyacım için buradan alıyorum, ondan sonra hemen geri ödeyeceğim.’ şeklinde bir anlayışla bu iş başlamış olsa bile yarın bu işin nerede duracağını hiçbirimiz kestiremeyiz ve kesin olarak öyle olacaktır, geçmiş bütün tecrübeler onu gösteriyor.”
Kentsel Dönüşüm Başkanı Alp, taksitli toplam alacaklarının 96 milyar TL olduğunu söyleyerek, yeni düzenleme uyarınca yapabilecekleri borçlanma tutarının 22-23 milyar TL olacağını ve bir Hazine garantisi olmadığını söyledi.
İyi Parti Samsun Milletvekili Usta, “Hepiniz adına Hazine borçlanıyor. Zaten gelir elde ediyorsunuz. Bir de bu yetmediğinde kendim bir daha borçlanacağım… Böyle bir usul yok. Bu bütçenin ruhuna aykırı ya. Nerede bu Maliyeciler?” dedi.
Kentsel Dönüşüm Başkanı Alp, “Daha fazla dönüşüm yapmak isteriz. Afetlere hazırlık anlamında” deyince Usta, “Hükümet de istiyorsa ödeneğinizi fazla verecek. 11 milyar değil, 221,311 milyar verecek” yanıtını verdi.
DEVA Partisi Adana Milletvekili Sadullah Kısacık da “Kamu bankaları Vakıfbank Halkbank, Ziraat Bank doğru mu? Devlet ortaklığı diyoruz ama bir de bunlar, Vakıfbank ve Halkbank borsaya kote yani buraya halk ortak, halk gitmiş oradan hisse senedi almış, para bağlamış, ortak. Şimdi, yani dolaylı yoldan borçlanıp yarın bunun ödenmediği durumlarda ya da borç stokunun arttığı durumlarda aslında direkt yani hani, devlet de değil, bir yandan da halkın cebinden çıkıyor bu” diye konuştu.
Komisyon görüşmeleri sırasında, salonda bulunan Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı İsmail İlhan Hatipoğlu’na görüşü soruldu. Hatipoğlu, “Genel bütçe prensiplerimize uygun olduğunu söylemem mümkün değil. Bir maliyeci olarak bunu ifade etmem lazım ama durumun özelliği ve sınırlı süreli bir yetkinin olabileceği şeklinde bir değerlendirme yapıldı” dedi.
Hatipoğlu, genel bütçe dengesi içinde gerekli olduğunda Hazine’nin borçlandığını anımsattı. Süre sınırı olacağı için istisnai bir yetki olarak değerlendirildiği ekledi.
Komisyon’un AKP’li Başkanı Mehmet Muş, “2027’de kapatın bu iyi, bir daha da uzatmayla alakalı bir şey getirmeyin” dedi.
Velhasıl, tutanaklardan da izlenebileceği gibi, aslında TBMM’de iktidar, muhalefet kimsenin içine sinmeyen bir düzenleme dikte edilerek geçirilmeye çalışılıyor. Meclis’e sunulan torba yasadaki söz konusu maddeyle ilgili etki analiz metnine göre, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın taksitli alacaklarının yüzde 25’ine karşılık gelen tutar kadar borçlanma yetkisi verilmesi öngörülüyor. 20 milyar lira olan bu tutardaki borçlanmanın yıllık maliyeti ise 7,9 milyar TL olarak hesaplandı. Bu maddenin metinden çıkarılmasına yönelik muhalefet önergeleri kabul edilmedi.
Neticede bu madde, torba yasanın görüşülmesi sırasında TBMM Genel Kurulu’nda da kabul edilirse, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in herhalde bundan sonra “mali disiplin” derken biraz düşünmesi gerekecek.
ÜYE YORUMLARI
Yorum YapFacebook Yorumları
