Yerlikaya’dan Hakan Tosun cinayeti için açıklama: Rapor bekleniyor

Çiğdem Toker; İçişleri Bakanı Yerlikaya; Suriye vatandaşlığı, CHP İl Binası'ndaki polis, promosyonlar, suça sürüklenen çocuklar vb. ile ilgili soruları yanıtladı.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda

Yerlikaya’nın verdiği bu yanıtın, olayın vahametiyle kıyaslandığında yetersiz ve cılız kaldığını vurgulamak zorunlu. Nihayetinde “müfettiş görevlendirdik”, sarsıcı toplumsal olaylarda güvenlik bürokrasisinden en sık duyulan sözlerin başında gelir. Nasıl sonuçlar alındığı ise herkesin malumu.

İçişleri Bakanlığı’nın 17 Kasım’daki bütçe görüşmeleri 12 saat sürdü. Yerlikaya, görüşmelerin bitiminde, milletvekillerinin kendisine yönelttiği -önergeler dahil- 234 soru biriktiğini söyleyerek bir kısmını yanıtlayabileceğini belirtti. Bakan Yerlikaya’nın bilgi vererek yanıtladığı konular, başlıkları ile birlikte özetle şöyle:

Suriye vatandaşlığı: 3/6/2023 tarihinden önce 238 bin 697 Suriyeli istisnai vatandaş olmuş, 134 bin 388'i reşit, diğerleri çocuk. 4 Haziran, benim göreve geldiğim günden bu yana 2 bin 147 Suriye uyrukluya istisnai vatandaşlık verilmiş, 1.044'ü reşit.

CHP İl Binası’ndaki polis: Anayasa'nın 34'üncü maddesi toplantı ve gösteri yürüyüşüyle ilgili. Herkes birinci fıkrasını fevkalade okuyor, bunun bir de ikinci fıkrası var.

Hakan Tosun

Yargı en sonunda bir karar verdi, öbür tarafta da bir mahkeme kararı var. İstanbul'da mahkeme kararı verildiği ilk anda "Ya bu mahkeme kararına biz saygı duymuyoruz ama Türkiye Cumhuriyeti hukuk devleti, biz hakkımızı yine üst mahkemede ve diğer yerlerde arayacağız hiç kimseyi konusu suç olan sokağa çıkmak, itaatsizlik, polisle karşı karşıya gelmek, Allah için bunu istemiyoruz" deseniz orada bir tane polis olmazdı ama öyle bir çağrı yaptınız ki... (…) 16 Mart ve 9 Nisan arasında da aynı şey oldu. Dünyanın en sağduyulu polisi bizim polisimiz. 1 Mayıs’larda Avrupa'daki çevik kuvvetlerin, toplum polislerinin neler yaptığını ekranlarda görmüyor muyuz?

Promosyonlar 21’inde ödeniyor: Promosyon ihalesi yaptık. Ne zaman? 21 Ekim’de. 24 bankayı, bizim Demet Sezen Kapalı Spor Salonumuzda, 301 bin kişi X'te canlı yayın olarak izledi, rekor. Orada iki banka kaldı. İki banka, İş ve Vakıflar Bankası. Vakıflar Bankası 90 bin lira, İş Bankası 88 bin 500 lira verdi. Ertesi gün ihale komisyonunu olduğu gibi makama çağırdık ve onlara dedik ki: Son kez onların yanında sesi dışarı açtık, tekrar iki tur yaptık. En son İş Bankası dedi ki: "Ben 100 bin lira veriyorum." 21'inde de alacaklar paralarını arkadaşlarımız. (…)  Bakın, Adalet, Bakanlığı 99 bin 500, Ticaret Bakanlığı 90 bin, Gençlik ve Spor Bakanlığı 99 bin 500 diye yapıldı.

Ama burada şöyle bir oyun oynanmak istendi; dediler ki bize: "353 bin polisimiz var, 300 bin, hadi olmazsa 270 bin." Ben de dedim ki: "Nüfusu 1 milyon 200 bin olanlarda o zaman sizin bu hesaba göre 1 milyon lira alması lazım." Ya, arkadaşlar, banka diyor ki: "Ödenmiş sermayenin yüzde 18'ini promosyon olarak ben nasıl vereyim?" Açık ihale yaptık, ilk defa da biz yaptık; gayet de güzel oldu, herkes hak, doğru neyse onu gördü.

Cezaevlerinin yüzde 36’sı uyuşturucu: 30 büyükşehrin hepsinde dört ay, beş ay orada yatan, orada gezen ve satıcıların, torbacıların hemen hemen tamamının yargıdan yüzde 97,5 tutuklama dosyası yaptırıyoruz. Bak, bu farklı bir şey. Baronundan torbacısına varıncaya kadar 91 bin 500 tutuklama yaptık. Cezaevlerinin -buraya Adalet Bakanımız gelince de söyleyecek- yüzde 36'sı uyuşturucu.

Arzla ilgili bunları yapıyoruz ama hiçbir zaman da durmuyoruz, bunları yeterli görmüyoruz ama size uyuşturucuyla ilgili ölüm rakamlarını söyleyeyim, Avrupa Uyuşturucu Raporu diyor ki: "Maddeye bağlı ölümlerde 1 milyon kişi başına düşende en az olan 4'üncü ülkeyiz, 1 milyonda 5,1'iz biz. Norveç 1 milyonda 93,5, Letonya 1 milyonda 129, İsveç 1 milyonda 63 yani ilk 3'te bunlar, ilk 4'te.

Suça sürüklenen çocuklar: Suça sürüklenen çocuklarla ilgili bizim cezaları gözden geçirmemiz yani caydırıcılığı tekrar masaya yatırmamızın zamanı geldi. 2020'de kasten öldürmenin yüzde 12,6'sı suça sürüklenen çocuklardı, 2024'te yüzde 3 puan yani 15,6 artmış; kasten yaralamada 2020'de yüzde 8, yüzde 11,4. Ama size şunu söyleyeyim yabancı mevkidaşlarımla bir araya geldiğimiz veya onlara ziyarete gittiğimiz zaman... Bakın, İngiltere'de, Avrupa Birliği’nde ve Amerika'da dünyanın bir trendi, çevrim içi, günlük beş saat, dört saat, yedi saat sosyal medyada çocukların gezdiği bir ortamda bu çocuklara bir hâl oldu; bunu bilim insanları söylüyor.

Gazi Meclis mutlaka değerlendirecek: İngiltere 10 yaşındaki çocuğa ceza sorumluluğu kabul etmeye başladı "Eğer birini yaralarsan, birini öldürürsen ben sana ceza veririm" diyor. Biliyorsunuz, biz 12 yaş veya altında olduğu zaman vermiyoruz ama 17 yaşında, 18 yaşında, 15 yaşında, 16 yaşında birisi, bir çocuk eğer böyle kasten öldürme veya kasten yaralama yaparsa biz buna nasıl bakacağız? Gazi Meclis mutlaka bunu değerlendirecek. Bakın, 2020 ile 2024 arasında kasten öldürme aşağı doğru iniyor, kasten yaralama aşağı doğru iniyor; tüm kişisel suçlarda -dolandırıcılıkta biraz daha zamanımız var, arzu ettiğimiz tempoda değil ama onun haricinde- dokuz katalog suçta aşağı iniyor.

Bakan Yerlikaya, toplumsal olaylarda görevini yaparken şiddet gören gazeteciler ile toplantı ve gösteri hakkını kullanan vatandaşlara uygulanan şiddetle ilgili sorulara ise yanıt vermedi.