Holdinglerin borç taktığı TKİ, kredi için banka kapılarında: Santral kömürü devletin cebinden

Özelleştirilen Tunçbilek ve Soma Santrallerinin işletmecisi Çelikler Holding ve Konya Şeker A.Ş., santralde kullanmak üzere TKİ’den aldıkları kömürün parasını ödemedi. TKİ, 1,3 milyar TL olan borcu tahsil için hukuki yollara başvurmak yerine bankalardan kredi alıyor.

Tartışmalı özelleştirme kararları ile kamunun elinden bir bir özel sektöre geçen kamu varlıkları nedeniyle ortaya çıkan kayıp bununla da sınırlı kalmıyor. Özelleştirilen Tunçbilek ve Soma Termik Santrallerinde kullanılmak üzere Türkiye Kömür İşletmeleri’nden (TKİ) kömür alan Çelikler Holding ve Konya Şeker A.Ş. 1,3 milyar TL’lik borcunu da ödemiyor.

Sayıştay’ın TKİ denetim raporuna göre, Manisa-Soma ve Kütahya-Tunçbilek Termik Santralları, geçen yıllarda özelleştirildi. Soma Termik Santralı’nı Torku’yu da bünyesinde bulunduran Konya Şeker A.Ş, Tunçbilek Termik Santralı’nı ise Çelikler Holding aldı. Şirketler, linyit kömürü ihtiyacının karşılanması için TKİ ile sözleşme yaptı. Bu sözleşmeler kapsamında satışı yapılan linyit kömürü bedellerinin tahsilinde aksamalar olmasına karşın, alacakların tahsiline ilişkin firmalara karşı sözleşmede düzenlenen yaptırımları uygulanmadı.

BORÇ BÜYÜDÜ YAPTIRIM YOK

Sonuçta da yıllar içinde TKİ’nin Manisa-Soma ve Kütahya-Tunçbilek Termik Santralları işletmecilerinden önemli tutarlara varan alacakları birikti. Yapılan incelemelerde, 2019 yılı sonu itibarıyla TKİ’nin 990 MW kurulu güçteki Manisa-Soma Termik Santralı İşletmecisi olan Çelikler Holding’den 1,030 milyar TL ve 365 MW kurulu güçteki Kütahya-Tunçbilek Termik Santralı İşletmecisi Şeker A.Ş.’den ise 301,3 milyon TL alacaklı durumda olduğu tespit edildi.
Bu alacaklar kapsamında TKİ tarafından Kütahya-Tunçbilek Termik Santralı işletmecisi Çelikler Holding’in TKİ bünyesinde yaptığı dekapaj işleri hakedişlerinden mahsup yoluyla kısmen tahsilat yapıldı. Ancak tahsil edilemeyen tutarların tahsiline ilişkin olarak sözleşme hükümlerinin gereği olan hukuki takibe başvurulmadı.

TKİ BANKALARDAN KREDİ ALDI

2019 yılı sonu itibarıyla termik santral işleticisi iki şirketten 1,3 milyar TL tutarına ulaşan termik santral kömürü satış alacaklarının sürekli arttığı, bunun TKİ’nin nakit akışının bozulmasına neden olduğu belirtildi. Raporda, bu nedenle kurumun finansman ihtiyacının da banka kredisi yoluyla karşılanmasının zorunlu hale geldiği vurgulandı.

Sayıştay’ın denetim raporunda, TKİ’nin süresi içerisinde tahsil edilemeyen ve önemli miktarlara ulaşan alacak tutarlarının daha fazla artışına meydan verilmeden tahsili için önlem alması istendi.