Kılıçdaroğlu'ndan orman yangınlarıyla ilgili 5 soru

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Muğla'da 2. Orman Yangınları Çalıştayı'nda konuştu.

Kılıçdaroğlu'nun konuşması şöyle:
"Bir yangın var, birden fazla yerde çıktı. Herkes yangını söndürmek için mücadele etmek istiyor. Bir koordinasyon olmadığını görüyoruz. Büyükşehir belediye başkanımız büyük bir sorumluluk içinde 'hep beraber koordinasyon içinde yangınları söndürelim' diyor. Gerçekleşmiyor. O zaman kafamızda soru işareti oluyor. Yangınları söndürmek içn katkı veren bütün belediye başkanlarımıza parti ayrımı gözetmeksizin teşekkür mektubu yazdım. 

Kısır çekişmelerin kimseye fayda getirmediğini bilmemiz lazım. biz büyük bir sorumluluk içinde hareket ediyoruz. Kimin koordine edeceğini kanun belirlemiş. İl valisi diyor kanun. Bunlar kısır tartışmalar nedeniyle yerine getirilmiyor.

Kim orman yangınlarının bir an önce söndürülmesi için çaba harcamışsa hepsine şükran borçluyuz.

Bir felaket karşısında nasıl önlem alacağımızı insanoğlu önceden düşünür. Bir sel her yıl oluyorsa bu yıl da olacak, nasıl en az zararla çıkarım, diye kafa yorarız. İklim değişikliği her yıl tartışılır. İklim değişikliği olacak, Büyük Akdeniz havzasında orman yangınları olacak diye makaleler yazıldı. Önlem alınması gerktiği söylendi. Bunlar yazılırken önlem alması gereken kim? Devleti yönetenlerdir. Onlar bir felaket geliyor diye görecekler. Bütün Akdeniz havzasında her yerde orman yangınları oldu. 

Bilim insanlarımızı dinlemeye başlamanın tam zamanıdır. Konunun uzmanlarından hemen destek isteyeceğiz, bunun için Bilim Çalıştayı yapılması şarttır demiştim. 

2020'de orman yangınları ile çalıştay yapılmıştı. Şimdi 2. çalıştayı yapıyoruz. Bu çalıştayı yapması gerekenler devleti yönetenlerdir. Yapmıyorlar. Bizler sorumluluğumuzun bilinciyle yapıyoruz. 

Yangın bitti, sorunlar da bitti diyecek miyiz, hayır. Yangın bitti, sorunlar bitmesi, her an yeni yangın furyası çıkabilir. 

Aklıma takılan 1. soru: Çıkış nedenini bilmediğimiz orman yangınlarını önleyebilir miyiz? 1. orman yangınları çalıştayında tablo halinde yangınların çıkış nedeni sayılmış. 2007-2018 arasında orman yangınlarının nedeni, yüzde 30'u ihmal ve ikkatsizlikten, yüzde 7'si kasıtlı, yüzde 5'i kaza sonucu, yüzde 12'si yıldırım nedeniyle, yüzde 42 ise belli değil.

Önce sorunu teşhis edeceksiniz. Orman Genel Müdürlüğü tespit edemiyorsa sorunumuz var demektir.

2. sorumuz şu: Sağlıklı bir yangın söndürme filosu oluşturamazsanız yangını söndürebilir misiniz? Yangını söndürmek için hazır mısınız, yeterli uçağınız var mı? Yangın filonuz yoksa yangını söndüremezsiniz. Son olaylar bunu bize çok açık gösterdi. Geçmişte uçaklar yangın çıktığı anda müdahale ederdi. Çoğu zaman yangından haberimiz bile olmazdı. Büyümeden söndürülürdü. 

Uçak ve helikopter filosunun hazır olması lazım. Geçmişteki deneyimlerden ortaya çıkan bir gerçek var. Muğla ve Denizli'de bir filonun, Çanakkale ve Balıkesir'de bir filonun, Adana, Mersin, Kahramanmaraş'ta bir filonun ve keşif uçaklarının olması gerekir.  

THK ile Orman Genel Müdürlüğü aralarında bir protokol yapacaklar ve birlikte orman yangınlarını söndürme konusunda çalışacaklar. Orman yangınlarını söndürme konusunda uzman bir kuruluşu devre dışı bırakıyorsunuz. Ciddi bir sorumsuzluk. THK'nın kamu ihale yasasının dışına çıkarılması lazım. 

Bütün cumhurbaşkanları THK'nın onursal başkanı aynı zamanda. Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan kişi onursal başkan olduğunu bilmiyorsa felaket burdan başlıyor.

3. soru: Personeli yeteli olmayan bir kurum orman yangınlarını söndürebilr mi? Herkes orman yangınlarını söndüremez. Bilgi, birikim, eğitim, tecrübe lazım. 

Yangın eğitim ve uygulamaz merkezlerinin oluşması lazım. Yangın söndürme filonun konuşlanacağı 3 merkezde yangın uygulama merkezleri olması lazım. 

Orman köylüleri ile iş birliği yapılması lazım. Alanı en iyi bilen orman köylüsü. 

4. soru: Yanan orman alanlarının yapılaşmaya açılması orman yangınlarını nasıl etkiler? Yapılaşmaya açarsanız orman yangınları artar. Anayasanın 169. maddesi ormanların korunması açısından net bir hüküm koymuş. Yanan yerlerin yapılaşmaya açılamayacağı yazar. Ormanlar yakılır kıyıda, yerine 5 yıldızlı oteller yapılır. İktidarda oturanlar izin veriyor. 

Orman yangınlarından hemen önce bir düzenleme Resmi Gazete'de yayımlandı. Orman vasıflı hazine taşınmazlarının turizme açılmasında turizm bakanına yetki verildi. Biz buna tepki gösterdik. AYM'ye götüreceğiz. Yargıçlara da sesleniyorum: Ormanı korumak sadece benim arzum değil. Orman Genel Müdürlüğü'nü, Orman Bakanlığı'nı devre dışı bırakırsanız farklı bir tablo çıkar ortaya.

Ve bir Türkiye gerçeği. 2019'da yazılan Sayıştay raporundan bir bölüm... 'Mevcut sistemler orman örtüsünde meydana gelen değişikliklerin sayısal olarak tespit edilmesi oldukça zordur' diyor. Teknolojini geliştiği bir dönemde ormanlardaki değişiklikleri izleyemiyorsak fırsatçıları, yangınları önleyemezsiniz.

5. soru: İklim değişikliğinin sorunları karşısında uluslararası işbirliğine gerek var mı? İşbirliği yapmamız lazım. Çağrı yapmamız lazım. Bu çağrı en çok Türkiye'ye yakışır. Yönetenlerin böyle bir amacı yok, akıllarına da gelmez. 

Biz yapmasını istiyoruz. Orman yangınlarına karşı Türkiye işbirliği konferansı düzenlemeli. 

Sevgili halkım emin olun hızla saracağız yaraları. Kimseyi ardımızda bırakmayacağız, sesimi duyan yok mu dedirtmeyeceğiz. Gökyüzünü daha mavi, denizlerimizi daha berrak yapacağız. Kendimizi de güzel ülkemizi de iyişleştireceğiz."