Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde buğdayda yüzde 10-15 oranında bir kayıp bekleniyor

Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis Türkiye'de 2020-2021 yılları arasında tahıl ve bakliyatta durum değerlendirmesinde bulundu.

 Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis yaptığı değerlendirmede "Pandemi sürecinde tarım ve gıda sektöründeki gelişmeler daha yakından izleniyor. İklim, kuraklık, ihracat kısıtlamaları, lojistik ve artan fiyatlar gibi birçok sorun yaşanıyor" ifadesini kullandı.

Netlik kazanmayan rekolte tahminleri ve analizlerdeki farklılıklar piyasalarda oynaklığa ve fiyatlarda da spekülatif etkiye neden olduğunu belirten Mehmet Reis'in tahıl ve bakliyata ilişkin durum değerlendirmesi şöyle:

"Buğday gerek dünyadaki diğer ülkelerde gerekse Türkiye’de insan beslenmesinde en temel besinlerin hammaddesi olması itibariyle daha fazla öneme sahiptir. Ülkemizde Kasım ve Aralık ayında sıcaklıklar normalin üzerinde oldu ve yeterli miktarda yağış olmadı. Ocak, Şubat ve Mart aylarındaki yağışlarla birlikte bitkilerde toparlanma görülse de Nisan ayında yağışların mevsim normallerinin çok altında olması ve ani sıcaklık değişimi nedeniyle özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde buğdayda yüzde 10-15 oranında bir kayıp beklenmektedir. Ancak diğer bölgelerde gerçekleşen ekiliş artışı ve yüksek verim beklentisi nedeniyle bu durumun ülke genelindeki rekolteye etkisinin sınırlı olacağı tahmin edilmektedir.

Üreticilerden aldığımız bilgilere göre Mayıs’ın ilk haftasında yağan yağmur kısmen verimli olmuştur. Bugünlerde havaların serin geçmesi ve 10 gün içerisinde yağmurun yağması beklenmektedir. Tarımsal üretim her zaman kuraklık, aşırı yağış, dolu, don ve fırtına gibi olağanüstü hava olaylarına açıktır. Bu nedenle tarlasını eken çiftçi hasada kadar endişe içindedir. Ülkemiz iklim değişikliklerinden en çok etkilenen Akdeniz Havzası’nda yer almaktadır.

Son yıllarda Türkiye iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini daha sık ve uzun süreli yaşamaya başladı. Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadele için acil ve etkili bir şekilde harekete geçilmeli, hazırlıklı olunmalı ve uyum sağlanmalı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki üreticiler GAP’ın bir an önce bitirilmiş olması halinde kuraklıkla ilgili sorunların yüzde 90’ının çözüleceğini ifade ediyor. Türkiye’de buğday yeterlilik oranı yıllar itibariyle yüzde 85-100 arasında seyrediyor.

Dönem dönem üretim ve tüketim arasında da farklılıklar oluyor. Türkiye'de buğday hasadı bölgelere göre değişmekle birlikte Mayıs-Temmuz ayları arasında yapılıyor. Ülkemizde kırmızı mercimek üretiminin yaklaşık yüzde 94’ünün yapıldığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Nisan ayı yağışlarının geçen yıla göre düşük seyretmesi kısmen olumsuz etkilemiştir. Bölgelerden aldığımız bilgiye göre geçtiğimiz hafta yağmurun yağması üreticimize bir nebzede olsa umut olmuştur.

Kırmızı mercimekte rekolteyi Mayıs ayı iklim şartları belirleyecektir. Ülkemiz kırmızı mercimek ekili alanlarında bir önceki yıla göre yüzde 10-20 artış olduğu değerlendirilmektedir. Kırmızı mercimek hasadı Mayıs ayında başlayıp Haziran ayı içerisinde devam eder. Çeltik, fasulye ve nohut üreticilerinin almış olduğu tohum miktarına göre ekilişlerde bir önceki yıla göre artış beklenmektedir. Mısır, çeltik, nohut ve fasulye ekilişlerinin önemli bir kısmı Mayıs ayı sonuna kadar tamamlanmış olacak. Ülkemizde nohut hasadı Temmuz-Ağustos, fasulye ve çeltik ise Eylül ayında başlar Ekim ayı ortasında biter. TMO’nun değerlendirmesine göre nohut ekilişinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 15’lik azalış olacağı tahmin edilmektedir. Diğer bölgelerde bir önceki yıla yakın üretim gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Türkiye nohut üretiminde yeterlilik oranı yüzde 127’dir. Aynı zamanda net ihracatçı bir ülke konumundadır. 2020 nohut ihracatı 142 bin tondur."