loading
close
SON DAKİKALAR

Tam kapanmada içki yasağına hukukçulardan tepki: 'Uygulama kanunsuz emir niteliğinde'

Tam kapanmada içki yasağına hukukçulardan tepki: 'Uygulama kanunsuz emir niteliğinde'
Tarih: 29.04.2021 - 14:56
Kategori: Gündem

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, dün akşam katıldığı bir televizyon programında alkollü içki satışı yasağıyla ilgili olarak, "Geçtiğimiz hafta sonlarından farkı yok, seyahati bile yasakladık, anayasal hakkı. Herkes fedakârlık yapacak. Bu konuda rahatsızlığım yok" dedi. ...

Ancak hukukçular, sokağa çıkma yasağı süresince tekel bayii ve marketler içki satışını yasaklayacak herhangi bir yasal gerekçe olmadığını belirtiyor.

Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen, İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgede alkollü içki satışlarının yasaklanmasına ilişkin herhangi bir kurala yer verilmediğini söylüyor.

BBC Türkçe'ye konuşan Ankara Barosu Toplumsal Olaylar ve Toplumsal Davalar Merkezi Başkanı Avukat Doğan Erkan ise hukuki dayanağı olmayan bu uygulamanın 'kanunsuz emir' niteliğini taşıdığını değerlendiriyor:
"Ortada genelge bile yok. Çünkü herhangi bir genelgeye yazmış olsalar dava açılır, iptal edilirdi. Sadece İç İşleri Bakanı'nın ağzından çıktı diye olmaz. Ona emir denir ve tam kanunsuz emirdir."

Avukat Erkan, "Baro olarak edindiğimiz bilgiye göre Valilik, süpermarketlere Rekabet Kanunu'na dayanarak diyormuş ki 'tekel bayilerini kapattık, rekabet ihlali olmasın, siz de alkol satmayın'. Bunu söylemenin kendisi suçtur, hukuk dışıdır, tam kanunsuz emirdir" diyor.

AKP: Aile içi şiddeti artırıyor, mesafeyi kaldırıyor
BBC Türkçe'ye
konuşan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yetkilileri, sokağa çıkma yasağı sürecinde içki satışına yasak getirilmesini ise "aile içi şiddeti artıracak olması" ve "alkol alınması halinde sosyal mesafeye dikkat edilmeyeceği" gerekçesiyle savunuyorlar.

Muhalefet, hiçbir açıklama yapılmadan içki satışına yasak getirilmesine tepki gösterirken, AKP'de, yasağın "daha önceki uygulamanın devamı niteliğinde olduğu için" yeni bir açıklamaya gerek duyulmadığı ifade ediliyor.

Peki, "daha önceki uygulama" nasıldı?
18 Kasım 2020 tarihli İç İşleri Bakanlığı genelgesiyle, yeni bir karar alınıncaya kadar hafta sonları belli saatler arasında sokağa çıkma yasağı uygulanacağına karar verildi.

Bu genelge sonrasında; hafta sonu yasağında tekel bayilerde alkol satışının yasaklandığı ya da alkol satışını durduran tekel bayilere karşı haksız rekabet olmaması için marketlerde de satışa yasak getirildiği gibi çeşitli gerekçelerle satışlar durduruldu.

'Üyelerimiz denetimlerde Bakanlık ile ters düşmek istemiyor'
Üyeleri arasında büyük gıda ve perakende zincirleri de bulunan bir dernek yetkilisi, haberde çalıştığı kurumun ve isminin yer almasını istemeyerek, fiili alkol yasağının nasıl uygulanmakta olduğuna dair şu bilgileri paylaşıyor:

"Hafta sonu sokağa çıkma yasaklarının başladığı Kasım ayından beri marketlerde fiilen alkol satış yasağı uygulanıyor. Bunun yasal dayanağı nedir diye sorarsanız, yok, biz de bilmiyoruz. Derneğe bu konuyla ilgili yazılı olarak gelen bir bildirim de yok."

"İç işleri Bakanlığı alkol satışını istemiyor şu an. O yüzden üyelerimiz de denetimlerde onlarla ters düşmemek adına alkol satışını durdurmak zorunda kalıyor. Çünkü aksi takdirde 'mağazanızı kapatırım' diyorlar. Valilik veya kaymakamlık başka bir sebep yaratıp o mağazayı kapattığında ne yapacaksınız?"

Dernek yetkilisi, alkollü içki satışı yapan market zincirlerinin 18 günlük tam kapanma süresince alkol satışını durdurmaya karşı çıkabileceğini değerlendiriyor:

"İlk başlarda bunun gerekçesinin daha eski hukuki düzenlemelere dayandığı iddia ediliyordu. Hani, nüfus sayımı zamanlarında sokağa çıkma yasağı ilan edildiğinde alkol satışının da yasaklanması gibi… O yüzden hafta sonu uygulamasını bir şekilde sineye çekmiştik ama şimdiki uygulama bambaşka."

Tekel büfeleri, yasaktan muaf işletmeler kapsamında yer alıyor mu?
Bakan Soylu, tekel bayilerinin istisna kapsamında olmadığını belirterek, "İstisnada yer almıyor ve kapalı. Bu açıdan hem bir muafiyet yok hem de soru işareti de söz konusu değil" demişti.

İçişleri Bakanlığı genelgesi de sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu günlerde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcıların 10.00-17.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilmelerine izin veriyor ancak 'tekel bayilerin' durumundan bahsetmiyor.

Ancak yaygın olarak 'tekel bayi' şeklinde tarif edilen büfeler, aslında sadece içki satmıyor.

Aybaş, tekel bayii diye bilinen işletmelerin bazılarında bakkal, bazılarında market, bazılarında kuruyemişçi bazılarında ise tekel bayii ruhsatı olduğunu ve dolayısıyla yasaktan muaf olan işletmelerden sayıldığını söylüyor.

Habertürk kanalında konuşan Anayasa Hukukçusu Ersan Şen, şöyle diyor:

"Genelgede fırın, market, bakkal, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcı gibi iş yerlerinin yasak muaf olduğu görülüyor. Tekel büfeleri sadece alkol mü satıyor? Siz tekel büfeleri muafiyet kapsamında saymıyorsanız, yasağını açıkça belirtmek zorundasınız."

"Hangi tıbbi ve hukuki gerekçeyle, alkol yasağını bu genelgede açıkça gösterilmeden yasak kapsamına alıyorsunuz? Genelgede açıkça belirtilmeyen ve bence yasak kapsamına da girmeyen tekel büfelerini ve dolayısıyla alkol satış yasağını bu genelgedeki hangi ibareye göre yasaklayabilirsiniz?"

Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen; mevcut kanuna göre bakkal, market, kuruyemişçilerin ve internet üzerinden satış yapan firmaların sadece adrese servis şeklinde alkollü içki satış yapamayacağını ancak bunun dışında 'alkol satışlarına ayrıca yasaklama getirilmesinin yasal dayanağı olmadığını' söylüyor.

Öte yandan, genel sağlığı ilgilendiren genelgelerin Sağlık Bakanlığınca yayınlanması gerektiğini ve "bu konularda halen yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre" İçişleri Bakanlığının 1593 sayılı Kanuna dayalı (toplumun genel sağlığını ilgilendiren) konularda herhangi bir yetkisinin bulunmadığını ifade ediyor.

Avukat Erkan ise evde alınan herhangi bir yasal maddenin satışını engellemenin özel hayatı ihlale girdiğini ve bu açıdan açıkça Anayasa'yla korunan temel hak ve hürriyetlerin ihlali anlamına geldiğini belirtiyor.

Bu uygulamanın ayrıca 'dinsel' bir temeli olduğunu iddia eden Erkan, bu açıdan da Anayasa'nın 24. maddesine aykırı olduğunu kaydediyor.

ÜYE YORUMLARI

Yorum Yap

Facebook Yorumları