TBMM, Genel Kurulunda 12 Temmuz'da görüşülen Torba Kanunun 7 maddesi kabul edildi

TBMM Genel Kurulunda, torba yasa görüşmeleri ile İYİ Parti'nin, "İsveç'in NATO üyeliği", Yeşil Sol Parti'nin "yargılanan gazeteciler" ve CHP'nin "vergi adaleti"ne ilişkin araştırma önergeleri AKP ve MHP oyları ile reddedildi.

En düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve bazı vergi artışlarını öngören "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi"nin ilk 7 maddesi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

TBMM Genel Kurulunda, gündem dışı konuşmalar ve grup başkanvekillerinin değerlendirmelerinin ardından siyasi partilerin gündeme ilişkin grup önerilerine geçildi.

İYİ Parti'nin, "İsveç'in NATO üyeliği", Yeşil Sol Parti'nin "yargılanan gazeteciler" ve CHP'nin "vergi adaleti"ne ilişkin araştırma önergelerinin bugün görüşülmesine yönelik önerileri ele alındı.

Görüşmeler sonrası yapılan oylamalarda İYİ Parti, Yeşil Sol Parti ve CHP'nin grup önerileri kabul edilmedi.

Daha sonra AK Parti'nin gündeme ilişkin grup önerisi görüşüldü.

Kabul edilen öneriyle en düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 oranında zam yapılmasını ve bazı vergilerde artış öngören "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" gündemin ön sırasına alındı.

Konuşmaların ardından teklifin görüşmelerine başlandı.

Teklifin tümü üzerine söz alan Saadet Partisi Grup Başkanı Selçuk Özdağ, torba kanunlara karşı olduklarını ifade ederek, iktidarın, ilgili ilgisiz her şeyi torba kanun içerisine koyarak önlerine getirdiğini söyledi.

İktidarın, Türkiye'nin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçtiği zaman zenginleşeceğini ve insanların mutlu olacağını söylediğini aktaran Özdağ, "Beş senedir Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'yle yönetiliyoruz. Türkiye zengin oldu mu? Hayır. Türkiye mutlu insanlar diyarı oldu mu? Hayır. Türkiye zengin ve mutlu insanlar diyarı olmadıysa ne oldu? Türkiye fakirleşti, Türkiye yoksullaştı; Türkiye'de yasaklar, yolsuzluk ve yoksulluk diz boyu olmaya başladı." ifadelerini kullandı.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, kanun teklifinin, depremin yol açtığı ekonomik kayıpların telafisi gerekçesiyle hazırlandığının altını çizerek, "Deprem işin bahanesidir. Bu düzenlemelerin temel nedeni Türkiye'nin yanlış ve kötü yönetilmesidir, yapılan beceriksizliklerdir, kamudaki israflardır. Deprem bunun sadece bir boyutudur." dedi.

Ekonomide bir politika değişikliğine gidildiğini anlatan Usta, şunları kaydetti:

"Hükümetin tercihine baktığımızda aslında bu ağır ve yanlış ekonomi politikalarından en olumsuz etkilenen ve yoksullaşan kesimin, bu yanlışlıkların faturasını da ödeyecek kesim olduğunu görüyoruz. Kur korumalı mevduattan çok ciddi para kazananlara herhangi bir fatura ödetilmiyor. TÜFE'ye endeksli hazine kağıtlarını elinde tutup yüzde 85 net, sıfır faizli getiri elde eden hiçbir kesime burada vergi getirilmiyor. Ucuz kredi yoluyla milyarlarca dolarlık para aktardığımız ve gelir transferi, servet transferi yaptığımız bir kesime özel hiçbir vergi getirilmiyor. Ne yapılıyor? Genel olarak KDV'yi artırıyorsunuz ve yoğun olarak halk kitlelerine ödetilen bir fatura var."

Usta, emekli maaşlarına da en az 4 bin lira seyyanen artış yapılması gerektiğini; iktidar kanadından bu yönde gelecek önergeye destek vermeye hazır olduklarını söyledi. Usta, ek motorlu taşıtlar vergisinin tamamen adaletsiz olduğunu, muhtemelen Anayasa Mahkemesince iptal edileceğini dile getirdi.

MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, parti olarak önceliklerinin, asrın felaketi olarak nitelendirilen depremin yaralarının bir an önce sarılması olduğunu söyledi.

Aksu, deprem, sel, heyelan, yangın, çığ gibi tüm afetlerin olumsuz etkilerini azaltmaya katkı sağlayacak mevzuat altyapısının hazırlanmasına, sağlıklı bir risk yönetiminin hayata geçirilmesine yönelik etkin politikaların, kurumsal yapıların, teknolojik ve insan gücü kapasitesinin süreklilik içerisinde artırılmasını amaçladıklarını kaydetti.

Türkiye'nin dış politikada attığı tarihi adımlarla, terörle mücadelede elde edilen başarılar ve ortaya konulan milli politikaların huzur ve güven ikliminin tesisini mümkün kıldığını; egemenlik haklarını koruma kararlılığını tüm dünyaya gösterdiğini dile getiren Aksu, "Bunlarla birlikte teklifin ana konusu olan Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle kamu harcamalarının beklenenin ötesinde gerçekleşmesi ekonomide ilave tedbirler alma zaruretini ortaya çıkarmıştır. Bu kanun teklifinin yürürlüğe girmesiyle bu yük azalacak, milli dayanışma içerisinde yaralar hızla sarılacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Yeşil Sol Parti Muş Milletvekili Sezai Temelli, görüşülen kanun teklifinin torba değil "çuval yasa" olduğunu savunarak, "Yasanın içine baktığınızda içinde yok yok. Aile hekimliğinden yaşlı bakımına, askeri okul öğrencilerinin eğitim süresinden zeytinlik alanların imara açılmasına aklınıza gelebilecek her şey var. Dolayısıyla artık bir çuval yasa fakat bunun etiketi, deprem. Dolayısıyla deprem gibi bir konuyu etiketlediğiniz zaman her türlü şeyi içine koymanız sanki mümkünmüş gibi bir anlayışla bu çuval yasa önümüze gelmiş durumda." dedi.

Yasa teklifinin sadece yüzde 25'inin depremle ilgili olduğunu öne süren Temelli, böyle bir yasa yapma tekniğinin de hem anayasaya hem de bütçe yapma hakkına aykırı olduğunu dile getirdi.

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, kur korumalı mevduat sisteminin, Türkiye'nin içine düşürüldüğü krizin açık ve net bir göstergesi olduğunu söyledi.

Düzenlemeyle ek motorlu taşıtlar vergisi alınacağını anımsatan Türeli, hukuk devletinin temel ilkelerinden birinin de hukuki güvenlik ilkesi olduğunu vurguladı. Türeli, "Bu vergi bu ülkede yaşayan milyonlarca insanı ilgilendiriyor. Bütün toplumun üzerine bu yükü yayıyorsunuz. Buradan gelecek para 30 milyar lira. Ek bütçenin büyüklüğü 1 trilyon 119 milyar lira. 30 milyar onun içinde devede kulak. Niye böyle bir şey yapıyoruz? İnsanlar bunun vergisini ödüyor zaten. İnsanlar burnundan soluyor bir de gidiyoruz ek motorlu taşıtlar vergisi veriyoruz. Bunu lütfen tekliften çıkartalım." ifadelerini kullandı.

Deprem sonrası yaraların hızla sarılması konusunda hemfikir olduklarını ve CHP olarak her türlü desteği vermeye hazır olduklarını söyleyen Türeli, deprem bölgesinde inşa edilen konutların zeytinlik ve orman alanlarına yapılmaması gerektiğinin altını çizdi.

Teklifin ilk imza sahiplerinden AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök, deprem bölgesinde hızlı bir şekilde konut ve köy evleri inşasına başlandığını, bugün itibarıyla 180 bin konutun yapımının sürdüğünü belirtti.

İlk bir yıl içerisinde 319 binden fazla deprem konutunu teslim etmeyi planladıklarını; amaçlarının deprem bölgelerinde 143 bini köy evi olmak üzere toplamda 650 bin konutu inşa etmek olduğunu ifade eden Ök, "Dolayısıyla, hasar gören binaların ve iş yerlerinin yapımı, altyapı ve üst yapının yeniden inşa edilmesi, kaybolan üretim ve ihracat kapasitesiyle istihdam ve vergi kaybının getireceği ekonomik maliyetlerin büyüklüğü düşünüldüğünde ülkemizin ilave finansmana ihtiyacı vardır. Deprem nedeniyle ortaya çıkan bu ilave finansmanın karşılanabilmesi amacıyla bazı ekonomik tedbirlerin de alınması zorunlu hale gelmiştir." diye konuştu.

Ök, Milli Dayanışma Paketi olarak tanımladıkları kanun teklifiyle depremin yol açtığı ekonomik kayıpların giderilmesi, depremden zarar gören vatandaşların yaralarının bir an önce sarılması amacıyla düzenlemeler yapıldığını kaydetti.

Tümü üzerinde görüşmeleri tamamlanan teklifin 1. bölümü üzerinde müzakerelere başlandı.

En düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve bazı vergi artışlarını öngören "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi"nin ilk 7 maddesi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilerinin azaltılması amacıyla ortaya çıkan finansman ihtiyacının karşılanmasında kullanılmak üzere, bir defaya mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) uygulanacak.

Düzenlemenin yayımlandığı tarihte kayıt ve tescilli bulunan otomobil, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar ile 31 Aralık 2023 tarihine kadar kayıt ve tescil edilecek olan tüm taşıtlar, ek MTV kapsamında olacak. Ek MTV, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen MTV tutarı kadar olacak.

Ek MTV iki eşit taksitte tahakkuk ettirilecek. Ek MTV'nin ilk taksiti, düzenlemenin yayımlandığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecek. Teklifin temmuz ayı içinde kanunlaşması halinde ek MTV'nin ilk taksiti ağustos ayı sonuna kadar ödenecek; ikinci taksitinin ise kasım sonuna kadar ödenmesi gerekecek.

Örnek olarak, 1-3 yaş arası, motor hacmi 1301-1600 santimetreküp olan taşıtının ocak ayındaki birinci taksiti için 1846, temmuz ayındaki ikinci taksiti için 1846 lira ödemesi gereken mükellef, teklifin bu ay kanunlaşması halinde, ağustos ayı sonuna kadar 1846, kasım ayı sonuna kadar yine 1846 lira ek vergi ödeyecek. Örnekte verilen araç üzerinden, 2023 yılında toplamda 3 bin 692 lira ödeyecek olan mükellef, ek MTV ile toplam 7 bin 384 lira ödemiş olacak.

Kanunun yayımı tarihi ile 31 Aralık 2023 tarihleri arasında ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ilişkin ek MTV ise bu taşıtların MTV'si ile birlikte peşin ödenecek.

Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca Vergi Usul Kanunu kapsamında "mücbir sebep hali" ilan edilen yerlerde; deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar, deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar, depremlerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar ek MTV'den müstesna olacak.

Emekli Sandığı emeklileri, yılın 6 ayı için enflasyon farkı ile birlikte toplamda yüzde 25 zam alacak. Düzenleme temmuz ayından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Teklifle, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna geçici madde eklendi. Buna göre, 6 Şubat'ta meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde inşaat kredisi verilmesini ya da bina yaptırılmasını isteyenlerin hak sahipliği başvurusunun yapılacağına dair duyuru, mahallinde mülki idare amirliğince ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı resmi internet sitesinde ilan edilecek.

Duyuruda, ilan tarihinden itibaren 2 ay içinde mahallinde mülki idare amirliklerine veya Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca belirlenen başvuru merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden başvuru yapılabilecek. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı gerektiğinde başvurular için en fazla 1 ay ek süre verebilecek. Başvuru sonuçları, mahallinde mülki idare amirliğince, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı resmi internet sitesinde ve e-Devlet Kapısı üzerinden ilan edilecek. Hak sahibi kabul edilmeyenler, 15 gün içinde mahallinde mülki idare amirliklerine veya Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenen başvuru merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden itiraz edebilecek.

Ayrıca depremlerde binaları zarar görenler için devletin konut kredisi açma ve bina yapma yükümlülükleri ile ilgili yapılacak iş ve işlemlerde olası mağduriyetlerin giderilmesi, afetzedelere eşit ölçüde yardım eli uzatılabilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla bazı kısıtlayıcı hükümlerden muafiyet sağlanacak.

Uluslararası kuruluşlardan sağlanacak dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projelerin uygulanmasına ilişkin iş ve işlemler her türlü vergi, resim, katılma payı, ücret ve harçtan müstesna tutulacak.

Ulusal ve uluslararası projeler kapsamında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca ithal edilen veya ettirilen malzemeler, gümrük vergisi ve bu vergi ile birlikte alınan her türlü vergi, resim, harç, fon ve diğer mali mükellefiyetlerden müstesna olacak.

Yabancı devlet harp okullarında okutulan askeri öğrencilerin eğitim sürelerinin, gönderilecek okulun durumuna göre yıl ve dönem bazında belirlenebilmesi, mezun olana kadar değil, belirli sürelerle yabancı devlet harp okullarına öğrenci gönderilebilmesi, yabancı devlet harp okullarında okutulan bir öğrenciye ayrılacak bütçe ile daha fazla öğrencinin kısmi süreli olarak yabancı devlet harp okullarına gönderilebilmesi, ayrıca eğitim süreleri bakımından denk olmayan ve öğrenci gönderilemeyen bazı ülkelerin harp okullarına da askeri öğrenci gönderilebilmesi düzenlendi.

Ayrıca, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmaları halinde devletçe yapılan masraflarının tespit ve tahsiline ilişkin düzenleme yapılması, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin nasıplarının ve sınıflandırılmalarının yabancı devlet harp okullarından mezun olacak askeri öğrenciler ile aynı usullere tabi olmasına yönelik de düzenleme yapıldı.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yer alan, deprem, sel, heyelan, çığ, yangın ve benzeri doğal afetler sebebiyle tahrip olan taşınır veya taşınmaz kültür varlıklarının ihyası veya yeniden inşası amacıyla döner sermaye bütçesinden Kültür ve Turizm Bakanının onayıyla genel bütçeye kaynak aktarılabilecek.

Plastik poşetlerin de yer verildiği listedeki ürünler için uygulanan geri kazanım katılım payı tutarını iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Teklifin ilk 7 maddesinin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, birleşime ara verdi. Aranın ardından Önder, komisyonun yerini almaması üzerine birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.