'Türkiye’de Köy Enstitüleri' kitabı 8. baskısını yaptı

Fay Kirby’nin yazdığı ve Niyazi Berkes’in çevirdiği kaynak bir eser olan “Türkiye’de Köy Enstitüleri” kitabı 8. baskı yaptı.

Köy Enstitüleri, temelleri 1935’te atılan ve 17 Nisan 1940’da kurulan, eğitimde devrimci bir atılım projesiydi. Ülkemizin temel sorunlarından biri olan eğitim sorununu çözmek için hayata geçirilen ve azgelişmiş ülkelere örnek olarak gösterilen Enstitüler, eğitim bilimi literatürüne “Türk buluşu eğitim kurumları” olarak geçtiler.

Enstitülere ilişkin yazılanlar sayfasında önemli bir milat Columbia Üniversitesi’nde 1960 yılında Fay Kirby’nin yaptığı “Türkiye’de Köy Enstitüleri” adlı doktora tezidir. Bu tezin 1962 yılında ülkemizde kitap olarak yayınlanması Enstitülere hem ilginin artmasına hem de konuyla ilgili yeni yayınların hızla ve çok sayıda yayınlanmasına ön ayak olmuştur.
Tarihçi Kitabevi tarafından bir süre önce yeniden basılan ve 8. baskısını yapan bu kaynak kitap, ülkemizde öğretmenlik yapan ve 1954’e kadar enstitüleri inceleyen Kirby’nin kapsamlı incelemesidir. Çalışması sırasında neredeyse bütün köyleri dolaşan Kirby, enstitülerin toplumsal gelişim ve değişim sürecindeki boyutlarının dünya ölçüsündeki değerini anlamıştır.

Cumhuriyet tarihimizin en önemli atılımlarından birisi olan Köy Enstitülerine dair en kapsamlı çalışma olan ve Niyazi Berkes’in çevirdiği “Türkiye’de Köy Enstitüleri” güncelliğini ve önemini yitirmeyen kaynak bir eser.

Fay Kirby kimdir?

Fay Kirby, 1926’da Amerika’da doğmuş, yüksek öğrenimini Cornell ve Columbia Üniversitelerinde tamamlamıştır. Kirby, 1947-1950 yılları arasında Türkiye’de öğretmenlik yapmış ve 1951’de tekrar geldiği ülkemizde 1954 yılına kadar kalarak Köy Enstitüleri’ni incelemiştir.
Özgün adı “The Village Institute Movement of Turkey: An Educational Mobilization for Social Change” olan doktora tezini tamamlamıştır.
Kirby, 1962 yılından sonra Türkiye’ye yerleşmiş, İzmir dolaylarında bir tarım işletmesi kurmuş ve burayı çalıştırmış daha sonra da Ankara’ya yerleşmiştir. Bundan sonra yaşamını İngilizce dersleri vererek sürdüren Kirby, 1990 yılında Ankara’da yaşamını yitirmiştir.