Zübeyde Hanım, ölümünün 96. yılında anıldı

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım, ölümünün 96’ncı yılında, kabri başında düzenlenen törenle anıldı. Törende, İzmir’in dört bir yanından gelen katılımcılar, onlarca sivil toplum kuruluşu ve vatandaşlar da hazır bulundu. Zübeyde Hanım Anıt Mezarı çiçeklerle donatıldı. ...

Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün 14 Ocak 1923 tarihinde hayata gözlerini yuman annesi Zübeyde Hanım için Karşıyaka’daki kabri başında anma töreni düzenlendi. 

Karşıyaka Kaymakamlığı, Belediyesi ve onlarca sivil toplum örgütünün işbirliğiyle gerçekleştirilen törene; Karşıyaka Kaymakamı Ali Rıza Çalışır, Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğu’nun eşi Türkegül Kocaoğlu, siyasi partilerin temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının başkanları, meclis üyeleri ve muhtarlar katıldı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan törende şiirler okundu.

Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar “Karşıyakamızın pek çok özelliği var ve hepsiyle gurur duyarız. Ancak biz en çok Mustafa Kemal Atatürk ve annesi Zübeyde Hanım’ın Karşıyakası olmakla gurur ve onur duyarız. Büyük hatırası önünde rahmetle, saygıyla ve minnetle eğilirken, Annemize ve Atamıza bir kere daha söz veriyoruz: Rahat uyuyunuz, çünkü Karşıyaka emanetlerinizin yılmaz nöbetçisi ve asla vazgeçmeyecek sevdalısıdır” dedi.

Türkegül Kocaoğlu “Aziz Zübeyde Ana yattığı yerden bize şöyle sesleniyor, ‘Oğlum size ne önerdi; Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız, bu kafidir.’ O halde oğlumun yaptıklarını değil, ne yapacaksınız onu konuşun. Çalışın, çok çalışın. İşte o zaman benim çocuklarım olursunuz. Aziz Zübeyde Ana, emrin başımız üstüne... Saygıyla önünde eğiliyorum” diye konuştu.

Türk Anneler Derneği Karşıyaka Şube Başkanı Feyza Işıklı “Bize böyle büyük bir lider armağan etmiş olan Zübeyde Hanım’ı saygı ve hasretle anıyorum” derken, Türk Kadınlar Birliği Karşıyaka Şube Başkanı Mehpare Özkaba da “Yattığın yerde rahat uyu Zübeyde Ana. Sevgili oğlun, ulusa verdiği tüm sözleri tuttu ve sana layık bir evlat oldu. Sizi, Karşıyaka’da bağrımıza basmanın onurunu yaşıyoruz” dedi.

ZÜBEYDE HANIM KİMDİR?

Zübeyde Hanım, 1857 yılında Selanik’te doğmuştur. Aslen Karamanlı olan Zübeyde Hanım, Mustafa Kemal Atatürk ile Makbule Atadan’ın annesidir. Osmanlı devrinde, II. Mehmed zamanında Karaman’dan Rumeli'ye göçen ve Selanik yakınlarındaki Langaza'da toprak işleri ile uğraşan bir Türkmen ailesi olan Hacı Sofu ailesindendir. Mustafa Kemal Atatürk’ün anne soyu da, Karaman’dan gelerek Selanik ile Manastır’ın arasında bulunan Vodina Sancağı’na bağlı “Sarıgöl” de denilen “Kayalar” Nahiyesine yerleştiler. Aile, sonradan Selanik yakınlarında bugün de kaplıcaları ile meşhur olan Langaza’ya yerleşmiştir.

Selanik’te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur Ali Rıza ile 1871 yılında henüz 14 yaşında iken evlenmiştir. Ali Rıza, sarışın ve mavi gözlü bir kadınla evlenmeyi düşlerken, kendisinden 20 yaş küçük olan, siyah saçlı ve derin mavi gözlü bu kadına sevdalandığını belirtmiştir.

Yeni çift Selanik Yenikapı semtinde yeni hayatını başlatmış ve Zübeyde Fatma, Ömer ve Ahmet adlı çocukları doğmuştur. Ancak Fatma bu dönemde ölmüştür. Eşi Ali Rıza’nın Yunanistan sınırında Çayağzı (ya da Papaz Köprüsü)’na tayin ediliği için taşınmış ve orada Ömer ve Ahmet hayatını kaybetmiştir. 1881'de dördüncü çocukları Mustafa, 1885'te Makbule, 1889'da Naciye doğmuştur. Naciye, küçük yaşta veremden hayatını kaybetmiştir. Ali Rıza Efendi de 1888 yılında ölmüştür.

Zübeyde Hanım, çocuklarını da alarak abisi Hüseyin Bey’in Langaza’daki çiftliğine gitmiştir. Babasının erken ölümünün ve dayısının çiftliğinde ailenin erkeği olarak yaşadıklarının Mustafa üzerinde derin etkileri olduğu düşünülmektedir.

Abisine daha fazla yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, ikinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile yapmıştır. Ragıp Bey’in de önceki evliliğinden dört çocuğu vardı. Bu evlilik, babasının hatırasına saygı gösterilmediğini düşünen Mustafa Kemal’i kızdırmıştır. Zübeyde Hanım, Balkan Savaşı'ndan sonra Ragıp Bey'den ayrılmış ve artık Osmanlı toprağı olmaktan çıkan Selanik'i terk ederek kızı Makbule ile birlikte İstanbul'a göç edip Beşiktaş Akaretler'de bir eve yerleşmiştir.

1919'da Anadolu’ya çıktığından beri görmediği ve üstelik Osmanlı Padişahı tarafından hakkında ölüm emri verildiğini öğrendiği oğlu Mustafa Kemal ile ancak 14 Haziran 1922'de Adapazarı'nda tekrar buluşan Zübeyde Hanım, onun yanına Ankara'ya yerleşmiştir. Ancak bu şehrin sert iklim koşulları sağlığını olumsuz etkileyince tedavi amacıyla 18 Aralık 1922’de İzmir’e gitmiştir. Son günlerini Latife Hanım Köşkü’nde geçiren Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923’te 66 yaşında hayatını kaybetmiştir. İzmir’in Karşıyaka ilçesinde 1940 yılında yaptırılan anıt mezarda yatmaktadır.