ABD’ye büyük rest!

Tarih: 22.10.2013 - 15:27

Kategori: Dünya

Prens Bandar'ın hareketi Suriye, İran ve Mısır'da uygulanan politikalara ilişkin gerilimi arttırdı...

Toplantıya katılanların verdiği bilgiye göre, Suudi Arabistan istihbarat şefi bu hafta sonu Avrupalı diplomatlara, Washington’ın bölgede uyguladığı politikayı protesto etmek üzere Suriyeli muhaliflerin silahlandırılması ve eğitilmesinde ABD ile yapılan işbirliğinin azaltılmasını planladığını iletti.

Prens Bandar Bin Sultan al-Saud’un bu hareketi, ABD ve en yakın Arap müttefiklerinden biri arasında Suriye, İran ve Mısır’da uygulanan politikalar nedeniyle anlaşmazlıkların arttığı bir dönemde gerilimi daha da tırmandırdı. Suudi Arabistan Cuma günü ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeliğini reddetmişti.

Suudi hükümeti bir yıl boyunca üyelik için hazırlanması ve bastırmasının ardından konseyin İsrail-Filistin ve Suriye’deki çatışmaların çözülmesinde yetersiz kaldığına atıfta bulundu.

Suudi Arabistan’da, krallığın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a karşı savaşan muhalifleri silahlandırma, eğitme ve muhaliflere finansman sağlama çalışmalarını yöneten diplomatlar, hafta sonu Riyad’ın Obama yönetiminin bölgede uyguladığı politikalara karşı hayal kırıklığını aktarmak üzere Batılı bir diplomatı Cidde’ye davet etti. Hoşnutsuzluğun nedenlerinden biri de Suriye hükümetinin Ağustos ayında kimyasal silah kullandığı iddialarına karşılık ABD’nin Şam’ı bombalamama kararı almış olması.

Diplomatlar Suudi Arabistan’ın Güvenlik Konseyi üyeliğini reddetmesi konusunda Prens Bandar’ın “Bu BM’ye değil ABD’ye verilen bir mesaj,” dediğini belirtti.

Suudi Arabistan’da büyük önem taşıyan kararlar Kral Abdullah bin Abdulaziz al Saud tarafından alınıyor ve Prens Bandar’ın bahsi geçen sözlerinin kralın kararını mı yansıttığı yoksa Prens Bandar tarafından kralı etkilemek için mi söylediği bilinmiyor. Ancak diplomatlar, Prens Bandar’ın ABD ile, CIA ve diğer ülkelerin güvenlik birimlerinin Esad’a karşı savaşan Suriyeli muhaliflerin eğitilmesinde gizlice yardım ettiği ortaklıktan çekilmeyi düşündüğünü söylediğini belirtti. Prens’in, Suudi Arabistan’ın bunun yerine Ürdün ve Fransa’nın aralarında olduğu diğer müttefiklerle çalışacağını söylediği belirtildi.

ABD’li yetkililer, Prens Bandar’ın mesajını Batılı diplomata ilettiği mesajı ABD’yi başka bir yöne çekmeyi amaçlayan bir memnuniyetsizlik ifadesi olarak yorumladıklarını ifade etti. ABD’li bir yetkili, “Açıkça görülüyor ki daha fazlasını yapmamızı istiyor,” dedi.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Pazartesi günü Paris’te Suudi Dışişleri Bakanı Saud al Faisal ile görüştü. Toplantıyla ilgili bilgi sahibi yetkililer Kerry’nin Suudiler’i BM kararlarını yeniden gözden geçirmeye çağırdığını ancak Prens Saud’un Prens Bandar ile aynı endişeleri dile getirmediğini belirtti. Yetkililer bunun krallık içinde, ABD’ye daha etkin bir rol oynaması için nasıl baskı yapılacağı konusunda bölünmeler olduğunu ortaya koyduğu yorumunda bulundu.
Silahların el Kaide ve Suriye’deki diğer aşırı fraksiyonların eline geçmesinden endişe eden ABD Suriye’deki ılımlı grupların güçlendirilmesinde daha temkinli bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini savunarak Suudi Arabistan ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu kilit önem taşıyan müttefiklerini hayal kırıklığına uğratmıştı. Suudi yetkililer ise kendilerinin de Suriye’deki aşırı uçlar konusunda endişeli olduğunu ve yalnızca ılımlı muhalif gruplarla çalıştıklarını söylüyor.

ABD ve Suudi Arabistan arasındaki gerginlik son aylarda ciddi şekilde tırmanışa geçti. ABD Başkanı Barack Obama CIA’i dikkatle seçilmiş Suriyeli muhaliflere sınırlı sayıda silah verilmesiyle görevlendirdi ancak programın başlaması aylar sürdü. Suudiler Temmuz ayında, Mısır’ın demokratik yollaran seçilen cumhurbaşkanının devrilmesinde orduya destek vererek ABD’nin karşısına çıktı.

Krallık özellikle Obama’nın Ağustos ayında yapıldığı iddia edilen kimyasal silah saldırısına karşılık Suriye’yi bombalama planından vazgeçmesine, daha yakın zamanda ise Obama ve İran’ın yeni cumhurbaşkanı arasındaki görüşme denemelerine sinirlendi.