Aylin Nazlıaka, 'Rekabet gücü olmayan bu işletmeler kapısına kilit mi vursun?'

Sayıları her geçen yıl artan alışveriş merkezleri (AVM) çok sayıda bakkalın kapanmasına neden olurken, küçük ve orta ölçekli marketlerin de bu pazardan aldığı payın azalmasına neden olmaktadır. AVM’ler başta bakkallar olmak üzere farklı alanlarda faaliyet gösteren, küçük esnafı olumsuz yönde etkilemekte, rekabet gücü olmayan bu işletmeler ne yazık ki bir süre sonra kapısına kilit vurmak zorunda kalmaktadırlar.

AVM’lerle ilgili bir diğer sorunsa buralarda istihdam edilen personelin düşük ücret alması, uzun çalışma süreleri ve kötü çalışma koşullarıdır. Medyada yer alan haberlere göre yılın her günü açık olan ve çalışma süreleri uzun olan AVM’lerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından da riskli gruba alındığı yönündedir. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada; AVM’lerdeki işyerlerinde çalışma sürelerinin denetleneceği, AVM’lerde çalışma sürelerinin haftada 45, günde 11, gece yedi saatten fazla olamayacağı, fazla çalışma süresinin ise yılda 270 saati aşamayacağı şeklindeki düzenlemeye rağmen AVM’lerde yılda 700 saatlere varan fazla çalışma saatleri olduğu yönünde yoğun şikayet alındığı yönündedir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkililerinin 2013 yılı Mart ayında AVM’lerde bulunan işyerlerinin çalışma sürelerinin sıkı şekilde denetleyeceğine ilişkin açıklamalarına rağmen aradan geçen sürede AVM’lerde çalışan personelle ilgili hiçbir olumlu girişimin ve gelişmenin olmadığı görülmektedir.

Avrupa’nın pek çok ülkesinde başta Almanya, İngiltere, İspanya, İtalya (turistlik bölgeler hariç), Fransa ve Yunanistan olmak üzere AVM’ler pazar günleri kapalı, cumartesi günleri ise çalışma süreleri daha azdır. AVM’lerde çalışan personelin çalışma koşulları ve saatleriyle ilgili sıkıntılar kamuoyunca bilinmektedir. Bu konuda ciddi önlemlerin alınması kaçınılmaz bir hale gelmiştir.

Bu bağlamda;

1- 2007 – 2013 yıllarında açılan ve kapanan bakkal sayısı ve illere göre dağılımı nedir? Bu sayı Ankara için ne olmuştur? İlçelere göre dağılımı nedir?

2- 2007 – 2013 yıllarında açılan ve kapanan market ve süpermarket sayısı ve illere göre dağılımı nedir? Bu sayı Ankara için ne olmuştur? İlçelere göre dağılımı nedir?

3- 2007 – 2013 yıllarında açılan ve kapanan AVM sayısı ve illere göre dağılımı nedir? Bu sayı Ankara için ne olmuştur? İlçelere göre dağılımı nedir?

4- Türkiye’de toplam kaç AVM vardır? Buralarda kaç kişi istihdam edilmektedir? AVM ve çalışan sayısının illere göre dağılımı nedir?

5- AVM’lerde çalışan personelin, yaş cinsiyet ve eğitim durumlarına göre dağılımı nedir? AVM’lerde Türkiye geneli için asgari ücrette maaş alan personel sayısı nedir? Toplam personel sayısına oranı nedir?

6- 2012-2013 yılında AVM’lerin çalışma koşulları ve çalışma süreleri nedeniyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ulaşan şikayet sayısı nedir? Bu dilekçelerle ilgili yapılan işlemler nelerdir? Ne kadar ceza kesilmiştir?

7- AVM’lerin pek çok ülkede olduğu gibi haftanın bir günü tatil edilmesi düşünülüyor mu? Fiili çalışma sürelerinin kanunların öngördüğü sınıra çekilmesi için ne tür önlemler alınmaktadır?

8- AVM’lerde istihdam edilen kadın personellerin çalışma koşullarının daha ağır olduğu, mobbinge maruz kaldıkları, doğal ihtiyaçları için dahi izin almakta sorunlar yaşadıkları sık sık ifade edilmektedir. 2012-2013 yıllarında bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ulaşan şikayet sayısı nedir? Bu konularda hangi önlemler alınmıştır? Ek hangi önlemler alınacaktır?

9- AVM’lerin dini ve milli bayram günlerinde tatil edilmesi yönünde bir çalışma var mıdır?

Vişne Haber Ajansı - Dilfiraz Değerli