'Bakanlık sekreteryaları' da dökülüyor: 100 metrelik iş 6 km oldu

Yerelde ‘Bakanlık sekreteryası’ olarak çalışacağı ifade edilen başkanlıkların ihaleleri, müteahhitlere çekilen kıyaklar ve kayıtdışında kalan milyarlarca liralık kamu kaynağı Sayıştay’ın denetim raporlarına yansıdı.

Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım tarafından “Belediyelerde ya iş bilmezlikten ya da ideolojik sebeplerden dolayı hizmetler istendiği gibi yapılamadı” sözleriyle kuruluş amaçları açıklanan Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarında (YİKOB) işler merkezi yönetimle aynı anlayışla yürüyor.

Geçtiğimiz aylarda rüşvet operasyonu ile gündeme gelen Ankara Valiliği, YİKOB’un da aralarında bulunduğu kurumlarda suiistimal, yolsuzluk, başıbozukluk tespitleri Sayıştay’ın denetim raporlarına yansıdı. BirGün'den Nurcan Gökdemir ve Hüseyin Şimşek'in haberine göre; Belediyelerin hem yetkileri hem de kaynakları üzerinde vesayet organı olacak şekilde oluşturulan başkanlıklarda yapılan denetimlerin sonuçları özetle şöyle:

ANKARA

► “MAKAM OLURU”yla MİLYONLUK İHALELER: Vali Yardımcısı Turan Yılmaz’ın başkanlık ettiği kuruluşta açık ihale usulü ile gerçekleştirilmesi gereken 12 ihale, “Makam Oluru” ile “istisna” yöntemler arasındaki pazarlık usulüyle gerçekleştirildi. Sayıştay, alınacak malların ve hizmetin çok önceden bilinmesine rağmen açık ihale yapılmadığını bildirdi.

ANTALYA

► 2.5 MİLYON TL’LİK DOĞRUDAN ALIM: Mal ve hizmet alımı ile yapım işleri için bütçeyle ayrılan ödeneğin yüzde 10’unun çok üzerinde bir oranda doğrudan temin kapsamında alım yapıldı, Kamu İhale Kurumundan izin de alınmadı

► ELEKTRİK ŞİRKETLERİNE KIYAK: Dağıtım şirketince yapılması gereken trafolar ve diğer ilk yatırım giderleri Başkanlık bütçesinden ödendi ve dağıtım firmasından talep edilmedi.

► BOŞ YEVMİYE NUMARALARI: Yevmiye defterinde 55 kayıt boş bırakıldı. Bu, geriye dönük olarak işlem yapılabileceğini ifade ediyor.

► PAZARLIKLA KONAK: Biri Elmalı Hasan Sıtkı Bey Konağı olmak üzere iki konak kapalı teklif usulü kullanılması gerekirken pazarlıkla kiraya verildi.

BALIKESİR

► YASAKLI DENETİMİ OLMADAN ALIM: Doğrudan temin yoluyla alım yapılan kişi ya da firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı kontrolünün yapıldığına dair bilgi bulunmamaktadır.

► PROJESİZ İHALE: Proje hazırlanmadan birim fiyat teklif usulü ile ihale edilen bazı bakım ve onarım işleri bulunmaktadır. İhtiyaçların ihale öncesinde araştırılarak gerçekçi bir ihtiyaç listesinin hazırlanmadığı ve bu durumdan kaynaklı olarak ihalede belirlenen miktarlar ile yapılan işler listesinde yer alan fiili uygulama rakamları arasında belirgin sapmalarla karşılaşıldığı görülmüştür. Örneğin Gönen ve İvrindi İlçeleri Muhtelif Mahallerine Parke Taşı Yapım İşi için çıkılan ihalede 100 metre olarak belirlenen bordür taşı döşenmesi iş kaleminin iş bitiminde 6062 metre yapıldığı tespit edilmiştir.

► RUHSATSIZ KREŞ VE YURTLAR: Geçici kabulü yapıldığı halde yapı ruhsatı bulunmayan anaokulu, ilkokul, lise, yurt binası, spor salonu gibi kamuya ait 16 binanın yapı ruhsatı bulunmamaktadır.

BURSA

► SAVAŞ USULÜyLE İHALE: 1 milyon 370 bin liralık bakım ve onarım ihalesi “savunma ve güvenlikle ilgili acil durumlar” için tanınan istisnadan yararlanılarak pazarlıkla verildi.

► HESAPSIZ KAMERA İHALESİ: Kent Güvenlik Yönetim Sistemi projesi Cihaz Tamir, Bakım ve Onarım Hizmet Alımı yaklaşık maliyet hesap esaslarına uyulmadan tek kümülatif bir toplam üzerinden ihaleye çıkıldı ve bir şirkete verildi.

► YETERSİZ GEREKÇELİ İŞ ARTIŞI: Karacabey Sağlıklı Yaşam Merkezi Yapım İşi ile Nilüfer Fethiye Sağlıklı Yaşam Merkezi İşi’ne ait iş artış gerekçeleri incelendiğinde işlerin çoğunun öngörülemeyen durumlar olmadığı ve artış gerekçelerinin yüzeysel olduğu tespit edildi.

DENİZLİ

► MÜTEAHHİTE FAHİŞ KÂR: Kilit parke taşı alımı ihalelerinde, yaklaşık maliyetin yönetmeliğe uygun hesaplanmadığı, fiyat araştırması yapılmadığı ve maliyetin yüzde 25 müteahhit karlı fiyatlarla hesaplandığı tespit edildi.

► DÜŞÜK TEKLİF İHALE DIŞI: Beş noktaya plaka takip sistemi kurulması ihalesinde , yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerine uygun olarak hesaplanmaması sonucunda ihalede ekonomik olan teklif değerlendirme dışı bırakıldı.

HATAY:

► 829 MİLYON TL VADESİZ HESAPTA: 829 milyon 572 bin TL vadesiz hesaplarda tutulduğundan faiz elde edilmedi.

► 11 YILDIR ÖDEME YAPMADI: İldeki jeotermal kaynakları ve doğal mineralli suları kullanan işletmeler idare payını ödemedi. 2008 yılında açılan bir otel, işletmenin bir bölümünü kiraya verdi. Kiracı idare payını ödemesine karşın işletme hiç ödeme yapmadı. Buna karşın teminat tutarına el konulmadı, faaliyetleri durdurulmadı ve alacak davası da açılmadı.

İSTANBUL

► AŞIRI ARTAN İŞLER: Restorasyon işlerinde dengesiz teklifler nedeniyle “kamu aleyhine uygulamalar” ortaya çıktı. Metrajı düşük imalat kalemlerine çok yüksek teklifler verildiği, işin bitiminde yüksek fiyat verilen imalat kalemlerinin başlangıç metrajlarına göre aşırı artış gösterdiği görüldü.

İZMİR

► 154 MİLYONLUK HATA: YİKOB’a tahsisi yapılan taşınmazlar kayıt altına alınmadı. Bu nedenle mali tablolarda, 39 milyon 582 bin TL eksik yer aldı. YİKOB’un kamu kurumlarının kullanımına tahsis ettiği taşınmazlar da kaydedilmedi. Bu nedenle bilançoda 115 milyon TL’li hatalı kayıt yer aldı.

KONYA

► VALİLİK HARCIYOR, SORUMLULUK YİKOB’DA: Kurumun Konya Valiliği adına yaptığı 318 adet, 2 milyon TL’lik temsil ve ağırlama, tören, protokol giderlerine ilişkin kabul işlemlerinin tamamını Konya Valiliği personeli gerçekleştirdi. Konya YİKOB ise ödeme evrakının hazırlanması işlemlerini yürüttü. YİKOB, mal ve hizmeti satın alma sürecinde yer almadı ancak işin mali sorumluluğunu üstlendi.

KOCAELİ

► KUSURLU İŞLERİ KABUL: Eksik ve kusurlu imalatların bulunduğu işlerde mevzuata aykırı olarak kabul komisyonu oluşturuldu. Eksikliklerin tamamlanması için yükleniciye süre verildi. Bir otele kiraya verilen jeotermal kaynak suyunun kullanım bedeli ve idare payı zamanında ödenmemesine rağmen gecikme faizi alınmadı.

MERSİN

► ARAŞTIRMADAN ALIM YAPTILAR: Doğrudan temin usulüyle mal ve hizmet alımı yapılan kişilerle ilgili olarak yasaklı olup olmadığına ilişkin kontrol yapılmadı. Anahtar teslim bazı yapım işlerinin sözleşmelerinin uygulanması aşamasında, projelerin kendi arasında veya projeler ile mahal listeleri arasında çelişkiler olduğu görüldü. Ayrıca anahtar teslim yapım işi ihalelerinde, ‘istisnai nitelikte olması gereken’ iş artışları ve buna bağlı olarak gerçekleştirilen süre uzatımları ‘olağan hale’ geldi.

MANİSA

► GÖREVİNİ YAPMIYOR: Yapılan denetimlerde, bazı yapım işlerinde hatalı ya da kusurlu işçilikler ile projesinde belirtilenden farklı malzemelerin kullanılmış olduğu görüldü.

MUĞLA

► KUSURLU İHALELER: Parasal sınırlara tabi mal ve hizmet alımlarıyla yapım işlerinde, Kamu İhale Kurulu’nun görüşü alınmadan üst sınır aşıldı. Bazı yapım işi ihalelerinde ihale komisyon kararlarının zarf açma ve belge kontrol tutanaklarıyla uyumlu olmadığı tespit edildi.

ORDU

► ARAÇ MÜTEAHHİTTEN: Yapım ihalelerinin bir kısmında kontrollük hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla ihale dokümanlarında ‘binek araç’ temin edileceği yönünde düzenlemeler yapıldı.

URFA:

► YARIM MİLYARLIK HATA: Döviz hesabının kullanılmaması ve kambiyo işlemlerinin yapılmaması tablolarda 5 milyon 283 bin TL’lik hataya yol açtı. Muhasebe kayıtlarında geçmişe yönelik işlemlerin yer almadığı da tespit edildi. İşlemlerin yönetmelik hükümlerine uygun yapılmaması sonucu mali tablolarda 424 milyon TL’lik hata ortaya çıktı.

TRABZON

► YÜZ MİLYONLARCA TL’LİK KAYITSIZ KAYNAK: 26 bin TL lojman kira gelirleri, 20 milyon TL hazine yardımı, 17 milyon TL muhtar ödenekleri için genel bütçeden alınan bağış ve yardımlar, 174 bin TL madenlerden devlet hakkı, 357 bin TL para cezaları ve 151 milyon TL YİKOB’lar tarafından yürütülecek hizmetler karşılığı elde edilen gelirlerin tahakkuk kaydı yapılmadı.