Bir öğün 76 kuruş

Asgari ücretli, 1 kişinin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan gıda harcaması ile 4 kişiyi doyurmaya çalışıyor...

DİSK-AR tarafından yapılan araştırmaya göre asgari ücretli öğün başına sadece 76 kuruş gıda harcaması yapmak zorunda kalacak. Rapora göre, asgari ücretlinin çocuk başına ayda sadece 3 TL’lik eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor
 
Hükümetin 2013'ün ilk 6 ayı için belirlediği 774 liralık asgari ücret, asgari ücretli için asgari geçim şartlarını 2013'te de sağlamaktan oldukça uzak kalacak. DİSK-AR, belirlenen yeni asgari ücretle asgari ücretlinin eğitimden sağlığa, barınmadan sosyal hayata birçok alanda sefalet koşullarına hapsedildiğini bildirdi.
 
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR’ın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli Ocak 2013 tarihinde elde edeceği geliri ile gıdaya ancak 9 lira 11 kuruş ayırabilecek. Rapora göre asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 2,17 TL olurken, öğün başına bu tutar sadece 76 kuruş düzeyinde kalıyor. Geride bırakılacak olan 2012 yılında ise 72 kuruştu. Dolayısıyla 2013 yılı zammı öğün başına sadece 4 kuruşa denk geliyor.


Raporda, en yoksul yüzde 20’lik kesimin yaşamını sürdürebilmek için gelirinin ancak yüzde 33,7’sini gıda harcamalarına ayırabildiğine dikkat çekilerek, yeni yılda yürürlüğe giren zamla eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indirimli aylık 810 TL’lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 9,11 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda olduğu ifade edildi.
 

Lokmayı dörde bölüyorlar

DİSK-AR tarafından, Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı ve TÜİK Madde fiyatları dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre 4 kişilik bir ailenin günlük sağlıklı beslenebilmesi için Kasım 2012 itibari ile kişi başına ortalama 8,84 TL gıda harcama yapması gerekiyor. Buna göre asgari ücretli, 1 kişinin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan gıda harcaması ile 4 kişiyi doyurmaya çalışıyor.


Rapora göre Kasım 2012 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 539 TL’yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar sadece 249 TL. Buna göre asgari ücretli en sağlıksız çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamak zorunda bırakılıyor. Sefalet sadece sofrada değil, sağlıksız konutlarda da asgari ücretliyi buluyor.


Raporda asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorun olduğu vurgulanıyor. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1,57 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük payın sadece 2,06 TL olduğu belirtilen raporda, bu gelirle asgari ücretlinin bulunduğu yerden hareket etmesinin imkansız olduğuna dikkat çekiliyor.
 

Ne tiyatro, ne maça gidebilir

Raporda dikkat çeken bir diğer noktayı ise, asgari ücretlinin kültürel ve sosyal hayatına ilişkin yapılan değerlendirme oluşturuyor. Asgari ücretlinin kültür ve eğlence için ayırabildiği payın toplamda aylık 10 TL’yi bulduğuna işaret edilen raporda, "Bu miktar ile ne sinema, ne tiyatro ne de maça gidebilmek mümkün. Sinema bileti ortalama 11 TL. Isınma, bakım, onarım, temizlik ve hatta kadro eksikliği nedeni ile öğretmen ihtiyacı, kaynak yokluğu bahanesi ile velilerin ödediği katkı paylarına teslim edilen eğitim koşularında, asgari ücretli çocuğuna defter kalem bile alamayacak durumda. Okul tercihleri büyük oranda, yoksul ve kaynak yokluğundan eğitim veremez durumdaki okullar. Yani asgari ücretlinin çocuğunun okuması aylık 6 TL’lik ayrılan pay ile yokluktan dolayı neredeyse mucize" deniyor. Asgari ücretlinin ortalama fiyatlı bir buzdolabını alması için, ev eşyası için ayırabildiği 42 TL ile başka hiçbir eşya almaksızın 27 ay çalışması gerekiyor.  Rapora göre özetle asgari ücretliden, öğün başına 76 kuruşla karnını doyurması,1 buzdolabı için 27 ay çalışması, 249 TL’ye ısınması ve barınması, çocuk başına 3 TL’lik eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor.
 
2013'te de sefalet sürecek

Raporun sonuç bölümünde, asgari ücretin bu düzeyde belirlenmesinin, sefalette ısrar anlamına geldiği ifade edilerek, işçilerin talebinin asgari ücretin, bir işçinin ailesi ile birlikte asgari olarak temel ihtiyaçlarını karşılayacak, işçiyi kimseye muhtaç etmeyecek bir düzeyde belirlenmesi ve sefaletin son bulması olduğu ifade edildi. “Asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik” söyleminin, aslında asgari ücretliyi daha da yoksullaştırmadık anlamına geldiğine dikkat çekilen raporda, dünyanın hiçbir yerinde hükümetlerin ücretlerde erimeye yol açmadık diye övünmediği belirtildi. Raporda şu görüşlere yer verildi:

“Asgari ücretin ekonomik büyüme ve verimlilik artışından pay almaması, üretilen kaynakların belirli ellerde toplanması anlamına gelmektedir. Gelir dağılımını düzenleyici bir rol oynaması beklenen asgari ücretin, açlık sınırının bile altında belirlenmesi vicdanları zedelemektedir. Hükümet temsilcileri “enflasyon üzerinde artış yaptık” diyerek sorumluluktan kaçamazlar. Asgari ücretin, temel gereksinimleri karşılayacak bir biçimde ele alınması gerekmektedir. Ne yazık ki, 2013 yılı için belirlenen rakamlar raporda da görüldüğü gibi sefaletin sürdürülmesi anlamına gelmektedir.” 

Birgün