CHP Sözcüsü Faik Öztrak; 'Ufuk veren bütçeyi ve ufuk veren programı milletin önüne koyamazsanız, bu buhrandan çıkamayız: Program da bütçe de yeniden yapılmalı'

CHP Sözcüsü Öztrak, Hükümetin 2023 için öngördüğü dolar kurunun daha bugünden aşıldığını, ortaya konan hedeflerin daha mürekkebi kurumadan geçersiz hale geldiğini belirterek, “Bir an evvel artık baz yılı kalmamış olan bu Orta Vadeli Program’ın da, buna bağlı olarak bütçenin de Plan ve Bütçe Komis...

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ve 2019 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi görüşmelerinde yaptığı konuşmada şunları söyledi:

Devlet yönetmeyi koyun gütmekten veya kabile yönetmekten ayıran, hukuka gösterilen saygıdır. Hukuku yok sayan, yurttaşlarına hesap vermekten kaçan yönetimler, devletlerini başarısız devletler ligine düşürür, içeride de dışarıda da ciddiye alınmaz. İşleyen hukuk devletlerinde vergileri ve harcamaları belirleme yetkisi ve bunların vermiş olduğu yetkiye göre gerçekleşip gerçekleşmediğini belirleme yetkisi milletin iradesini temsil eden Parlamentolarındır; buna “bütçe hakkı” denilir.

GÖMLEĞİN İLK DÜĞMESİ YANLIŞ İLİKLENDİ

Bütçelerin Meclis’e sunulmasına dair usul ve esaslar anayasalarla düzenlenir. Ülkemizde mevcut yönetimin Anayasa’yla, yasalarla arasının pek iyi olmadığı malum. Nitekim, bu yıl bütçe sürecinde önemli aksaklıklar yaşandı. Önce, bütçe sürecini başlatan Orta Vadeli Program bir aya yakın gecikmeli çıkarıldı, gömleğin ilk düğmesi daha en baştan yanlış iliklendi. Ardından, Anayasa’mızın 151’inci maddesine göre Cumhurbaşkanı tarafından, mali yılbaşından en az yetmiş beş gün önce Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulması gereken bütçenin de -bir gün de olsa- gecikmeli olarak sunulduğu yaşanan süreçten görüldü. Tabii, bu, 2018’de fiilen başlayan tek adam rejiminin aslında kuvvetler ayrılığına ve Parlamento’nun bütçe yapma hakkına yeterince saygı duymadığını açıkça göstermektedir.

PROGRAMIN TAHMİNLERİ MÜREKKEBİ KURUMADAN ÇÖKTÜ

Bütçeye kaynak teşkil eden Orta Vadeli Program’daki 2020 tahminleri bugün artık, daha bu OVP’nin de mürekkebi kurumadan birer birer çöktü. Dış ticaret açığı kadük oldu, işsizlik rakamları aldı başını gitti. Yine, bu OVP’de “2020’de ortalama dolar kuru 6 lira 91 kuruş olacak” deniliyordu fakat bugün dolar 8 lira 15 kuruşun üstüne çıktı, ortalama kurun 6 lira 91 kuruşta kalması artık mümkün gözükmüyor.

2023 İÇİN KONULAN HEDEFE BUGÜN ULAŞILDI: 1 DOLAR 8,15 TL OLDU

Peki, bunun sonucu ne? Bunun sonucunda, 702 milyar dolar olarak tahmin ettiğiniz Milli Gelirin 600 milyar dolarlara gerileyeceği anlaşılıyor. Ama bir hatırlayalım: Milli Gelirimiz 2013 yılında 1 trilyon dolara dayanmıştı; 1 trilyon dolar nere, 600 milyar dolar nere? Tam 400 milyar dolar gerilemişiz. Bundan yaklaşık on yıl önce 2023 yılında Milli Gelirimizin 2 trilyon dolar olacağını söylüyorduk. Meydan meydan gezilerek bu rakamlar anlatılıyordu. Bu OVP’de 2 trilyon dolar dediğimiz Milli Geliri 875 milyar dolara düşürmek zorunda kaldık. Şimdi, yine bundan on yıl önce 2023’te 25 bin dolar olacak değimiz kişi başına gelir 10 bin dolara düşürülmüştü. Ama bu hedeflerde 8 lira 2 kuruşluk bir kurla hesaplanmıştı. Bugün dolar 8 lira 15 kuruş. Yani, yiğidin hakkını verelim, 2023’te ulaşılması düşünülen kur hedefi daha bu yıldan gerçekleşti ama bunun sonucunda ne oldu biliyor musunuz? Artık bu 875 milyar dolar dediğimiz Milli Gelir ya da 10 bin dolar dediğimiz Kişi Başına Gelir hedeflerine ulaşmak da hayal oldu.

İLK 10’A GİRMİYORUZ, İLK 20’DEN DÜŞÜYORUZ

Bir hedef vardı: “Ülkeyi dünyada 2023 yılında ilk 10 ekonomi arasına sokacağız” deniyordu. Uluslararası kuruluşların yaptıkları en son tahminlere göre 2021’de bırakın bu ülkeyi ilk 10’a sokmayı -daha 2021 yılında ilk 10’a sokmayı- ülke, ilk 20 büyük ekonomi liginden düşecek. 80 milyon nüfuslu bir ülkeyiz, 2021’de yerimizi Tayvan’a bırakacağız. Nüfus kaç? 24 milyon. Uzun zamandır ilk 20’den düşmemiştik ilk defa bu yönetim sayesinde ilk 20’den düşüp 21’inci sıraya iniyoruz.

TÜRKİYE’DE GÜVEN BUNALIMI YAŞANIYOR

Bu döviz kurunu neden tutamıyorsunuz ya da niye mümkün olmuyor? Çünkü 2018’de tek adam parti devleti rejimine geçildiğinden bu yana ülkede çok ciddi bir güven bunalımı yaşanıyor, hukuk devleti devamlı erozyona uğruyor, hukukun üstünlüğü erozyona uğruyor, demokrasi giderek yıpranıyor. Demokrasiyle ilgili dünyadaki sıralamalara baktığımızda buralarda iki yıl içinde oldukça önemli gerilemeler yaşadığımız görülüyor. Örneğin; İnsani Özgürlük Endeksi’nde Türkiye 2017’de 84’üncü sıradaymış, 2019’da 122’nci sıraya gerilemiş. Bunun gibi bütün endekslerde çok ciddi aşağıya doğru gidiş var.

NET REZERVLER, (-)50 MİLYAR DOLARA DAYANDI

Tabii, son dönemde özellikle 2018 yılından itibaren 2019 yılının sonlarında Türkiye ilginç bir teorinin peşine takıldı: Cumhurbaşkanının enflasyon teorisi, yani “faiz yükseldikçe enflasyon artar.” Bağımsız olması gereken Merkez Bankası Başkanı bu nedenle uzunca zamandan beri ilk defa görevden alındı. Ve en vahimi, bu teoriyi doğrulayabilmek için yılbaşından bu yana Merkez Bankası’nın net döviz varlıkları net 85 milyar dolar eridi. Bugün bu rakamlar çıktı. SWAP’ları hariç tuttuğunuz zaman net döviz rezervlerimiz eksi 48,7 milyar dolar bakiye veriyor. Bunu biz hiç görmemiştik, e tabii bununla sizin artık bundan sonra döviz kurunu tutmanız mümkün değil.

LAF OLSUN TORBA DOLSUN DİYE BÜTÇE GETİRMİŞLER

Ha, faizler yükseliyor, yüzde 14’ün üzerine çıktı, o da yetmiyor, yetmeyecek! Çünkü böyle bir program getirdiniz, böyle bir bütçe getirdiniz, bu bütçenin hiçbir ufuk vermesi mümkün değil. Bu milletin yatırımcısına, işçisine, çiftçisine, esnafına “Senin derdine derman olacağım.” demeyen bir bütçe. Bir tutarlılık yok, sanki ülkede bir buhran yok, her şey eskisi gibi devam ediyormuş gibi getirilmiş, laf olsun torba dolsun anlamında bir bütçe. Bunu böyle çözmemiz mümkün değil.

OVP DE BÜTÇE DE YENİDEN YAPILMALI

Benim teklifim şudur: Bir an evvel artık baz yılı kalmamış olan bu Orta Vadeli Program’ı da buna bağlı olarak bütçeyi de burada Plan ve Bütçe Komisyonu üyeleriyle de istişare ederek bürokratların yeniden yapması lazım. Bir ufuk veren bütçeyi, bir ufuk veren programı bu milletin önüne koyamazsanız bu buhrandan çıkamayız. Güven veren bir bütçe, güven veren bir yönetimi gösteremezseniz bu buhrandan çıkamayız.