Çocuk geline 'aile' duvağı

Türkiye, çocuk gelin sayısı açısından Avrupa'da ikinci ülke. 'Çocuk Gelinlere Hayır Platformu'na göre bu evlilikleri devletin 'aile' vurgusu arttırıyor...

ANKARA- 181 bin 36 rakamıyla Gürcistan’dan sonra Avrupa’da çocuk gelinlerin en yaygın olduğu ikinci ülke Türkiye’de sorunun temeli ‘kültürel’ olarak nitelendiriliyor.

Çocuk Gelinlere Hayır Ulusal Platformu Sözcüsü Selen Doğan, sorunun çözülememesinin en önemli nedeninin devlet ve toplumca sürekli aile vurgusu yapılması olduğunu söylüyor.

‘Çocuk gelinler’le ilgili geçen günlerde önemli bir adım atıldı. Türkiye’nin birçok şehrinden katılan sivil toplum örgütleri ‘Çocuk Gelinlere Hayır Ulusal Platformu’ çatısı altında bir araya geldi. 12 kentten 52 örgütün kurduğu platformun bileşenleri arasında üniversitelerin kadın çalışmaları birimleri de var, Roman Gençlik Derneği, LGBTT örgütleri de. Platformun sözcüsü ve Uçan Süpürge’nin editörü Selen Doğan bu yapıyı, “Özellikle öyle istedik. Çünkü, her kesimi ilgilendiren bir problem. Örneğin Romanlarda çocuk yaşta evlenme oranı çok fazla. LGBT bireyler, ‘düzelir’ diye zorla evlendiriliyorlar. Van’dan da katılan da var, Bursa’dan, İzmir’den katılan da” diye tarif etti.

Sadece doğunun sorunu değil 

Doğan, platformun esas olarak yasa koyucuyu teşvik etmek ve mağdur eden düzenlemelerin gözden geçirilmesi konusunda baskı hedeflediğini belirtiyor. Bu kapsamda Yemen, Bangladeş, Hindistan gibi ülkelerin deneyimleri de incelenecek.

Doğan’a göre önyargılar sorunun çözülmesi önünde engel. Örneğin çocuk gelinler yalnızca ‘bölgede’ yaşanan bir sorun değil, Türkiye’nin her yerinde var. Doğan, “Yoksul kesimde olur gibi önyargılar var ama çalışmamızda bizim de ezberimizi bozan sonuçlar oldu. Trakya’nın doğudan farkı olmadığını gördük. Akdeniz Bölgesi’nde de önemli oranda çocuk evlilikleri olduğunu gördük. Orta Anadolu’dan söz etmiyorum bile” diyor.

Doğan, sorunun çözülememesini, devlet ve toplum tarafından sürekli aile vurgusu yapılmasına bağlıyor:
“Kadın Bakanlığı, Aile Bakanlığı’na çevrildi. Meclis’te kadın-erkek eşitliği komisyonu istedik, bir fırsat eşitliği komisyonu karşımıza çıktı. Kadın sorununu dillendirdiğinizde hep aile bütünlüğü vurgusuyla karşılaşıyorsunuz. Kadınları tek tek bireyler olarak değil de ailenin bir parçası olarak tanımlayan bir devlet politikası ile karşı karşıyayız.”

Böyle giderse 150 milyon çocuk gelin
 
Çocuk gelinler, dünyanın gündeminde yeni bir mesele değil aslında; ama vahameti yeni yeni fark ediliyor. BM açıklamasına göre eğer devletler önlem almazsa 2020 yılında 150 milyon kız çocuğu gelin olacak. 2008 yılı Türkiye Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün verilerine göre ise Türkiye’de evlendirilen kız çocuklarının oranı yüzde 28. Buna ilişkin olarak BM, bu yıl ilk kez gerçekleştirilen 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü’nün temasını ‘Çocuk Gelinler’ olarak belirledi. Türkiye’de ise birçok örgüt bir araya gelerek aynı tarihte ‘Çocuk Gelinlere Hayır Ulusal Platformu’nu kurdu.

Bir çocuk gelin, üç tutuklu

Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde, çocuk yaşta evlendirilmek istenen 13 yaşındaki G.U. adlı kızın yardımına güvenlik güçleri yetişti. Küçük kız koruma altına alınırken, anne ve babası ile 13 yaşındaki kızla evlenmek isteyen 28 yaşındaki akrabası, çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. Halfeti İlçe Jandarma Komutanlığı ekipleri, 13 yaşındaki G.U. adlı kız çocuğunun ailesi tarafından 28 yaşındaki akrabası M.Ö. ile zorla evlendirileceği bilgisine ulaştı. Çalışma başlatan jandarma, olayın doğru olduğunu saptayınca savcılık talimatıyla harekete geçti. Halfeti’ye bağlı bir köye giden jandarmalar ilk olarak G.U. adlı kız çocuğunu evden aldı. Anne ve babasının kendisini rızası dışında akrabası ile evlendirmek istediğini söyleyen G.U. savcılık talimatıyla koruma altına alınarak Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne ait bir yurda yerleştirildi. Jandarma, köyde çiftçilik yapan G.U.’nun babası M.U. ile annesi H.U. ve damat adayı M.Ö.’yü de gözaltına aldı. İlçe Jandarma Komutanlığı’na götürülen üç şüpheli tutuklandı