Çiğdem Toker: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Kamu Özel İşbirliği başlığı altında değerlendirilen projelerin toplam 90 milyar dolar olduğunu belirtti.
Karayolları bütçesine, YİD projelerinin sözleşmeleri gereği, müteahhit şirketlere yapılmakta olan garanti ödemeleri için konulan ödenekler her yıl düzenli olarak artıyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, müteahhit ödemesi olarak 2026 yılı bütçesine 103,1 milyar TL ödenek konulan Yap İşlet Devret (YİD) projelerini savunarak her türlü hesabı yapabileceklerini söyledi.
Ancak Uraloğlu’nun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Yap İşlet Devret’i savunurken verdiği örnekler, hesaptan çok sözel anlatımlarla sınırlı kaldı. Ne saklanan sözleşmelerden ne döviz üzerine verilmiş garantilerden ne de tük bu avantajların ek sözleşmelerle genişletilmesinden söz etti.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçe görüşmeleri, diğerleri gibi yaklaşık 12 saat sürdü. Görüşmeler bitiminde milletvekillerinin sorularını yanıtlarken, özellikle İstanbul’daki Yap İşlet Devret projeleri olmasaydı kentin ve Türkiye’nin kilitleneceğini söyledi. Uraloğlu, Kamu Özel İşbirliği başlığı altında değerlendirilen söz konusu projelerin toplam 90 milyar dolar olduğunu belirtti.
“Burada hesaplamaya girmeyeceğim ama her türlü hesaplamayı da yapabiliriz” diyen Uraloğlu’nun değerlendirmesi şöyle:
“Siz iki yer arasında bir yol yapacaksanız bunun önce fizibilitesini yaparsınız, sonra bütçenize bakarsınız orada kaynak var mıdır, oradan mı alayım diye, kaynağınız yoksa bir alternatifiniz dış kredi almaktır, bir başka alternatifiniz de yap-işlet-devret projesiyle bunu yapmaktır. Tabii, biz bunların hepsini kullandık esasında. Yani 300 milyar dolarlık ulaştırma alanında yatırım yaptık. Üç yöntemin üçünü de kullandık. Hibe kredileri de belki sayarsak dördüncü yöntem de diyebiliriz ona. Yap-işlet-devret projeleri aynı zamanda yapım ve finansman projeleridir.”
YİD projelerinin yapıldığı tarihteki “rakamın” 51 milyar dolar, bugün 90 milyar dolar olduğunu aktaran Bakan, “Eğer bu imkânı kullanmasaydık Van-Hakkâri yolundaki Güzeldere Tüneli'ni ve Çamlık Viyadüğü'nü yapamayacaktık. Biz Honaz Tüneli'ni, Eğiste Hadimi Viyadüğü'nü yapamayacaktık, Ankara-Samsun yolunu, Adana 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nü, Zigana Tüneli'ni, Rize-Artvin ve Ordu-Giresun havalimanlarını, Ankara’daki Başkentray, Konak tünellerini, Sabuncubeli tünellerini Marmaray ve Avrasya tünellerini biz yapamayacaktık” dedi. YİD yatırımlarının doğru yatırımlar olduğu savunmasını da “emtia fiyatlarındaki artış” ile gerekçelendiren Uraloğlu, İstanbul-İzmir Otoyolu'nda 12 tane Organize Sanayi Bölgesi açıldığını, dolayısıyla bunların aynı zamanda gelişim projesi olduğunu söyledi.
“Milli bütçe düşünmüş olsak Kuzey Marmara Otoyolu’nu yapamayacaktık” diyen Bakan, bu proje sözleşmesinin, kamuoyundan saklanan ek sözleşmelerle şirketler lehine genişletildiğinden söz etmedi. Yavuz Sultan Selim köprüsünden ortalama 155 bin, Avrasya Tüneli'nde 85 bin araç geçtiği bilgisini verdi.
“Aldığımız rakamlardan da ben bahsedeyim size” diyerek İstanbul Havalimanı'ndan 1 milyar 650 milyon Euro, Avrasya Tüneli'nden son üç yılda 250 milyon lira Hazine’ye katkı aldıklarını açıkladı ancak ayrıntı vermedi.
İyi Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, Bakan’a hesap ile ilgili sözlerini anımsatarak, “Keşke hesaba girseydiniz. Çünkü biz net hesap yaptık” yanıtını verdi. En azından yazılı olarak Osmangazi Köprüsü’nün hesabını “Allah aşkına” vermesini isteyen Usta, şöyle dedi:
“Bunun hesabını sizden öncekiler veremedi, sizin verebileceğinizi tahmin etmiyorum ama belki yeni bir hesap yaptıysanız, bence bunu bir verin, bir görelim bunu. (…) Biz projeye falan karşı değiliz, buradaki ranta karşıyız yani burada yaratılan, işte 3 milyar dolarlık maksimum işin 14 milyar dolar getiri getirmesi. Yanlış olan budur. Kimi zaman da tabii, öncelikli olmayan işleri bu modelle yapılması öncelikli işlerin geriye kalmasıdır.”
Cumhurbaşkanı’nın daima "Bu yap-işlet-devret projelerine biz beş kuruş ödemeyeceğiz" dediğini anımsatan Usta, Karayolları bütçesine YİD projeleri garanti ödemeleri için konulan ödenek için şöyle dedi:
“O zaman Sayın Cumhurbaşkanının sözünü tutalım, 101,3 milyar lira ödenek koymuşsunuz, o ödeneğin azaltılmasını öneriyoruz biz. Madem beş kuruş vermeyecek... Bugüne kadar verdik, hiç olmazsa bu yıl vermeyelim, şu 101,3 milyar lira Karayolları bütçesinden silelim.”
Karayolları bütçesine, YİD projelerinin sözleşmeleri gereği, müteahhit şirketlere yapılmakta olan garanti ödemeleri için konulan ödenekler her yıl düzenli olarak artıyor.
ÜYE YORUMLARI
Yorum YapFacebook Yorumları
