Halkbank’ın Sayıştay raporundaki ‘risk’leri

Çiğdem Toker; Komisyonların en kritik ikisi olan Plan Bütçe ile KİT Komisyonları’nın bu yıl sergileyeceği performansı dikkatle izleyeceğiz.

Meclis, yemin töreniyle açıldı. Hayırlı olsun.
Sıra yeni hükümette. Ardından Meclis’te komisyonlar oluşturulacak.
Komisyonların en kritik ikisi olan Plan Bütçe ile KİT Komisyonları’nın bu yıl sergileyeceği performansı dikkatle izleyeceğiz.
Plan Bütçe Komisyonu, bütçe tasarısını; KİT Komisyonu ise Meclis adına denetim yapan Sayıştay raporlarını görüşecek. Yanı sıra Sayıştay raporları bütçe görüşmelerinde de gündeme gelecek.
Halkbank’ın 2013 yılı denetim raporu geçen yıl KİT Komisyonu’nda sert tartışmalara sahne olmuştu.
Öyle görünüyor ki, adı bankacılık sırrı nedeniyle açıklanmayan ancak KİT toplantısında CHP’li Kamer Genç’in “Yıldızlar Holding” olduğunu açıkladığı firmanın “batık kredi” öyküsü, bu yıl da sürecek.
Sayıştay’ın 2014 yılı raporunda “ateşe dayanıklı seramik ürünleri” ile uğraşan firma olarak tanımlanan grubun kredi riski büyümüş.
Grubun finansal piyasalara olan borcu, tam 3.2 milyar TL’ye ulaşmış.
Bu tutarın 1.1 milyar TL’lik kısmı Halkbank riski olarak tanımlanıyor.
Bankanın 2011’de 250 milyon dolar genel limit tahsis ettiği firmaya aynı yıl 480 milyon dolar daha limit tahsis ettiği ve teminat olarak gösterilen gayrimenkullerin sorunlu olduğu daha önce gündeme geldi.
Şimdi Sayıştay; aynı grubun ödeme güçlüğü içinde olduğunu belirterek kredinin risk teminat dengesinin Halkbank aleyhine olduğunu kayda geçiriyor.
Raporda önemli bir saptama daha var: Bu kredi Eylül 2014’te Tasfiye Olunacak Alacak (TOA) hesaplarına aktarılmasına rağmen, bankanın denetlendiği 19 Temmuz’a kadar hâlâ yasal takip başlatılmamış.
Rapordan öğrendiğimiz kadarıyla, bu takip yaklaşık bir yıllık gecikmeyle, muhtemelen Sayıştay denetçilerinin uyarısıyla, 29 Temmuz’da başlatılıyor. Sayıştay, alacağın tahsilinin titizlikle sürdürülmesi uyarısında bulunduktan sonra kritik bir uyarıda bulunuyor:
“Söz konusu gruba kullandırılan kredinin karar alma, tahsis, kullandırım ve operasyon sürecinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından incelenmesi ve gerekirse soruşturulması.”

Sabah-atv kredisinde kur riski
Halkbank raporunda, 2008 yılında Bahreyn şubesi aracılığıyla kullandırılan 375 milyon dolarlık Sabah-atv kredisiyle ilgili bir bölüm de yer alıyor.
Sayıştay önce, 2013 yılı denetim raporundaki kendi tespitlerini hatırlatıyor:
- Önceki yıllarda kredinin dört ayrı ana para taksidinin ertelendiği,
- Grup firma hisselerinin yeni kurulmuş ve banka ile daha önce çalışmamış bir şirkete devredildiği,
- Firma’nın mali durumunda bozulma gözlendiği.
(Not: Raporda “yeni kurulmuş şirket” olarak tanımlanan firmanın “havuz” olarak bilinen Zirve Holding olması muhtemel.)
Sayıştay raporunda bu hatırlatmanın ardından, Halkbank’ın firma için hazırladığı 24 Temmuz 2015 tarihli Kredi Değerlendirme Raporu’na yer veriliyor.
- Değerlendirme raporuna göre, Firma’nın kredi notu CCC.
- 2014 yılı dönem zararı, 178.8 milyon TL.
- Temmuz 2015 tarihi itibarıyla firmanın finansal piyasalara 522 milyon dolar borcu var. Bu riskin 239.6 milyon doları bankaya ait.
İyi haber ise firmanın mevcut ödeme planına göre gecikmiş borcu yok.
Ancak Sayıştay, raporunda şu uyarıyı yapmış:
“Risklerin yabancı para cinsinden olması nedeniyle firma, kur riskine maruz bulunmaktadır.”