'Gurbetin oyları' Cumhurbaşkanlığı hesaplarını değiştirdi mi?

Türkiye, Cumhurbaşkanı'nın ilk kez halkoyuyla seçileceği tarihi seçim için geri sayıma başladı...

Cumhurbaşkanının ilk kez halkoyuyla belirleneceği seçimlere sadece 1 hafta kaldı. Bu seçimin sandık sonuçlarına yönelik tahmin ve hesaplamalarda yurt dışındaki Türkiye vatandaşlarının kullanacağı oylar da büyük bir yer edinmiş, yaklaşık 3 milyon seçmenin yaşadığı yurt dışından 1,5 milyon civarında oy kullanılacağı öngörülmüştü. Ancak ‘randevulu sistem’le oy kullanmak için bugüne dek sadece 240 bin Türkiye vatandaşı randevu alınca, bu öngörüyle yapılan hesaplar da alt üst oldu. Gurbet oylarının sandıktaki tabloyu Erdoğan’ın lehine etkileyeceği yönündeki yaklaşımlar, yurt dışındaki vatandaşlar seçime beklenen ilgiyi göstermeyince güncellenmek zorunda kalıyor.

Adaylığının henüz ilan edilmediği mayıs ve haziran aylarında Almanya, Avusturya ve Fransa’yı ziyaret ederek burada yaşayan Türklerin katıldığı toplantılar gerçekleştiren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da, yurt dışı oylarını çok önemsiyordu. Gittiği ülkelerde vatandaşlara mutlaka oylarını kullanmaları gerektiğini telkin eden Erdoğan’ın, özellikle Avrupa’da yaşayan Türklerin gittiği sandıklarda önemli bir farkla önde olacağı tahmin ediliyordu. Yapılan projeksiyonlar, partiye bağlılığı daha fazla olan AKP seçmeninin sandıklara gitmek konusunda daha istekli olacağı, CHP -MHP seçmeninin ise sandığa gitme eğiliminin daha düşük olacağı yönündeydi. Ancak yurt dışı sandıkların aktif hale geldiği geçtiğimiz hafta boyunca seçime gösterilen düşük ilgi bu hesapları etkileyecek gibi görünüyor. Özellikle AK Parti ve Erdoğan’ın adaylığı açasından, sayısal beklentilerin revize edilmesi gerektiği görüşü de dile getiriliyor.


OY VERME SİSTEMİ SORUN YARATTI
Yurtdışında cumhurbaşkanlığı seçimine ilginin çok düşük olmasında en önemli etkenlerden birinin, seçmenler için getirilen ‘randevulu sistem’ olduğu belirtiliyor. Seçmen vasfını kazanmayı zorlaştırması ve oy kullanma işlemine bürokrasi getirmesi nedeniyle randevulu sistem seçmenlerden tepki gördü. Üstüne bir de yaşanan teknik sorunlar nedeniyle randevu alan bazı vatandaşların bile oy kullanamaması eklenince, gurbette seçime ilgi oydukça azaldı. 3 milyona yakın seçmenden sadece 240 bini oy vermek için randevu aldı. Oysa beklenti 1,5 milyon civarında vatandaşın oy kullanması yönündeydi. 1,5 milyon seçmen, toplamda yüzde 2,5 oranında bir etkiye sahipken, randevu alanların oranı binde 4’lerde kaldı.

Bu durum, yurt dışı oyların Erdoğan lehine olacağı varsayımıyla yapılan hesapları da değiştirdi. Kamuoyu yoklamalarında önde görünen Erdoğan’ın, seçimi 1. turda kesin kazanacağı yönündeki tahminlerin AKP çevrelerinde bile revize edilmekte olduğu öne sürülüyor. Bugün Taraf gazetesinde yer alan bir haber de bu konuya değiniyor ve Erdoğan’ın son günlerdeki mitinglerinde söylediği bazı sözlere işaret edilerek, Başbakan’In da ‘ikinci tur’ ihtimalini göz önünde bulundurduğu belirtiliyor.


‘TAM BİR FİYASKO’
CHP’nin yurt dışı örgütlenmeden sorumlu Koordinatörü Kahramanmaraş Milletvekili Durdu Özbolat, “AKP’nin hedeflediği 1,5 milyon oyun karşılığı yüzde 2,5-3’e denk geliyor. Katılımın az olması ise her şeyi etkiler” görüşünü dile getiriyor. Konuyu bugünkü manşetine taşıyan Taraf gazetesine konuşan Durdu Özbolat, “Başbakan yurt dışından beklediği oyu alamayacak. AKP açısından bu tam bir fiyasko. Avrupalı seçmen tepkisini oy vermeyerek dile getirecek” diyor. Özbolat’a göre, ‘AKP kendi tabanına çok güvendi’ ve sol seçmenin sandığa gitmeyeceğini hesap ederek ‘randevu almayan seçmen oy kullanamasın’ önlemini getirdi. Ancak beklenen olmadı. 2 milyon 800 bin kayıtlı seçmenin 10’da biri bile randevu başvurusu yapmadı. Kendisi başvurmadığı halde sistem tarafından otomatik olarak randevu verilen seçmenlerin bir bölümünün daha sandığa gidebileceği, ancak buna rağmen yurt dışında kullanılan oyların 1 milyonun altında kalacağı tahminleri yapılıyor.


AKP SİSTEMİ DEĞİŞTİRMEK İSTEDİ AMA…
Erdoğan lehine 1 puana yakın bir fark yaratacağı tahmin edilen yurt dışı sandıklarına ilgi beklenenin çok altında olunca, AKP Yüksek Seçim Kurulu’na başvurarak, randevusuz da oy kullanılabilmesini istedi. Ancak YSK bu öneriyi reddetti. AK Parti ve hükümet çevrelerinde, hem randevu sisteminin bir hata olduğunun konuşulduğu hem de sistemle ilgili olarak YSK’nın eleştirildiği belirtiliyor.

Erdoğan’ın Avrupa’daki salon mitinglerini organize eden ve AK Parti’ye yakınlığıyla bilinen Avrupalı Türk Demokratlar Birliği’nin (UETD) Fransa Başkanı Yalçın Şimşek de bugün Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, Fransa’da Türk vatandaşlarının seçime katılımının yüzde 4 düzeyinde bile olmadığını söyleyerek, ‘randevu sistemi’ni eleştirdi. Şimşek, YSK'nın randevu sistemi nedeniyle katılımın düşük kaldığını, elektronik randevu sisteminin adeta bir ‘kıyım’ olduğunu öne sürdü.