Hem faiz katırı, hem döviz satırı

Faiz artırımına rağmen döviz inişe geçmedi. Doların direnişinde spekülasyonun da etkili olduğu konuşuluyor. Faize yüksek döviz eşlik ederse tahribat daha büyük olacak

17 Aralık yolsuzluk soruşturmasının ardından emsal ülkelerin yerel paralarından daha hızlı değer kaybeden TL’nin dolar karşısında 28 Ocak’ta 2.40 TL’ye yaklaşması üstüne şok faiz kararı alan Merkez Bankası’nın bu hamlesi amacına ulaşmış görünmüyor.

Yüksek faize, döviz direniyor ve yüksek seyrediyor. 28 Ocak’taki hızlı dolar tırmanışını gece yarısı Para Politikası Kurulu toplantısından çıkardığı faiz artışı ile frenlemeye çalışan Merkez Bankası’nın izleyen iki günde doları geriletemediği görüldü. 29 Ocak’ta 2.27 TL dolayında kapanan dolar kuru, dün de yüksek seyretti ve bir ara 2.30 TL’yi gördükten sonra yine 2.27 dolayında günü kapadı.

Gösterge faizi sayılan repo faizini yüzde 4,5’tan yüzde 10’a çıkaracak kadar radikal bir faiz artışına giden Merkez Bankası’nın önce 2.16 TL’ye inişle sevindiği ancak sonrasında paniklediği konuşuluyor. Yüksek faiz ilacının anında etki etmemesi piyasalarda şu şekillerde yorumlanıyor:

"Yabancılar, Türkiye’deki ekonomik kırılganlığın yanında siyasi kaosu da göze alarak çıkma hazırlığında. Çıkışı kamçılayan bir etmen de Fed’in tahvil alım miktarında 10 milyar dolar daha azaltmaya gitmesi oldu. Türkiye benzeri ülkelerin tümünde çıkma eğilimi ağır basıyor. Türkiye’de 130 milyar dolara yaklaşan yabancı portföyü, hisse senedi, devlet tahvili ve bir miktar mevduattan oluşuyor. Yabancılar, dolar kurunun 1.80 TL nin altında olduğu zamanlarda getirdikleri dolarlarını şimdi 2.30’lardan TL’den dolara geçerek çıkarlarsa büyük zarar edeceklerini bildikleri için, kurun gevşemesini bekliyorlardı. Yüksek faiz sonrası kur 2.16 TL’ye gevşeyince hızla TL’den dolara geçiş için talep arttı. Bu, doları hemen yukarı çekti. Yine de zaman zaman kur daha çok yükselmeden alımlar sürüyor..

"Yüksek faize rağmen dolara talebi iyi değerlendiren bazı spekülatörler dolar kuru ile aşağı-yukarı oynayarak spekülasyondan büyük kazançlar elde ediyor. Merkez Bankası, faiz silahını kullanmış olduğu için yeni bir faiz ile müdahale edemiyor. Merkez Bankası kullanılabilir rezervler 40 milyar doların altına düştüğü için döviz satarak da müdahale edemiyor.

TAHRİBAT BÜYÜR
Dövizin direnişi kırılamazsa Merkez’in yeni bir faiz artırımına zorlanacağı, böylece hem yüksekte kalmış bir döviz hem de iyice tırmanmış bir faiz iklimi altında ekonomide olabileceğinden daha ağır bir tahribat yaşanabileceği endişesi piyasalara hâkim. Döviz borçlusu firmaların, düşürülememiş kurların altında büyük zararlar yazacağı ve büyük iflaslar yaşanacağı, yüksek faizle para kullanmak durumunda kalanların da farklı bir tahribatı yaşayacağı yine paylaşılan endişeler arasında. Bu büyük tahribatı görece azaltacak tek silahın bütçe kaynakları olduğu, onu kullanmanın da belli sınırları olduğu kaydediliyor. Yüksek faiz ile yüksek döviz tahribatının ekonomide umulandan daha büyük bir daralma, işsizlik ve refah kaybı yaratmasının seçimlere yansımaması için Başbakan’ın "Ben yapmadım Merkez yaptı" savunmasına geçtiği de dikkatlerden kaçmıyor.