Libya bütünlüğünü koruyabilecek mi?

Trablus'ta isyancılar bölünüyor

LİBYA'DA BİRLİK BÜTÜNLÜK SORUNU
Libya'da özellikle başkent Trablus'un düşmesinin ardından, ülkenin geleceğine dair yapılan analizlerde giderek artan bir kaygı gözleniyor. Bu kaygının merkezinde ise Libya Ulusal Geçiş Konseyi'nin ülkeyi temsil gücüne dair olan şüphe ve buna bağlı olarak iç savaş sonrasında ülkeyi birlik ve bütünlük içersinde reformlarla kavuşturup kavuşturmayacağı sorusu var. 

The Economist ''The Birth of Free Libya'(Özgür Libya'nın Doğuşu) adlı makalede bu soruna parmak basıyor ve özellikle de Libya halkının tümünü temsil edecek bir liderliğin varlığından şu an için pek bahsedilemeyeceğine ve böylesi bir liderliğin oluşmasının, Libya tarihi ve merkez-kaç unsurlara dayalı iç dinamikleri dikkate alındığında, pek de kolay olmayacağına işaret ediyor.

Makaleden;

'ELLE TUTULUR BİR LİDERLİK EMARESİ YOK'
"Libya Ulusal Geçiş Konseyi geleceğe dair iddialarında umutluyken, radyo sunucusu erkek-kadın, zengin-fakir, doğu- batı arasında eşitliğin sağlanmasına dair vizyonu ve anayasal ütopyanın diğer unsurlarını ilan ederken, Bab Al Aziziya'nın (Kaddafi'nin kalesiydi ) üzerinden kara duman kalkarken, elle tutulur bir liderliğe dair emareler hiçbir yerde bulunmuyor.

(Libya'da din adamlarının dahi isyancı güçlerin olumsuz tutumlarını engelleyemediklerine değiniliyor)

'DİN ADAMLARI ATEŞ AÇMAYIN DEDİ ETKİLİ OLAMADI'
Müezzinler mermilerin boşa harcanmaması uyarısında bulunarak kutlama maksatlı havaya ateş açılmasının durdurulmasına yönelik cesaretle çaba saf etti fakat bunun pek bir etkisi olmadı.

UlUSAL GEÇİŞ KONSEYİ SORGULANIYOR
Ulusal Geçiş Konseyi'nin kendini geri planda tutan lideri Mustafa Abdel Jalil geniş tabanlı bir kabul görmüş olmaktan memnun görünüyor ve Trablus'taki bazı isyancılar da 20 Ağustos'ta ayaklanma işaretini vermiş olmasından ötürü onu takdir ediyor. Fakat hala pek çok kişi Ulusal Geçiş Konseyi'nin bu zorlu işin üstesinden gelip gelemeyeceği sorguluyor.

MERKEZ-KAÇ GÜÇLER KUVVETLİ
Ulusal Geçiş Konseyi'nin Kaddafi'nin oğullarının yakalandığına dair yaptığı hatalı açıklamalar Konsey'in güvenilirliğini zedeledi ve Konsey'in sahadakilerle ile zayıf bir bağa sahip olduğunu ortaya çıkardı. Geçmişten bu yana Libya'da hiç bir zaman güçlü bir merkezi rejimin olmaması- Batı Libya kendine güvenen silahlı yerel savaşçılarına sahip ve bunlar güç kazanmış durumda - Ulusal Geçiş Konseyi üyelerinin bunun yerini doldurmak için harcadığı çabayı aşındırabilir. Kendine güven klan, kabile ve bölgesel mücadele(merkez kaç güçleri) mekanizmalarını cesaretlendirebilir. Oysa konsey bu güçler ile baş edebilmek için oluşturuldu.

TRABLUS'TAKİ İSYANCILAR BÖLÜNÜYOR
Sivil politikalar yerine silahlar Libya'nın geleceğini belirliyor ve ülkenin baştan çıkarıcı zengin kaynaklarından ötürü hala dalaşmaya neden olabilir. En kaygı verici olan ise, Trablus'un ele geçirilmesinin batıda çarpışmaları yöneten dağdaki milis ile son günlerde bu isyana katılan sivilller arasında ayrışmalar yaratmış olması. Dağlardan gelen savaşçılar hücumlarını sürdürmek ve Kaddafi'nin şehirdeki destekçilerini harekete geçirerek oluşturacağı tehditi engellemek için şehirde kalmayı sürdürüyor. Fakat bazıları halihazırda bıkkınlık içinde Trablus'u terk etti. Çalınmış silahlarla bir eve doğru yol alan Berberi bir isyancı savaşçı " Trabluslular yılan" diyor. " Onlar Trablus'ta kalıp, eğlenirken, biz altı ay dağlarda savaştık"... "Başkent insanları kendi çıkarlarına hizmet ediyor, bir ceplerinde Kaddafi bayrağı diğerinde ise isyancıların bayrağını taşıyorlar."

MERKEZİ KONTROL ÇETREFİLLEŞİYOR
Trablus'ta şehrin ele geçirilmesine damga vuran birlik beraberlik çözülebilir. Ayrıca gelecekte merkezi kontrol beklentileri çetrefilleşiyor. Bir zamanlar terör aşılayan polis buhar oldu. Hapishanelerin ve cephaneliklerin kapıları sonuna kadar açıldı. Yağmalanmış silahlar ve devletin pikap kamyonetleri(üzerine silah monte edilebiliyor) bir kaç gün daha Trabluslular arasında hukuk dışı durumlara yoll açabilir fakat dükkanların, okulların işyerlerinin kapalı kalmaya devam etmesi pek çok kişiye sıkıntı veriyor. Ekonomik faaliyetin yeniden başlamaması yüzünden insanlar huzursuzlanabilirler.