Mimarlar Odası Ankara Şubesi: Koruma Kurulu, Saraçoğlu Mahallesi’nde görevini yapmıyor

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Ankara I Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun, tescilli kültür varlığı olan Saraçoğlu Mahallesi’ne yönelik koruma adı altında aldığı kararların, Saraçoğlu Mahallesi’nin korumadığını bildirdi.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Saraçoğlu Mahallesi’nde alınan son koruma kurulu kararlarını da yargıya taşıyacak. Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan Koruma kurullarının, siyasetin baskısı altında bilimsel kriterlerden uzaklaştığını, alınan kararların kültürel varlıklarımızın özgün değerleriyle korunmasından öte, korunmamasına hizmet ettiğini ifade etti. Görevlerinin gereğini yerine getirmeyen koruma kurulu üyelerini istifaya davet eden Candan, "Biraz vicdan" dedi.

Candan şöyle devam etti:
"Restorasyon adı altında inşai faaliyetlerle özgün değerleri yok edilen Saraçoğlu Mahallesi’ne yönelik kurul kararlarını, tescilli yapılara ilişkin tadilat projelerinin örneklerini ve müdahale paftalarını, depremsellik durumunu analiz eden statik raporlarını resmi yazıyla istedik. Koruma Kurulu, Fikir ve Sanat Eserleri kanunu maddesine atıf yaparak, ‘ Projeleri ve deprem raporlarını, müdahale paftalarını Emlak GYO’dan alın’ dedi. Hepimize ait bir değeri korumakla yükümlü Kültür Bakanlığı, orada ne yapıldığına ilişkin projeleri ve deprem raporlarını vermekten bile imtina ediyor. O zaman bizde size Fikir ve Sanat Eserleri Kanuna göre,’ Tescilli kültür varlığı olan Saraçoğlu Mahallesi’nin restorasyon projeleri onaylanırken, Saraçoğlu Mahallesi’nin mimarı ve müellifi olan Paul Bonatz’ın ailesinden onay aldınız mı?’ diye soruyoruz."

Restorasyon projelerinin, müdahale paftalarının ve depremsellik raporunun meslek örgütlerinden gizlendiğini, kapalı kapılar arkasında şeffaf olmayan bir süreç işletildiğini, bunun da hayra alamet olmadığını ifade eden Candan şunları kaydetti:

"Restorasyon projelerini, analitik müdahale paftalarını, müdahale paftalarını, çevre düzenleme ve peyzaj projelerini açıklayın. Kaç ağaç keseceksiniz? Kaç bina depreme dayanıklı değil diyeceksiniz? Yer altına kaç otopark yapacaksınız? Kaç binanın iç duvarlarını yıkacaksınız? Kaç binanın özgün plan tipolojisini bozacaksınız? Kamusal alan kullanımı olan Saraçoğlu Mahallesi’nde, hangi vakıflara, hangi firmalara, hangi holdinglere tahsis ve kira sözü verdiniz? Kızılay esnafı iş yapamazken, hangi mağazalar, bu projenin rantından faydalanacak açıklayın."

Candan, "Saraçoğlu Mahallesi’nin özgün değerini yok edecek ruhunu  ve kamusallığını kaybettirecek, habitatını bozacak her türlü girişimin karşısında olacağız. Saraçoğlu Mahallesi, binaları ile  ağaçları ile kendi habitatını oluşturan flora ve faunası ile insan doğa birlikteliğinin en nadide eseri kültürel peyzaj alanıdır. Cumhuriyetin insana ve doğaya verdiği değerin, mekansal karşılığıdır.  Kamu adına denetim yapan anayasal bir meslek örgütü olarak restorasyon  projelerin gizlenmesini  manidar buluyoruz. Saraçoğlu Mahallesi’nin üzerindeki giz perdesi ortadan kalkmalıdır. Koruma kurulu tarafımıza ‘tescilli Namık Kemal Ortaokulu binasına yönelik ticari işlevde hazırlanan restorasyon projesinin 2863 sayılı yasa ve onaylı KAİP plan notları kapsamında düzeltmeler ile uygun olduğuna’  karar verildiğini belirten resmi yazı iletmiştir. Bu tescilli kültür varlığının  özgün işlevinin ortadan kaldırılmasına, Saraçoğlu’nun bütünselliğinin bozulmasına göz yumulduğunu göstermektedir. Kararlarda restorasyon adı altındaki inşai faaliyetlere yasal kılıf uydurulmuştur. Ankara Büyükşehir Belediyesi tescilli kültür varlığına olan görevlerini ve yetkisini yerine getirmeli, alanın her aşamasını denetlemeli ve kamuoyuna açıklama yapmalıdır" diye konuştu.

Candan, diğer koruma kurulu kararlarını şöyle sıraladı:

"Koruma  kurulu, 'Kentsel SİT alanı olarak belirlenen ve içerisindeki konutların her biri korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilen Saraçoğlu Mahallesi’nde yürütülecek olan ‘Ankara Çankaya  Saraçoğlu Konut ve Ticaret İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenleme İnşaatı İşleri’  kapsamında alınması gereken güvenlik tedbirleri için hazırlanan  güvenlik paneli yerleşim planının 2863 sayılı yasa ve onaylı KAİP plan notları kapsamında uygun olduğuna karar vermiştir. Biz bu panelleri İller Bankası sürecinden çok iyi hatırlıyoruz. Panellerle kapatılıp ne kimsenin girmesine ve denetlemesine izin verilmiyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi tescili kültür varlığa olan özeni göstermeli, görevlerini ve yetkisini yerine getirmelidir.  Alanın her aşamasını denetlemeli ve kamuoyuna açıklama yapmalıdır. Ayrıca koruma kurulu, Saraçoğlu Kentsel Sit Alanı ve Etkileşim Sahası Koruma Amaçlı İmar Planı doğrultusunda alana yönelik hazırlanan Kentsel Tasarım ve Peyzaj Uygulama Projelerinin 2863 sayılı yasa, ilgili mevzuat ve onaylı KAİP plan notları kapsamında uygun olduğu yönünde de görüş bildirmiştir. Saraçoğlu Mahallesinde 93. Cadde üzerinde Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma ve Güvenlik noktası ve Çankaya Kaymakamlığı giriş kapısında bulunan bir at kestanesi ağacının kuruduğu ve kaldırılması yönünde karar verildiği de ifade edilmiştir.

Saraçoğlu’ndaki ağaçların ve yapıların katledilmesini engellemeyen, koruma işlevini yerine getirmeyen kurul, tüm bu kararlarla adeta Saraçoğlu’nun  katli vacip demiştir. Koruma Kurulu ağaçların kesilmesine, ağaçların kesildiği bölgenin Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün tarafından otopark kullanılmasına ses çıkarmamıştır. Yapılara ve ağaçlara zarar veren inşai faaliyetlere izin veren kurul, tescilli ağaçların dibine molozların dökülmesine yasal işlem başlatmazken, kuruyan tescilli ağaçların kaldırılması telaşına düşmüştür. Kararlarda Saraçoğlu’nun bütünselliğini ve yok eden restorasyon adı altındaki inşai faaliyetlere yasal kılıf uydurulmuştur."