Şiirlerin kahramanı Ataol Behramoğlu

Ülkemizde şiirin yolculuğunun kaptanlığına soyunmuş şair...Şairlerle, şiirlerle tüm insanlar arasında köprü olmuş; her insana şiiri anlatabilen şairimiz...

Değişir yönü rüzgarın
Solar ansızın yapraklar;
Şaşırır yolunu denizde gemi
Boşuna bir liman arar;
Gülüşü bir yabancının
Çalmıştır senden sevdiğini;
İçinde biriken zehir
Sadece kendini öldürecektir;
Ölümdür yaşanan tek başına,
Aşk, iki kişiliktir.
Bir anı bile kalmamıştır
Geceler boyu sevişmelerden
Binlerce yıl uzaktadır
Binlerce kez dokunduğun ten;
Yazabileceğin şiirler
Çoktan yazılıp bitmiştir;
Ölümdür yaşanan tek başına.
Aşk, iki kişiliktir
Avutmaz olur artık
Seni bildiğin şarkılar;
Boşanır keder zincirlerinden
Sular tersin tersin akar;
Bir hançer gibi çeksen de sevgini
Onu ancak öldürmeye yarar:
Uçarı kuşu sevdanın
Alıp başını gitmiştir;
Ölümdür yaşanan tek başına.
Aşk, iki kişiliktir.
Yitik bir ezgisin sadece
Tüketilmiş ve düşmüş gözden;
Düşlerinde bir çocuk hıçkırır
Gece camlara sürtünürken;
Çünkü hiç bir kelebek
Tek başına yaşamaz sevdasını,
Severken hiç bir böcek
Hiç bir kuş yalnız değildir;
Ölümdür yaşanan tek başına,
Aşk, iki kişiliktir.

İlk kez yurdumdan uzakta yaşadım bu duyguyu
Bebeklerin ulusu yok
Başlarını tutuşları aynı
Bakarken gözlerinde aynı merak
Ağlarken aynı seslerin tonu

Bebekler çiçeği insanlığımızın
Güllerin en hası, en goncası
Sarışın bir ışık parçası kimi
Kimi kapkara üzüm tanesi

Babalar çıkarmayın onları akıldan
Analar koruyun bebeklerinizi
Susturun susturun söyletmeyin
Savaştan yıkımdan söz ederse biri

Bırakalım sevdayla büyüsünler
Serpilip gelişsinler fidan gibi
Senin benim hiç kimsenin değil
Bütün bir yeryüzünündür onlar
Bütün insanlığın gözbebeği

İlk kez yurdumdan uzakta yaşadım bu duyguyu
Bebeklerin ulusu yok
Bebekler, çiçeği insanlığımızın
Ve geleceğimizin biricik umudu...  

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi
Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten
Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği

İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne
Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa
Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır
Kopmaz kökler salmaktır oraya

Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını
Kavgaya tüm kaslarınla, gövdenle, tutkunla gireceksin
Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara
Bir kum tanesi gibi, bir yaprak gibi, bir taş gibi dinleneceksin

İnsan bütün güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine
Hem de tüm benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına

İnsan balıklama dalmalı içine hayatın
Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına

Uzak ülkeler çekmeli seni, tanımadığın insanlar
Bütün kitapları okumak, bütün hayatları tanımak arzusuyla yanmalısın
Değişmemelisin hiç bir şeyle bir bardak su içmenin mutluluğunu
Fakat ne kadar sevinç varsa yaşamak özlemiyle dolmalısın

Ve kederi de yaşamalısın, namusluca, bütün benliğinle
Çünkü acılar da, sevinçler gibi olgunlaştırır insanı
Kanın karışmalı hayatın büyük dolaşımına
Dolaşmalı damarlarında hayatın sonsuz taze kanı

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara,göğe,bütün evrene karışırcasına
Çünkü ömür dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır
Ve hayat, sunulmuş bir armağandır insana

YIKILMA SAKIN

Kötü şey uzakta olmak
Dostlarından, sevdiğin kadından
Yasaklanmak bütün yaşantılara
Seni tamamlayan, arındıran
Kapatıldığın dört duvar arasında
Sağlıklı, genç bir adam olarak

Neler gelmez ki insanın aklına
Sevinçli, özgür günlere dair
Kalmıştır yüzlerce yıl uzakta
Onunla ilk kez öpüştüğün şehir
Acı, zehir zemberek bir hüzün
Kalbinden gırtlağına doğru yükselir

Görüyorsun işte küçük adamları
Köhnemiş silahlarıyla saldıran sana
Kimi tutsak düşmüş kendi dünyasına
Kimisi düpedüz halk düşmanı
Diren öyleyse, diren, yılma
Yürüt daha bir inatla kavganı

Babeuf'u hatırla, Nazım Hikmet'i
Bir umut ateşi gibi parlayan zindanlarda
Hatırla Danko'nun tutuşan kalbini
Karanlıklari yırtmak arzusuyla
Ve faşizme karşı, zulme, zorbalığa
Düşün acılar içinde vuruşan kardeşleri

Elbette vardır bir diyeceği, bir haberi
Bir kaçağa çay sunan Kürt kadınlarının
Dağlar dilsizdir yalçındır
Ama gün gelir bir diyeceği olur onların da
Ve dağlar, ıssız tarlalar başladı mı konuşmaya
Susmazlar bir daha, söz artık onlarındır

Kötü şey uzakta olmak
Dostlarından, sevdiğin kadından
Yasaklanmak bütün yaşantılara
Seni tamamlayan, arındıran
Ama bir devrimciyi hakli kılan
Biraz da acılardır unutma

Yıkılma sakın geçerken günler
Yaralayarak gençliğini
Onurlu, güzel geleceklerin
Biziz habercileri düşün ki
Ve halkın bağrında bir inci gibi
Büyüyüp gelişmektedir zafer.

Yaşamak bu yangın yerinde
Her gün yeniden ölerek

Zalimin elinde tutsak
Cahile kurban olarak

Yalanla kirli havada
Güçlükle soluk alarak

Savunmak gerçeği, çoğu kez
Yalnızlığını bilerek

Korkağı, döneği, suskunu
Görüp de öfkeyle dolarak

Toplanıyor ölü arkadaşlar
Her biri bir yerden gelerek

Kiminin boynunda ilmeği
Kimi kanını silerek

Kucaklıyor beni Metin Altıok
"Aldırma" diyor gülerek

"Yaşamak görevdir bu yangın yerinde
Yaşamak, insan kalarak"

Her şey şiirdir, uğultusu rüzgarın
Bir ırmağa usulcacık yağan kar
Her gece okunan bir dua çocuklukta
Gökyüzünde bölük bölük turnalar

Her şey şiirdir, sevinç ve kader
Dünyada olmak duygusu...
Kıyıda, ıssız kayalarda
Kendi başına ışıldayan su

Her şey şiirdir, şimdi, şu anda
Ak kağıt üstünde dolanan elim
Karşıki avluda salınan söğüt
Yandaki odada uyuyan bebeğim

Her şey şiirdir, çağrısı aşkın
Bahar toprağından yükselen tütsü
Umut ve acı, başlayan ve biten,
Yağmurun ve akıp giden hayatın türküsü

Her şey şiirdir ve bir gün belki
İlk aşkım, ilk göz ağrım şiir
Koynunda ona yazdığım mektuplar
Bir yerlerden çıkıp gelecektir...

13 Nisan 1942’de İstanbul Çatalca’da doğdu. İlköğrenimini Kars ve Çankırı'da yaptı. 1966'de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne girerek ilk örgütlenme çalışmalarına katıldı. 'Fikir Kulüpleri Federasyonu'nun (FKF) kurucuları arasında yer aldı. 'Dönüşüm' dergisininin kuruluş çalışmalarına katıldı, sahipliğini üstlendi. 1970'te İsmet Özel’le birlikte 'Halkın Dostları' dergisini çıkardı. Aynı yıl İngiltere'ye, daha sonra Fransa'ya gitti. Paris'te gece kulübü bekçiliği, otel katipliği, öğretmenlik yaptı. 1972'de Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Sovyet edebiyatı üzerine inceleme yaptı. 1974'te Türkiye'ye döndü. İstanbul Şehir Tiyatroları'nda dramaturg olarak çalıştı. 1975'te kardeşi Nihat Behramoğlu'yla birlikte 'Militan' dergisini kurdu. 'Sanat Emeği' dergisinin kurucuları arasında yer aldı. 1979'da Türkiye Yazarlar Sendikası'nın genel sekreteri oldu. Yayınevlerinde çalıştı. 12 Eylül harekatından sonra 1982’de Barış Derneği Davası nedeniyle 10 ay tutuklu kaldı. 1984’te Fransa’da Sorbonne Üniversitesi’ne bağlı Centre de Poetique Comparee bölümünde Türk ve Dünya Şiiri üstüne seminerler izledi, çalışmalar yaptı. İlk şiirleri 'Ataol Gürus' takma adıyla Yeni Çankırı, Yeşil Ilgaz, Çağrı gibi yerel gazete ve dergilerde yayınlandı. Yükseköğrenimi sırasında Yapraklar, Dost, Evrim, Ataç gibi dergilerde çıkan şiirleriyle dikkat çekti. Bu dönemin şiirlerini biraraya getiren ilk şiir kitabı 'Bir Ermeni General' 1965'te basıldı. Gençlik dönemi şiirlerinde Orhan Veli, Attilâ İlhan ve İkinci Yeni şiirinin ortak özellikleri etkin. Gerçek şiir kimliği 1965-1971 arasında Papirüs, Şiir Sanatı, Yeni Gerçek, Yeni Dergi ve Halkın Dostları'nda çıkan şiirleriyle oluştu. Bu şiirlerde toplumcu, etkin bir edebiyat anlayışının örnekleri yer aldı. Toplumcu gerçekçi şiir ilkelelerine yöneldi, şiirini yeni biçim ve tema arayışlarıyla besledi. Çevirileriyle de dikkat çekti. Edebiyat ve kültür üzerine yazdıkları, antoloji ve diğer çalışmalarıyla kuşağının önde gelen yazarları arasına girdi. 

• Bir Ermeni General (1965)
• Bir Gün Mutlaka (1970)
• Yolculuk Özlem Cesaret ve Kavga Şiirleri (1974)
• Ne Yağmur... Ne Şiirler... (1976)
• Kuşatmada (1978)
• Mustafa Suphi Destanı (1979)
• Dörtlükler (1983)
• İyi Bir Yurttaş Aranıyor (1983) (Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından oyunlaştırılmıştır.)
• Türkiye Üzgün Yurdum, Güzel Yurdum (1985)
• Kızıma Mektuplar (1985)
• Şiirler 1959-1982 (1983)
• Eski Nisan (1987)
• Bebeklerin Ulusu Yok(1988)
• Bir Gün Mutlaka-Toplu Şiirler I(1991)
• Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var-Toplu Şiirler II (1991)
• Kızıma Mektuplar- Toplu Şiirler III(1992)
• Sevgilimsin (1993)
• Aşk İki Kişiliktir(1999)
• Yeni Aşka Gazel(2002)
• İki Ağıt(2007)
• Beyaz İpek Gibi Yağdı Kar (2008)
• Okyanusla İlk Karşılaşma(2008)
• Hayata Uzun Veda(2008)
• Beyaz İpek Gibi Yağdı Kar (2008)

Deneme-İnceleme

• Yaşayan Bir Şiir (1986),eklerle yeni basım 2007
• Şiirin Dili-Anadil (1995),eklerle yeni basım 2007
• Utanıyorum (1996)
• Mekanik Gözyaşları (1997)
• Nazım’a Bir Güz Çelengi (1997),eklerle yeni basım: Nazım Hikmet-Tabu ve Efsane(2008)
• İki Ateş Arasında (1998)
• Kimliğim İnsan(1999)
• Başka Bir Açı(2000)
• Gerçeklik Duygusunun Kaybolması(2001)
• Rus Edebiyatı Yazıları (2001)
• Rus Edebiyatında Puşkin Gerçekçiliği(2001)
• Kendin Olmak ya da Olmamak(2003)
• Yeni Ortaçağın Saldırısı (2004)
• Biriciktir Aşk(2005)
• Rus Edebiyatının Öğrettiği(2008)
• Sivil Darbe(2009)
• Benim Prens Adalarım(2010)

Anı

• Aziz Nesinli Fotoğraflar (1995) / Yeni Basım "Aziz Nesin'li Anılar" (2008)

Gezi

• Başka Gökler Altında (1996),eklerle yeni basım 2010
• Yurdu Teninde Duymak(2008)

Oyun

• Lozan(1993)

Mektup

• Genç Bir Şairden Genç Bir Şaire Mektuplar(İ.Özel'le mektupları,1995)
• Şiirin Kanadında Mektuplar(M.Demirtaş'la mektupları,1997)

Çocuk

• Yiğitler Yiğiti ve Uçan At Masalı(şiir-masal)
• Dünya Halk Masalları(çeviri-uyarlama)
• Düşler Kuruyorum (kitapta bölüm)
• M.Zoşçenko-Lastik Papuçlar(çeviri)

Antoloji

• Büyük Türk Şiiri Antolojisi (2 cilt,1987, eklerle yeni basım
• Dünya Şiiri Antolojisi ( 4 cilt,1997 Ataol Behramoğlu-Özdemir İnce)
• Çağdaş Bulgar Şiiri Antolojisi(1983,Özdemir İnce-Ataol Behramoğlu, eklerle yeni basım 2008)
• Çağdaş Rus Şiiri Antolojisi(eklerle yeni basım, 2008)
• Uçur Diye, Ey Aşk(Tematik Aşk Şiirleri,2007)

Çeviri

• Anton Çehov-Büyük Oyunlar(İvanov-Orman Cini-Vanya Dayı-Martı-Üç Kızkardeş-Vişne Bahçesi)
• Aleksandr Puşkin-Bütün Öyküler,Bütün Romanlar
• Aleksandr Puşkin-Seviyordum Sizi(şiirler)
• Maksim Gorki-Yaşanmış Hikâyeler
• İvan Turgenev-Arefe
• Mihail Lermontov-Hançer(şiirler)
• Jose Marti-Göklerde Eriyip Gitmek İsterdim(şiirler)
• E.Babayev-Nâzım Hikmet
• V.Tulyakova-Nâzımla Son Söyleşimiz
• A.Fevralski-Nâzım'dan Anılar
• S.Viladimirov,D.Moldvaski-Mayakovski
• A.M.Şamsuddinov-Türkiye Ulusal Kurtuluş Savaşı Tarihi
• Fyodor Dostoyevski-Puşkin Üzerine Söylev
• G.D.Obiçkin-Lenin, Hayatı ve Mücadelesi
• Nazım Hikmet-Kadınların İsyanı (oyun), Yalancı Tanık (oyun), Aynı Mahalleden İki Kişi (senaryo)

ETİKETLER : türkiye gerçeği, vişne haber ajans, vişne ajans, istanbul gerçeği, türkiye haberleri, son dakika haberler, istanbul haberleri, sondakika, Şiirlerin kahramanı Ataol Behramoğlu, Vişne Haber Ajansı - Çiçek Güçlü