'Virüsü kapanı işten kovuyorlar'

Koronavirüs salgını Türkiye'de zirve yaparken fabrikalarda çalışan insan sayısı da resmi rakamlara göre pandemi öncesi haline döndü. Covid olup eve gönderilen her işçinin yerine bir başka işçi fazla mesai yaparken sendikalar virüsü kapan bazı işçilerin işten çıkarıldığını belirtiyor. ...

Koronavirüs pandemisi Türkiye'nin dört bir yanında zirve yaparken imkanı olan şirketler çalışanlarını eve gönderiyor. Fakat bir kesim var ki onların evden çalışmaları mümkün değil. Fabrika işçileri pandeminin başından bu yana üretimin aksamaması için yer yer sosyal mesafenin hiçe sayıldığı ortamlarda yer yer de dönüşümlü vardiyalarla çalışıyor. #EvdeKal gibi sosyal medya etiketlerinin oldukça uzağında bir yaşam sürdüren fabrika işçileri kasım ayında pandemiden önceki ocak ayından bile daha çok çalıştı.

Merkez Bankası’nın (TCMB) her ay açıkladığı kapasite kullanım oranı (KKO) verilerine göre Türkiye'de seçilen fabrikaların üretimi 100 birim üzerinden kasım aydında 75,8 puan olarak hesaplandı. Bu rakam salgın öncesi ocak ayında 75,5 puan seviyesindeydi. Yani fabrikalardaki insan yoğunluğu pandemi öncesine döndü.

“ÇARKLAR DÖNSÜN DİYE…”
Sözcü'den Halil Ataş'ın haberine göre; Metal sektöründe çalışan işçiler arasında aktif vaka oranının yüzde 7’nin üzerinde olduğunu söyleyen DİSK Genel Sekreteri ve Birleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, “Metal sektöründeki tüm fabrikalarda düzenli olarak her hafta kaç aktif vaka var, kaç karantinada olan var, onları öğreniyoruz. İki hafta önce aktif vaka sayısı yüzde 7’ydi bugün bunun daha da üzerinde. Yani her hafta sürekli vaka sayısı iki katı artmakta” dedi ve ekledi: “Şimdi bu çarklar dönsün anlayışı ile ortaya konulan durumun özellikle işçi kentlerinde vakaların, bulaşın yoğun bir şekilde arttığını zaten bilimsel olarak bakanlık da kabul etmekte.”

"HASTAYI ÇIKARIYOR, YENİ İŞÇİ ALIYOR"
Serdaroğlu sendikaların örgütlü olduğu iş yerlerinde fabrikaların gerekli Covid önlemlerini aldığını söylüyor. Serdaroğlu sendikasız iş ortamları için “Çalıştıkları ortamda hiçbir şeye dikkat edilmiyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

Sendikasız iş yerlerinde işverenin istediği gibi bir düzen kurduğunu aktaran Serdaroğlu, “İşçi hasta olursa işten çıkartıyor, ücretsiz izne gönderiyor. Yeni işçi alıyor. Biz ise alınan bu tedbirler ile birlikte işte hükümetin almış olduğu kısıtlamalar ile birlikte fabrikalardaki bu durumun azalamayacağını daha fazlalaşacağını da görüyoruz. Çünkü fabrikalarda değişen birşey yok. Şu an üretim artışları fazla. Pozitif vaka çıktığı zaman onlar evine gönderiliyor. Onun yerine başka arkadaşlar iki misli çalışmak zorunda kalıyor. Burada insanların direnci düşüyor daha fazla hastalanıyor. Bulaşa uğrama riski fazlalaşıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

"EKİM AYINDA İHRACAT REKORU KIRILDI"
Türk-İş 8. Bölge Temsilcisi Ruhi Biçer fabrikaların işçiler ile dolu olduğunu ekim ayında kırılan Cumhuriyet tarihi ihracat rekorundan anlayabileceğimizi söylüyor. Biçer, “Dolar bazında mal sattık. İnsanlar yatarken bunu yapma şansımız var mı” diyor.

Resmi kayıtlara göre binlerce işçinin ücretsiz izinde görüldüğünü ama buna rağmen üretimin arttığını belirten Biçer, “O zaman iki şey ortaya çıkıyor. Birincisi ya kaçak işçi çalıştırılıyor. İkincisi de bunları ücretsiz izinde gösteriyorlar devletten para alıyorlar” ifadelerini kullandı.

Bursa'da fabrikalarda corona virüsü tedbirlerinin alındığının altını çizen Biçer, “Keşke fabrikalarda uygulanan tedbiri dışarıda yada evde uygulayabilsek” diye konuştu.

KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) NASIL HESAPLANIYOR?
Merkez Bankası'nın (TCMB) imalat sanayinde faaliyet gösteren 1708 işyeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi'ne verilen yanıtlardan yaptığı hesaplamaya göre, imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), kasımda bir önceki aya göre 0,4 puan artarak yüzde 75,8 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran, salgın öncesinde ocak ayında yüzde 75,5 seviyesindeydi ve salgının etkili olduğu nisan ayında yüzde 61,6'ya kadar gerilemişti.

PANDEMİDE EVE GİDEN YERİNE FAZLA MESAİ
Birleşik Metal İş Gebze Şube Sekreteri Fehmi Elmacı, bölgesindeki işçilerin Nisan ayında salgın dolayısıyla çalışmama hakkını kullandığını ve çok büyük fabrikaların kapandığını ifade ederken sendikanın örgütlü olduğu yerlerde her türlü önlemin alınması için çalıştıklarını söyledi.

İş verenlerin fabrikalarda önlem alınması ve salgının yayılmaması konusunda hassas olduğunu anlatan Elmacı “İşveren fabrikanın çalışmasını istiyor. Hatta bizden daha hassas davranıp önlemlerini artırıyorlar. Şuanda tüm fabrikalarda eksik çalışan var. Bunu da fazla mesai ile kapatıyorlar” ifadelerini kullandı.