2024 yılının ilk üç ayında en az 425 işçi hayatını kaybetti

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi; Ocak ayında 161, Şubat ayında 149, Mart ayında 115… 2024 yılının ilk üç ayında en az 425 işçi hayatını kaybetti.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, 2024 yılı ilk üç ayı iş cinayetleri raporu’nu paylaştı.

2 Nisan Salı günü İstanbul Beşiktaş Gayrettepe’de bulunan Masquerade adlı gece kulübünün tadilatında çıkan yangında 29 işçi arkadaşımızı yitirdik, ailelerine başsağlığı diliyoruz. Önümüzdeki günlerde bu iş cinayeti ile ilgili bir açıklama yapacağımızı ve takipçisi olacağımızı belirtelim…

Raporumuz Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsıyor. İlk bölümde öne çıkan sorunlara değineceğiz. İkinci bölümde ise iş cinayetlerinin işkollarına, şehirlere, yaşlara ve nedenlerine göre tasniflerini; hayatını kaybeden işçi arkadaşlarımızın isimlerini paylaşacağız…

2024 yılının ilk üç ayında en az 425 iş cinayeti!

1- Yüzde 64’ünü ulusal basından; yüzde 36’sını ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla Ocak ayında 161, Şubat ayında 149 ve Mart ayında 115 olmak üzere üç ayda en az 425, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

2- İşçi ölümlerinde ilk sırada inşaat işkolu geliyor. Bu noktada bir hususa dikkat çekmek gerekiyor. Bu yılbaşıyla birlikte 11 deprem şehrimizde inşa faaliyetleri hızlandı ve bölgede en az 32 inşaat işçisi hayatını kaybetti.

3- Türk inşaat şirketlerinin yurtdışında yaptıkları işlerde de can kayıpları sürüyor. Sadece bu inşaatlara çalışmak için giden 6 işçi arkadaşımızı kaybettik.

4- Şoförlerin ölümü trafik kazası olarak görülüyor. Oysa yoğun aşırı-fazla-yoğun çalıştırma, araçların bakımının yetersizliği ve yol sorunları birçok şoförün (tır, kamyon, servis minibüsü, taksi vd.) ölümüne yol açıyor. Üç ayda 58 şoför arkadaşımızı kaybettik.

5- Gemi işçisi on üç arkadaşımızı kaybettik. Moto kuryeler gibi sendikal hareket ve ağların çalışmaları deniz işçilerinin hak mücadelesini ve ölümlerini de görünür kılıyor. Gemi işçilerinin ölümü deniz kazası değil iş cinayetidir.

6- Pandemi ile birlikte kitleselleşen bir meslek olan moto kuryeler güvencesiz bir şekilde çalıştırılıyor. İş yetiştirme baskısının bir sonucu da iş cinayetleri. Üç ayda en az 14 moto kurye arkadaşımızı kaybettik, onlarca arkadaşımız yaralandı.

7- 31 Mart yerel yönetim seçimleri sona erdi. Ancak belediyelerdeki iş cinayetleri gündem olmadı. Oysa en az 15 belediye (iştirak şirketleri ve belediyenin taşeron iş verdiği firmalarda) işçisi hayatını kaybetmişti.

8- İş cinayetlerine sektörel açıdan bakarsak 177 sanayi sektörü işçisi, 105 inşaat sektörü işçisi, 105 hizmet sektörü işçisi ve 38 tarım sektörü işçisi hayatını kaybetti.

9- Raporlarımızda en çok ölümün olduğu bölge İstanbul merkezli olmak üzere Çorlu-Gebze hattı. Gerek nüfus yoğunluğu gerek sanayi ve hizmet sektörünün merkezi olması ve güvencesiz çalıştırmanın bir sonucu bu. İzmir ise ölümlerde her ay ilk sıralarda. Sanayi, hizmet sektörü ve ek olarak Aliağa bölgesi ve yine tarımsal üretimin yoğunluğu göze çarpıyor. Bursa-Balıkesir havzası ise tarım, maden, sanayi ve lojistik ağlarının yoğun olduğu bir yer. Konya-Antalya civarı da tarım, sanayi, turizm ve bağlı inşaat ile lojistik ağlarının yoğunlaştığı bölgeler olarak öne çıkmaktadır.

10- Bu yıl özel olarak dikkat çekmek istediğimiz bölge ise Şanlıurfa ve Gaziantep havzası. Emek yoğun üretime dayalı olması; tarım, inşaat, tekstil, metal sanayinin ağırlığı ve çocuk, kadın, göçmen gibi korunmasız emeğin ucuz işgücü olarak çalıştırılması sonucu ölümlerin yoğunlaştığı bir havza.

11- 14 yaş ve altı 4 çocuk, 15-17 yaş aralığında 12 genç/çocuk ve 18-25 yaş aralığında 57 genç işçi hayatını kaybetti. Yani her yüz ölümün 17’si genç ve çocuk.

12- Üç ayda 16 çocuk işçi hayatını kaybetti. Çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasının meydana geldiği sektörün tarım olduğunu düşününce (Mayıs-Eylül arasında) bu yıl çocuk işçi ölümlerinde büyük bir artışın meydana geldiğini söylemeliyiz.

13- MESEM’i son dönemde ön plana çıkaran çocuk işçiliğini mesleki eğitim adıyla pazarlayarak “bir gün okulda dört gün işyerinde” diyerek “öğrenci” adıyla kitleselleştirmesi, eğitim ile sanayiyi içiçe geçirmesi (her işkoluna dönük MESEM faaliyetleri ve OSB’lerin içine taşınan meslek liseleri) ve böylece çocukların devlet eliyle ucuz işgücü olarak işgücü pazarına fırlatılmasıdır. Bu durum (özellikle mevsimlik tarımda sıkça meydana gelen çocuk işçi ölümlerini) şehir içine taşımakta ve görünür kılmaktadır. MESEM’li çocuklar 81 şehirde 922 ilçededir, her ailenin bir üyesidir ya da tanıdığımız bir çocuktur.

14- Her ne kadar MESEM son aylarda öne çıksa da çocuk iş cinayetlerinin büyük çoğunluğunu eğitim kapsamında olmayan çırakların; tarım, inşaat, motokurye, sokakta çalışan çocukların ölümleri oluşturmaktadır.

15- Bir yandan emekli olamama, EYT ve emeklilikte adalet tartışmaları yapılırken diğer yandan 50 yaş ve üzeri yaş grubunda iş cinayetlerinde ölenlerin oranı neredeyse üçte bir düzeyindedir. Bu yaş grubu emeklilik hakkını alabilse de çalışmaya devam etmekte ve bu güvencesizlik kıskacı altında olmaktadır.

16- İnşaatlarda yüksekten düşmeler, başta madencilik olmak üzere sanayide ezilme ve göçükler, taşımacılık işkolunda trafik kazaları ve tüm işkollarını yatay bir kesen olan aşırı-yoğun-fazla çalıştırmanın bir sonucu olan kalp krizi nedenli ölümler öne çıkmaktadır.

17- Son olarak üç ayda öne çıkan bazı iş cinayetlerini hatırlatmak istiyoruz. Akkuyu Nükleer Santral İnşaatında menenjit nedenli işçi ölümleri, TOKİ ve özel şirketlerin yaptıkları inşaat şantiyelerinde yangın nedenli ölümler, İliç Anagold maden işçisi katliamı, Batuhan A yük gemisinin batması öne çıkan iş cinayetleridir…

 

Üç ayda iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

İnşaat, Yol işkolunda 105 işçi; Taşımacılık işkolunda 58 işçi; Tarım, Orman işkolunda 38 emekçi (18 işçi ve 20 çiftçi); Metal işkolunda 31 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 27 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 27 işçi; Madencilik işkolunda 24 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 24 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 16 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 10 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 9 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 8 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 8 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 6 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 6 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 6 işçi; Enerji işkolunda 4 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 18 işçi hayatını kaybetti…

 

Üç ayda 66 şehirde ve yurtdışında 10 ülkede (kısa vadeli çalışmak için gidilen veya Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayeti tespit etmiş durumdayız:

70 ölüm İstanbul’da; 33 ölüm İzmir’de; 20 ölüm Konya’da; 18’er ölüm Bursa, Gaziantep ve Şanlıurfa’da; 14 ölüm Kocaeli’nde; 13 ölüm Antalya’da; 9’ar ölüm Balıkesir, Erzincan ve Mersin’de; 8’er ölüm Kayseri, Muğla, Kahramanmaraş, Sakarya ve Tekirdağ’da; 7’şer ölüm Denizli ve Trabzon’da; 6’şar ölüm Adana, Aksaray, Ankara, Aydın, Diyarbakır, Hatay, Manisa ve Zonguldak’ta; 5 ölüm Samsun’da; 4’er ölüm Afyon, Elazığ, Malatya ve Mardin’de; 3’er ölüm Bartın, Burdur, Çanakkale, Eskişehir ve Sinop’ta; 2’şer ölüm Adıyaman, Bolu, Çorum, Düzce, Erzurum, Kastamonu, Kütahya, Muş, Niğde, Osmaniye, Uşak ve Yalova’da; 1’er ölüm Ağrı, Amasya, Artvin, Bilecik, Çankırı, Isparta, Karabük, Karaman, Kars, Kırıkkale, Kilis, Nevşehir, Ordu, Rize, Sivas, Tokat, Tunceli ve Yozgat’ta; 14 ölüm Yurtdışı’nda (3 ölüm Abhazya’da; 2’şer ölüm Gana ve Sırbistan’da; 1’er ölüm Azerbaycan, Bulgaristan, Irak, Romanya, Rusya, Senegal ve Yunanistan) meydana geldi…

 

Üç ayda ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:

14 yaş ve altı 4 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 12 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 84 işçi, 30-49 yaş arası 178 işçi, 50-64 yaş arası 105 işçi, 65 yaş ve üstü 22 işçi, yaşını bilmediğimiz 20 işçi hayatını kaybetti…

Üç ayda iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Ezilme, Göçük nedeniyle 82 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 79 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 77 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 61 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 22 işçi; İntihar nedeniyle 21 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 20 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 14 işçi; Şiddet nedeniyle 11 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 9 işçi; diğer nedenlerden dolayı 29 işçi hayatını kaybetti…

2024 yılının ilk üç ayında iş cinayetlerinde hayatını kaybeden 425 işçinin isimleri…
Sadık Kırık, Nureddin Deli, Mehmet Koyuncu, Eyüp Zavlak, Ahmet Tekin, Sebahattin Gözlüdağ, Kerem Çakto, Kazım Subaşı, Fikret Erkan, Mustafa Han, Mehmet Saraç, Muhammet Korkut, Orhan Şahmeran Karaca, Veli Aydın, Birol Erdoğan, Mehmet Saray, Muhammed Süngü, İhsan Varol, Gökhan A., Bekir Kelleoğlu, Cemal Aktaş, Hüseyin Çakır, Bilge Duman, Muharrem Özdemir, Mehmet Berk Pınar, Arda Bağuç, Enes Sabankaya, Ömür Arslan, Hasan Ocak, Halil Çamlı, Ahmet Bali, Kadir Uçan, Salim Mutluoğlu, İbrahim Halil Güneş, Yunus Özdemir, Selim Han İnci, Hidayet Özer, Ahmet Öktelik, Fatih Özenç, Baki Çetin, Ömer Ateş, Kerim Azgan, Halit Sural, Sabri Ayakatik, Ali Aybakış, Mehmet Ay, Kani Akgül, Furkan Avcu, İsmail Karatut, Resul Yıldız, Hüseyin Topal, Hasan Avcı, İbrahim Özbek, Mahmut Kanyıldıran, Fikret Ayaydın, Hamza Topal, M.E., Ramazan Deveci, İsmail Ayhan, Şener Tokgöz, Mehmet Yıldız, Serçen Uz, Nedim Kılıç, Şaban Yılmaz, Durmuş Çatan, Çetin Yağcı, Hakan Kıvanç, Orhan Söyler, Eray Kaya, İ.N., Onur Yetişgen, Necmi Gökalp, Ömer Doğan, Dursun Güler, Kaya Dursun Mantar, Refik Büyükyılmaz, İsa Dağ, Osman Koç, Ziya Yamaç, Sergei Karnyshov, Murat Yıldırım, Bayram Bülent Kaya, Ali Verim, Aziz Soysaç, Mehmet Efe Demircan, Berkin Sezer, Şahismail Akgüç, İsmet İnan, Anıl Abdullah Gül, Mustafa Demir, Ferdi Ayyıldız, Şemsettin Beken, Selçuk Boynukısa, Ahmet Arda, Furkan Bor, Bekir Gültekin, Şahin Bayraktar, Ali İnce, Orhan Mutlu, İbrahim Keskin, Dinçer Uzunosmanoğlu, Mehmet Sultan Allahverdi, Süleyman Gökçe, Mahmut Kaya, Uğur Söğüt, Taner Gökçe, Yener Durmuş, Kadir Alp, Salih Altunkaynak, Barış Sarı, İ.S., Mustafa K.A., Kazım Cengiz, Nesip Emir, Aynur Çorbacıoğlu, Mehmet Koçyiğit, Sabri Ergin, Caner Gürkan, Cengiz Demirci, Emrah Bakırcı, Samet Gümüş, Emine Arslan, İbrahim Aydemir, Musa Genç, Yasin Dombay, Mehmet Sarı, Baykul Sağlam, Uğur Yıldız, Şaban Yılmaz, Kenan Öz, Fahrettin Keklik, Adnan Keklik, Hüseyin Kaya, Ramazan Çimen, Mehmet Kazar, Abdurrahman Şahin, Beytullah Çohadar, Murat Çetinkaya, Serkan Akgün, İhsan Tünar, Ökkeş Öztekin, Yaşar Gümeçoğlu, Rıdvan Aladağ, Sinan Reşit Ekiz, Hasan Üstünova, Nebil El Rahmun, Hikmet Tayfun Çaktır, Ömer Astarcıoğlu, Mesut Polat, Necip Batır, İlyas Yaman, Mehmet Şahin, Adem Askan, Halis Alkan, Murat Çakan, Osman Timurcioğlu, Gülcan Ohtamış, Gökhan Eren, Furkan Çifçi, Mustafa Küçükçayır, Azat Erenuluğ, Şenol Vardar, Beyhani İkisivri, Arda Günay, Lemi Bahadır Menteşeli, İsmet İnanoğlu, Abdullahvasi Hasan, Özgür Sezer, Cafer Kahraman, Mailcan Kamber, Faruk Aydın, Arif Topal, Azad Çelik, Baran Albayrak, Faruk Aktaş, Emin B., M.N.G., Doğan Moraner, Yasin Can, Ahmet Bayram, Turgay Arık, Musab Muhammed, Ünal Yalçın, Bayram Yalçın, Hüseyin Bükcüoğlu, Ahmet Nöbetçigil, Eyüp Özer Mustafa Göçer, Bülent Gökçe, Ömer Bilici, Yusuf Sami Şahin, Ali Osman Şanal, Gökhan Yılmaz, Sergen Karadağ, Salih Karataş, Mert Arı, Emir Toplu, Ayhan Tokergil, Abdullah Gökalp, Reis Arslantosun, Hüseyin Buzçu, Özgür Akkaya, Cemil Kılıç, Murat Can Eryılmaz, Ali Baba Gökalp, Zülfü Çınar, Cemil Özev, Kayhan Alakoç, Gürsel Kurşun, Ayhan Yılmaz, Levan Solomanidze, Müfik Atacan, Mehmet Ç., Nezir Berberoğlu, Nihat Gülcan, Murat Ayvaz, Yusuf Gürpınar, Ersin Sezmen, İsmail G., Mustafa Zengi, Yusuf Tan, Cahit Arar, Gültekin Akçan, Oğuz Erge, Hasan Mehmet Uyanık, Murat Çalışkan, Murat Altıntaş, Zeynep Kılınç, Ahmet Atav, Hüseyin Tutuk, Oğuz Kök, Oktay Kara, Beytullah Onar, Burcu Demir, Baran G., Bilal Kuluber, Ahmet Demirel, Hasan Çıbık, Abbas Karadağ, Durmuş Yetim, İsmail Kanmaz, Ufuk Şahin, Zülfü Çelikdemir, Buğrahan Bıyıklı, Samet Güdük, Kenan İpek, Deniz Tutan, Muhammet Yusuf Bucuğa, Eyüp Maytalman, Ufuk Şahin, Ali Güler, Şeref Demizcik, İsmail Özalp, Mevlüd Özdemir, Coşkun Sezer, Önder Erduvan, Ali Karagüler, Ercan Öztürk, Oğuz İrgit, İsmet Akdağ, Orhan Pancar, Gökhan Çakır, Medine Karaduman, Aynur Deniz, Alaettin Kaçar, Adnan Toraman, Ferhat Sapmaz, Engin Çebi, Şükran Tonk, Abdulhaluk Ölmez, Adem Balkanoğlu, Furkan Şahin, Hakan Aktuğ, Nail Ceylan, Melih Akkaya, Abdullah H., Sancak Alemdar, Erdem Cebhe, Durmuş Koyuncu, Veli Altınsoy, Ferdi Özgün, Baran Baran, Abdullah Genç, Erol Diken, Yelit Özçelik, Kadir Zor, Mehmet Tuvaş, Adem Tura, Hüseyin Uçar, Erol Can Yavuz, Mehmet Gök, Sadullah Kaya, Fatih Eracun, Sedat Şahin, Ali Eser, Osman Sezgin, Kadim Uzun, Okan Bayram, Osman Tıraş, Hüsnü Akan, Halil Gül, Fırat Sayar, Mustafa Köse, Derviş Tokgöz, Resul Yılmaz, Özkan Atak, Ahmet Sancak, Emre K., Arda Tonbul, Murat Çolak, Muhammed Şahin, Vefa ., Kadir Köseoğlu, Kemal Özdemir, Mehmet Ali Samur, Serkan Yılmaz, Mehmet Arslan, Mehmet Azak, Kamil Özmen, Necip Şanlan, Abdurrahman Kandemir, Mahsun Kurt, Muhammet Gök, Mehmet Sadık Beder, Muhammet Emin Arı, Harun Turan, Reşit Kaya, Davut Yüce, Muhammed Durdu Arısever, Ramazan Doğan, Gökhan Bağdaş, Adem Kaymak, Sezgin Yürek, Mehmet Ali Korkmaz, Ali Uslu, Ömer Hasar, Yüksel Güner, Dursun Acar, Zekeriya Midilli, Mustafa Avşar, Hikmet Karakuş, İbrahim Sepetçi, Muhittin Oral, Özgür Yılmaz, Abdurrahman Gögerçin, Abidin Bedir, Bilal Kılıç, Süleyman Cura, Mert Bayat, Hasan Altuğ, Kamuran Gül, Nevzat Karaaslan, Baran Tekin, Ayhan Can, Erdal Parlak, İrfan Uslu, Bayram Aktaş, Hasan Savur, Burak Soydaş, İsmet T., Nevzat Çiftçi, Ali Öncü, Barış Muhtaroğlu, Metehan Şahin, Medeni Ülgen, Miraç Terazi, Eyüp Güler, Doğan Acar, Cafer Karakuş, Yusuf Eren Karakuş, Mahmut Taşdan, Yaşar Kablan, Recep Turp, Mustafa Akman, Alaettin Karaş, M.A., Ö.A., Süleyman Öztürk, Mahmut Erarslan, Ali Tangan, Hüseyin E., Ömer T., Halil Akay, Faruk Alkan, Harun Kuş, Celal Özdemir, Mücahit Şener, Erol Çınar, Mehmet Altaş, Nejla Çiftçioğlu, İbrahim Halil Cinpolat, Ronahi Satı, Batıkan Türüt, Mehmet Ali Nar, Atta Almanan, Yaşar Koçak, Haşim Araz, Ömer Beden, Ercüment İslamoğlu, Sait Kuvvetli, Volkan Karaçık, Oğuzhan Gezer, Fatma Akın, Cuma Ağıl, Emin Durmuş, Salih Koçyiğit, Ayhan Gülal, İnci Akbulak, Serdal Karaçeper, Mehmet Aydın, Ali Şahan, Ömer Urağ, Turgut Arıkan, Ahmet Akman, Abdülselami Yazıcı, Burak Okşan, Alper Gümüşay ve ismini öğrenemediğimiz sekiz işçi...