Suriye'ye ilgili son gelişmelerin akla getirdiği sorular‏

Emekli Büyükelçi ve eski Milletvekili Onur Öymen Suriye konusunda gelinen noktayı değerlendirdi...

Suriye'nin elindeki kimyasal silahları Birleşmiş Milletlere teslim etmesi halinde Amerika'nın askeri müdahaleden vazgeçebileceği anlaşılıyor. Başkan Obama'nın ve Dışişleri Bakanı Kerry'nin demeçleri Amerika'nın geri adım atmaya niyetli olduğunu gösteriyor. Avrupa ülkeleri de şimdi bu çözümü destekler yönde açıklamalar yapıyorlar.Suriye Dışişleri Bakanı Muallim Rusya'nın bu yoldaki önerisini kabul ettiklerini ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Sözleşmesine katılmaya da hazır olduklarını söyledi. Beklenmedik bir gelişme olmazsa pek çok insanın hayatına mal olacak bir Amerikan füze saldırısının engellenebilmesi önemli bir gelişme olacaktır. Esasen İngiliz Avam Kamarası gibi Amerikan Kongresinin önemli bir bölümünün de Obama'ya destek vermeye arzulu olmadığı biliniyordu. Birkaç gün öncesine kadar kısa süreli bir askeri müdahalenin bile yeterli olmadığını, Esad'ın tasfiyesine kadar bu operasyonun sürdürülmesi gerektiğini söyleyen Türk Hükümeti şimdi kendini zor bir duruma düşürmüş olmadı mı? BM karar verirse biz de müdahaleyi destekleriz diyenler de sıkıntıya düşmedi mi?

Varılan bu noktada akla gelen bazı sorular şunlar:

-Suriye'nin kimyasal silahlara sahip olduğu öteden beri bilinmesine rağmen Kimyasal Silahlar Sözleşmesine katılması için uluslararası toplum şimdiye kadar niçin etkili bir girişim yapmamıştır?

-Birleşmiş Milletler Suriye İnsan Hakları Komisyonu üyesi Carla del Ponte bu yılın Mayıs ayında Suriye'li muhaliflerin elinde de kimyasal silahlar bulunduğuna dair kuvvetli şüpheler olduğunu söylemişti. Haziran ayında da Adana ve Mersin'de yakalanan bazı El Nusra örgütü mensuplarının evlerinde yapılan aramada Sarin gazına rastlandığı basında yer almıştı. Şimdi uluslarası toplum muhaliflerin elinde olduğu söylenen bu kimyasal silahların etkisiz kılınması için ne yapacaktır?

-Kimyasal silahlarla ilgili son mutabakat Suriye konusunun siyasi çözüme kavuşturulmasının yolunu açabilecek ve Cenevre görüşmelerinin başlamasını kolaylaştırabilecektir. Bu durumda Suriye'deki terör gruplarına destek veren ülkeler bu desteklerini sürdürecekler midir? Türkiye bu konudaki politikasını gözden geçirecek midir? Suriye'ye diyalog kanallarını kapatan Türkiye bu görüşmelerde etkili rol oynayabilecek midir?

-Suriye'nin Kuzeyinde devlet içinde bir devlet olmaya yönelen, bu amaçla, Kuzey Irak'ta olduğu gibi bölgesel bir yönetim kurmaya çalışan PYD'ye karşı uluslararası toplumun ve Türkiye'nin tavrı ne olacaktır? PKK'yla müzakere yolunu seçen Türkiye'nin PKK'nın uzantısı konumundaki PYD'ye karşı kararlı bir tutum sergilemesi mümkün olabilir mi? Suriye konusunda izlediği yanlış politikalarla ağırlığını büyük ölçüde kaybeden Türkiye'nin bugünkü koşullarda Cenevre görüşmelerine etkili olması beklenebilir mi?

- Bütün bu konuların kapsamlı biçimde tartışılacağım yer TBMM değil midir? İlgili bütün ülkeler parlamentolarında Suriye konusunda görüşmeler yapıp kararlar alırken o ülkedeki gelişmelerden en çok etkilenecek durumda olan Türkiye'yede Meclisin hala toplantıya çağırılmamış olmasını anlamak mümkün müdür?

Emekli Büyükelçi ve Eski Milletvekili