Polonya hükümeti İstanbul Sözleşmesi'ni AYM’ye taşıyor

Polonya'da Başbakan Mateusz Morawiecki, İstanbul Sözleşmesi’nin Polonya anayasasına uygun olup olmadığının incelenmesini istedi.

Polonya hükümeti, kadına yönelik ve aile içi şiddetle mücadele konusunda Avrupa devletleri tarafından ortaklaşa hazırlanmış ilk ve tek hukuksal enstrüman olan İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmek için bir adım daha attı.

Başbakan Mateusz Morawiecki, Perşembe günü Varşova'da yaptığı açıklamada, İstanbul Sözleşmesi'ni Polonya anayasasına uygun olup olmadığının incelenmesi için Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) gönderdiğini açıkladı. Polonya İstanbul Sözleşmesi'ni 2012'de imzaladı ve bir önceki iktidar tarafından 2015'te uygulamaya koydu. 

Başbakan Morawiecki, "Anayasa Mahkemesi'nden İstanbul Sözleşmesi'nin anayasa ile bağdaşıp bağdaşmadığını tespit etmesini rica ettim" diyerek Adalet Bakanı Zbigniew Ziobro'a da "Sözleşmenin bazı maddeleriyle ilgili tereddütlerini dile getirdiği için teşekkür ederim" ifadesini kullandı.

Polonya’da iktidarda olan milliyetçi muhafazakârlar, “Katolik aile geleneklerine aykırı” olduğu gerekçesiyle İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek için geçen hafta düğmeye basmıştı.

Polonya Adalet Bakanı Zbigniew Ziobro, ülkesinin sözleşmeden çekilme sürecini 27 Temmuz Pazartesi günü başlatacağını açıklamıştı. Ziobro, "ideolojik unsurlar içerdiğini" iddia ettiği sözleşmeyi, "okullarda çocuklara toplumsal cinsiyetin öğretilmesini zorunlu kıldığı" gerekçesiyle "zararlı" gördüklerini söyledi. Ziobro, Adalet Bakanı olmadan önce de sözleşme için "feminist lobinin eşcinsel ideolojiyi meşru kılma hedefiyle icat ettiği bir belge" ifadelerini kullanmıştı.

"Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi", Mayıs 2011’de İstanbul’da imzaya açıldı. İstanbul’da imzaya açılması için büyük çaba gösteren Türkiye, belgeyi ilk imzalayan ve ilk onaylayan devlet oldu.

Ancak son dönemde İstanbul Sözleşmesi yine tartışmaya açıldı. Sözleşme, özellikle bazı muhafazakar yayın organlarında "Türk aile yapısını bozduğu", "eşcinselliğe yasal zemin hazırladığı" gerekçesiyle eleştiriliyor.

Temmuz ayı başında AKP Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş'un, "Nasıl imzalanmışsa, usulü yerine getirilerek çıkılır" açıklamasıyla tartışmalar yeniden alevlenmişti.

Sözleşme Almanya'da da 2018'den beri yürürlükte.

Polonya'da hükümetin İstanbul Sözleşmesi'nden çekileceğini açıklaması ülke çapında protesto gösterilerine neden oldu. AB'nin yanı sıra, sözleşmenin hazırlandığı Avrupa Konseyi de konuyla ilgili eleştiri ve kaygılarını dile getirdi.