Siyaset olimpiyatların peşini hiç bırakmadı

Olimpiyatlar her ne kadar uluslararası bir spor organizasyonu olsa da tarihte bazen siyasi skandallar sporun önüne geçti...

Britanya’nın başkenti Londra’da düzenlenecek 2012 Olimpiyat Oyunları için geri sayım başlarken, gündemi spordan çok güvenlik skandalı ve siyasi meseleler meşgul ediyor. Daha önce Başbakan Yardımcısı Nick Clegg ve Dışişleri Bakanı William Hague’un ağzından olimpiyatlar sırasında başvuru sahibinin insan haklarını ihlal ettiğine dair bir kanıt varsa bu kişinin ülkeye alınmayacağını açıklayan Britanya, Suriye Olimpiyat Komitesi Başkanı Muvaffak Cuma’nın vize başvurusunu Beşşar Esad rejimine bağlı olması nedeniyle reddetti. Ardından ‘güvenlik skandalı’ patlak verdi. Olimpiyatlar için 10 bin güvenlik görevlisi istihdam edeceği konusunda anlaşma yapan özel güvenlik şirketi G4S, taahhüdünü yerine getiremeyince ordu devreye girdi. Britanya ordusunun 17 bin askerle destek vereceği açıklanarak güvenlik endişeleri giderilmeye çalışıldı. Olimpiyatlar henüz başlamadan gündeme gelen bu skandallar aslında ilk defa olmuyor. Geçmiş yıllardaki olimpiyatlara bakıldığında da birçok siyasi skandalın yaşandığı, asıl amaç olan sportif rekabetin geri planda kaldığı görülüyor. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (UOK) tarafından ilki 1896’da Yunanistan ’ın başkenti Atina’da düzenlenen Yaz Olimpiyatları’nda bugüne kadar yaşanan siyasi skandallar ve olayları derledik.

1920 Anvers

Başlangıçta olimpiyatların Avusturya ’nın Budapeşte şehrinde düzenlenmesi yönünde karar çıksa da Avusturya -Macaristan İmparatorluğu’nun 1. Dünya Savaşı’nda Almanya ’nın müttefiki olması nedeniyle çoğunluğu Fransızların oluşturduğu UOK, olimpiyatları Belçika ’nın Anvers kentine devretti. 1. Dünya Savaşı’nın ‘ittifak devletleri’ Osmanlı İmaparatorluğu, Avusturya -Macaristan İmparatorluğu, Bulgaristan Krallığı ve Almanya oyunlara davet edilmedi.

1936 Berlin

Berlin, olimpiyatları düzenleme hakkını 1933’te iktidara gelen Nazilerden önce elde etmişti. İspanya , Nazi rejiminin gölgesinde düzenlenen olimpiyatları boykot etti ve ‘Halkın Olimpiyatları’ isminde dünyadaki işçi ve sosyalist atletlerin katılabileceği alternatif oyunlar organize etti. İspanya ’da patlak veren iç savaş nedeniyle oyunlar başlayamadı.
Berlin Olimpiyatları’na katılan ABD ’li siyahî atlet Jesse Owens 4 altın madalya kazandı. Owens’ın 1. olduğu 100 m koşusunda Nazi lideri Adolf Hitler de stadyumdaydı. Hitler yarıştan sonra stadyumu terk etti. 400 m bayrak yarışına katılacak ekipte Yahudi asıllı bir atlet bulunmaktaydı. Almanların isteğiyle bu sporcu ekipten çıkartılınca yerine Owens dahil oldu. Takım dünya rekoru kırdı. Owens, ‘Hitler’i kaçıran atlet’ olarak ün yaptı.

1968 Meksika

200 m yarışında 1. ve 3. olan Afroamerikan atletler Tommie Smith ve John Carlos podyumda madalyalarını aldıktan sonra sağ ve sol ellerini yumruk şeklinde kaldırarak ‘siyah güç’ selamı verdiler. Smith sağ, Carlos da sol eline siyah eldiven giymişti. Eldiven fikrini 2. olan Avustralyalı Peter Norman verdi.

1972 Münih

Olimpiyat tarihinin en dramatik olayı Münih’teki oyunlarda yaşandı. Oyunların 2. haftasında İsrail olimpiyat takımının kaldığı daireye baskın yapan 8 Filistinli ‘Kara Eylül’ örgütü üyesi kendilerine karşı koyan 2 İsrailli sporcuyu öldürürken 7 İsrailli sporcu ve 2 antrenör rehin alındı. Arbede sırasında 2 saldırgan da öldü. Teröristler önce rehinelere karşılık İsrail hapishanelerindeki 200 Filistinli tutuklunun ve Alman Kızıl Ordu Fraksiyonu grubuna ait iki tutuklunun bırakılmasını talep etti. Daha sonra bundan vazgeçip ülke dışına çıkmak istediler. Rehinelerle birlikte havaalanına giden saldırganlara karşı polis operasyon düzenledi. Çıkan çatışmada tüm rehineler ve 3 saldırgan öldürüldü. Kaçmaya çalışan 3 örgüt üyesi ise yakalandı.

1980 Moskova

ABD Başkanı Jimmy Carter, Sovyetler Birliği’nin Afganistan ’ı işgalini protesto amacıyla ülkesinin Moskova’da düzenlenecek oyunlara katılmayacağını açıkladı. ABD ’nin başlattığı boykota 62 ülke daha katılsa da sonradan finansal kriz içindeki bazı ülkelerin boykotu kılıf olarak kullandıkları iddia edildi.

1984 Los Angeles

Bu sefer boykot sırası Sovyetler Birliği ve müttefiklerindeydi. 15 ülke takımlarını Los Angeles’a göndermedi. Resmi gerekçe olarak takımlar için yeterli güvenlik önlemi sağlanmaması gösterildi. Ancak birçok kişi Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin bu hareketini 4 yıl önceki boykota cevap olarak yorumladı.

Radikal