loading
close
SON DAKİKALAR

TBMM Genel Kurulunda, enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifi görüşülüyor

TBMM Genel Kurulunda, enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifi görüşülüyor
Tarih: 18.07.2025 - 23:57
Kategori: Gündem

TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Tekin Bingöl başkanlığında toplandı.

Tekin Bingöl, gündeme geçmeden önce 3 milletvekiline gündem dışı söz verdi.

AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Abdürrahim Dusak, iktidarın Siverek'e yönelik yatırımlarını anlattı.

Bundan sonraki süreçte Karacadağ sulama projesinin tamamlanmasını beklediklerini aktaran Dusak, organize sanayi bölgesinin işletilmesi, yeni fakültenin ilçeye kazandırılması ve sağlık altyapısının tam teşekküllü hale getirilmesinin öncelikli gündemleri olacağını belirtti.

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar, Terörsüz Türkiye hedefi kapsamında tutuklu eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'la da görüşülmesi çağrısında bulundu.

CHP Sakarya Milletvekili Ayça Taşkent, Sakarya Büyükşehir Belediyesine yeşil alan olarak tahsis edilen kamu arazisinin ticari alana dönüştürülmeye çalışıldığını ileri sürdü.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, "Bütün milletimiz bilsin ki biz asla siyasi ikbal peşinde değiliz. Biz, milletin ve memleketin istikbalini garantiye almanın peşindeyiz. Terörsüz Türkiye sürecimizde, evlatlarımıza mutlu, müreffeh ve huzurla yaşayacakları bir ülke bırakmanın peşindeyiz, derdimiz millet, sevdamız Türkiye'dir." ifadelerini kullandı.

TBMM Genel Kurulunda, Meclis Başkanvekili Tekin Bingöl, grup başkanvekillerine yerlerinden söz verdi.

Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ, Genel Kurul'da görüşmeleri devam eden enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni eleştirdi.

Milletvekili transferlerine değinen Özdağ, "Bütün partilere sesleniyorum, kim hangi partiden seçildiyse başka bir partiye transfer olmamalıdır. Bağımsız kalabilir ama başka bir partiye transfer olmak bu Parlamentonun mehabetine zarar vermekte." dedi.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu ise Milli Savunma Bakanlığına askeri okullardaki mülakatlara ilişkin verdikleri soru önergesine "üç kelimelik" cevap verildiği gerekçesiyle tepki gösterdi.

Kavuncu, "Terörsüz Türkiye'yi ancak hukuk devletinin ve şeffaflığın olduğu bir ortamda var edebilirsiniz, gizli kapaklı işlerle, bu işler maalesef daha da sıkıntılı ve sancılı hale gelecektir." ifadesini kullandı.

Kavuncu, Bilgi Teknolojileri Kurumunun, çok sayıda eSIM uygulamasına erişim engeli getirmesini de eleştirdi.

MHP Grubu adına söz alan Elazığ Milletvekili Semih Işıkver de "Terörsüz Türkiye" çalışmalarına dikkati çekti.

"Terörsüz Türkiye" hamlesinin, Türkiye'yi güçten düşürme ve üzerinde baskı oluşturma vasıtası olarak gören uluslararası aktörlerin oyununu bozduğunu kaydeden Işıkver, "Sahiplendiğimiz Terörsüz Türkiye adımları milletimizin varlığı ve devletimizin bekasının gereğidir." dedi.

DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, "Terörsüz Türkiye" çalışmaları kapsamında Meclis'te kurulması planlanan komisyonda hayata geçirilecek adımları atarken kimsenin dışarıda kalmaması gerektiğini belirtti.

Farklı görüşler için mücadele yerinin Meclis olduğunu söyleyen Temelli, "Artık dilimizi de tavrımızı da bu dönemin siyasetine uygun bir hale getirmekle mükellefiz çünkü toplum bizden bunu bekliyor." sözlerini sarf etti.

- CHP, teklifin tamamına karşı

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin tamamına karşı olduklarını ve mücadele etmeye devam edeceklerini söyledi.

Başarır, dün Genel Kurul görüşmelerinde, TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl'ün kaba ve yaralayıcı dil kullanılmaması konusunda milletvekillerini uyardığını anımsatarak, bu dilin kullanılmasının Meclis'in itibarını etkilediğini dile getirdi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesine (İBB) yönelik yolsuzluk soruşturmasında bugün 18 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildiğini hatırlatan Başarır, "İstanbul'da, Adana'da, Antalya'da, her yerde operasyon yaptınız, yüzlerce insanı tutukladınız, binlerce insanın ifadesini aldınız. İçinizden bir tane büyükşehir değil, il değil, ilçe değil, belde meclis üyesinin ifadesini neden almadınız? Böyle mi bu ülkede yolsuzlukla mücadele edeceksiniz?" diye konuştu.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ise kadın ve erkek memurlara tanınan doğum veya evlat edinme sonrası yarım zamanlı çalışma hakkının hayata geçirildiğini hatırlattı.

Bugün yayınlanan yönetmelikle memurların, doğumdan itibaren ilköğretim çağına başlayana kadar yarı zamanlı çalışabileceğini belirten Akbaşoğlu, bu hakkın ebeveynlerin, çocuklarının gelişimine daha fazla zaman ayırmalarına ve aile içi bağlarının güçlendirilmesine doğrudan katkı sağlayacağını söyledi.

Milletin sorunlarına ve sıkıntılarına çözüm üretme iradelerinin ilk günkü gibi diri olduğunu ifade eden Akbaşoğlu, "Türkiye'nin itibarını artırmak, Türkiye'yi kardeşlikle büyütmek, Türkiye Yüzyılı'nı menziline suhuletle ulaştırmak, bölücü terör gibi ülkemizi yarım asırlık prangalarından kurtarmak için çok boyutlu bir çaba içerisindeyiz. Bunun için riske girilmesi gerekiyorsa giriyoruz, mücadele edilmesi gerekiyorsa ediyoruz." dedi.

Akbaşoğlu, şunları kaydetti:

"Bütün milletimiz bilsin ki, biz asla siyasi ikbal peşinde değiliz. Biz, milletin ve memleketin istikbalini garantiye almanın peşindeyiz. Terörsüz Türkiye sürecimizde, evlatlarımıza mutlu, müreffeh ve huzurla yaşayacakları bir ülke bırakmanın peşindeyiz, derdimiz millet, sevdamız Türkiye'dir. Ne yapıyorsak 86 milyonun birliği, dirliği, huzuru için yapıyoruz, ne yapıyorsak Türkiye'yi muzaffer ve muvaffak kılmak için yapıyoruz."

Akbaşoğlu, konuşmasında dün Genel Kurul'da "kaba ve yaralayıcı dil kullanılmaması" konusundaki uyarıya da değinerek, konuyla ilgili Meclis tutanaklarını okudu, bunun üzerine AK Parti ve CHP'li milletvekilleri arasında tartışma yaşandı.

Yaşanan tartışmalar üzerine Meclis Başkanvekili Tekin Bingöl, birleşime ara verdi.

TBMM Genel Kurulunda, CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Yeni Yol Partisi'nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.

Genel Kurulda, Yeni Yol Partisi'nin "Sözleşmeli er ve erbaşlar", İYİ Parti'nin "Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından uygulanan politikalar", DEM Parti'nin "20 Temmuz 2015'te Suruç'ta yaşanan patlama" ve CHP'nin "Liselere Geçiş Sistemi"ne ilişkin grup önerileri ayrı ayrı görüşüldü.

Partisinin grup önerisi üzerinde söz alan Yeni Yol Partisi İstanbul Milletvekili Elif Esen, Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde mağarada metan gazından etkilenerek şehit olan 12 asker arasında sözleşmeli erlerin de bulunduğunu belirtti.

Sözleşmeli er ve erbaşların her alanda mücadele ettiğini söyleyen Esen, sözleşme süreleri bittiğinde bu askerlerin çeşitli sorunlar yaşadığını dile getirdi.

Esen, "Gelin, sözleşmeli erlerimize tüm özlük haklarının verilmesinin önünü tüm partiler birlikte açalım. Haklarını teslim edelim." dedi.

İYİ Parti Edirne Milletvekili Mehmet Akalın, görev süresi sona eren sözleşmeli er ve erbaşların yalnız bırakıldığını öne sürdü.

Sözleşmeli er ve erbaşların 7 yıl hizmet süresini tamamladıktan sonra kamu kurumlarının boş kadrolarına atanmasına yönelik kanun hükmünün uygulanmadığını ileri süren Akalın, "Açıktan atama hakkı şeffaf şekilde tüm hak sahiplerini kapsayacak şekilde derhal uygulanmalıdır." diye konuştu.

DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın, memurların zam talepleri karşısında duyarsız kalındığını söyledi.

Vatandaşların güvenceli yaşam için memur olmak istediğini dile getiren Akın, toplumsal adaletin sağlanması gerektiğini söyledi.

- "Askerlerimize sahip çıkmalıyız"

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, sözleşmeli er ve erbaşların canlarını feda etmeyi göze aldığını vurguladı.

Sözleşmeli er ve erbaşlara, 7 yıl görev yaptıktan sonra devlet memurluğuna geçme hakkı tanındığını hatırlatan Ceylan, atamaların yavaş gerçekleştirildiğini iddia etti.

Yeni kadrolar açılmasını isteyen Ceylan, "Bu çocuklara söz verdik. Büyük devlet olmak, sözünün arkasında durmaktır. Bu askerlerimize sahip çıkmalıyız." ifadesini kullandı.

AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali Cevheri, sözleşmeli er ve erbaşların Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) kahramanı olduğunun altını çizdi.

Sözleşmeli er ve erbaş sisteminin "profesyonel ordu" amacıyla oluşturulduğunu, sözleşmeli erlerin uzman erbaşlığa ve astsubaylığa geçiş yapabildiğini ifade eden Cevheri, şunları kaydetti:

"Hükümetimizin bu insanlara ilgisizmiş gibi bir algı oluşturulmasını kabul edemeyiz. Sözleşmeli er ve erbaşların kamuya geçişleriyle ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Muhalefet partilerinin bu konuyu eleştiri aracı olarak kullanmalarını doğru bulmuyoruz. Sözleşmeli er ve erbaşlarımızın haklarının ve onurlarının korunmasını bir borç bilmekteyiz."

Görüşmelerin ardından yapılan oylamalarda CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Yeni Yol Partisi'nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.

Genel Kurulda daha sonra enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine geçildi.

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı, AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank, teklifte yer alan maden sahalarının rehabilitasyonuna yönelik düzenlemeye ilişkin, "Şimdi biz ayrı bir rehabilitasyon bedeli ve hesabı açıp, burada bu parayı hem nemalandırıp hem de rehabilitasyon için kullanmış olacağız." dedi.

Varank, Genel Kurulda enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ikinci bölümünün tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Bazı milletvekillerinin kanun teklifini okumadan ithamlarda bulunduğunu ifade eden Varank, "400 bin ruhsat verildiği" iddiasının doğru olmadığını belirtti.

Türkiye'de 2002'den itibaren 86 bin arama ruhsatı, 25 bin 500 işletme ruhsatı verildiğini bildiren Varank, aynı süreçte 97 bin ruhsatın da terk ve iptalinin gerçekleştirildiğini dile getirdi.

Mustafa Varank, "Günümüzde devam eden ruhsat sayısı sadece 10 bin işletme ruhsatıdır ve fiilen sadece 4 bin 600 ruhsat şu anda bu işlemlerini fiili olarak yürütmektedir. Böyle, '400 bin' rakamları abartılı rakamlardır. Maden sahaları ülkemizin sadece yüzde 2,7'sine tekabül ediyor. Fiili kazı, yani işlem yapılan alanlarda binde birine tekabül etmektedir. Uluslararası standartlara baktığımızda Türkiye'deki maden sahalarının diğer ülkelerden düşük olduğunu söyleyebiliriz." diye konuştu.

Teklifteki düzenlemeleri anlatan Varank, Genel Kuruldaki görüşmeler sırasında rehabilitasyon konusunun da dile getirildiğini hatırlattı.

Maden sahalarının rehabilitasyonu konusunda milletvekillerinden teşekkür beklediğini söyleyen Varank, şunları kaydetti:

"Mevcut rehabilitasyon kanunu kesinlikle bu kanundan daha kötü durumdadır. Teklif, şirketleri daha zorlayıcı, rehabilitasyonu zorunlu hale getiren, rehabilitasyon bedellerini ayrı bir hesaba aktarıp orada bekleten ve dokunmayan bir kanun teklifi. Ama arkadaşlarımız buna karşı çıkıyor. Mevcut durumda rehabilitasyonla ilgili bedeller hem düşük hem de Hazineye yatırılıyor. Hazinenin genel bütçesi içinde zaten kaybolup gidiyor. Şimdi biz ayrı bir rehabilitasyon bedeli ve hesabı açıp, burada bu parayı hem nemalandırıp hem de rehabilitasyon için kullanmış olacağız. Bunun için teşekkür beklerken arkadaşlarımızın itirazları geliyor."

TBMM Genel Kurulunda, enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 8 maddesi daha kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, Maden Kanunu'ndaki değişiklikle, çevre ile uyum teminatı, teminat mektubu olarak verilmiş ruhsatlarda düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren herhangi bir bildirim yapılmaksızın bir yıl içerisinde teminat mektuplarındaki kayıtlı tutar kadar bedelin rehabilitasyon bedeli hesabına nakden yatırılması zorunlu olacak. Aksi takdirde teminat mektupları nakde çevrilerek rehabilitasyon bedeli hesabına aktarılacak. Karşılığı nakden ödenen ruhsatlara ait teminat mektupları ruhsat sahiplerine iade edilecek.

Çevre ile uyum teminatı ödenmeyen ruhsatlara ilişkin talepler, teminatlar nakden yatırılana kadar değerlendirilmeye alınmayacak.

Düzenlemenin yürürlük tarihinden önce tahsil edilen ve düzenleme kapsamında tahsil edilecek çevre ile uyum bedeli ve nakdi çevre ile uyum teminatları rehabilitasyon bedeli hesabına aktarılacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte olan ruhsatların çevre ile uyum ve ruhsat bedellerinin hesaplanmasında ve tahsilinde, düzenlemenin yürürlük tarihinden önceki ilgili hükümler 1 Ocak 2026'ya kadar uygulanacak.

Aynı kanundaki "İşletme Ruhsat Bedelleri" ile devlet hakkına yönelik tablolarda değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda işletme ruhsat bedellerinin rehabilitasyon çalışmaları için kullanılan yüzde 30'luk kısmında indirim yapılması ve ruhsat bedeli kadar ayrıca rehabilitasyon bedeli tahsil edilmesi yönünde düzenleme yapılacak.

Ons fiyatı 2 bin 101 dolar ve üzeri fiyatlar için "devlet hakkı" artırılacak. Devlet hakkına yönelik tablolarda yer alan metalik madenlerle ilgili oranlarda güncellemeler yapılarak devlet hakkı kayıplarının önüne geçilecek. Krom madeni, Maden Kanunu'na ekli 3 sayılı tablodan çıkarılarak genel hükümlere tabi hale getirilecek.

Devlet hakkının oluştuğu döneme ait Londra Borsası ortalama değeri, devlet hakkının oluştuğu döneme ait Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ortalama döviz kuru ve borsada işlem görmeyen madenler için Bakanlıkça açıklanan fiyatlar esas alınacak.

- Yenilenebilir enerjiye yönelik düzenlemeler

Mera Kanunu'ndaki düzenlemeyle meraların, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında ilan edilen yenilenebilir enerji kaynak alanları için ihtiyaç duyulan yerlerde tahsis amacı değiştirilebilecek.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun'un 8. maddesinin başlığı "Arazi ihtiyacına ve diğer izin süreçlerine ilişkin uygulamalar" şeklinde değiştirilecek.

Kanun'daki değişiklikle yenilenebilir kaynaklı enerji yatırımlarını desteklemek amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine yönelik uygulanan izin, kira ve irtifak işlemlerindeki yüzde 85 indirimin süresi işletmeye girecek tesisler için 31 Aralık 2025'ten 31 Aralık 2030'a kadar 5 yıl süreyle uzatılacak. Bu çerçevede 31 Aralık 2030'a kadar işletmeye girecek yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin izin, kira ve irtifak işlemlerinde yüzde 85 indirim uygulanacak.

Orman vasıflı taşınmazlarda rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulabilmesine ilişkin izin süreçlerinde düzenlemelere gidilecek.

Bu kapsamda ön lisans belgesine istinaden, süre uzatımları dahil olmak üzere ön lisans süresi kadar izin verilebilecek. Üretim lisansı aşamasına geçilememesi halinde bu izin, ön lisans süresi sonunda resen sona erecek. Üretim lisansı aşamasına geçildiğinin EPDK tarafından ilgili idareye bildirilmesi durumunda ön lisansa dayalı izin, üretim lisansı süresi sonuna kadar uzatılacak.

Proje ve etüt aşamasındaki ölçüm ve sondaj faaliyetleri için ilgili projenin ön lisans veya üretim lisansı alması şartı aranmaksızın izin verilebilecek. Ancak ön lisans kapsamında izin verilen bir saha içerisinde, izne konu projeye yönelik yapılan ölçüm ve sondaj faaliyetleri için ayrıca izin aranmayacak.

Orman vasıflı taşınmazlarda rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulabilmesine yönelik izin başvuruları, başvuru tarihinden itibaren azami 60 gün içerisinde sonuçlandırılacak.

Rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerine ilişkin proje tanıtım dosyası veya çevresel etki değerlendirmesi raporu hazırlanması süreçlerinde, rüzgar projelerinin ana kuş göç yolları üzerinde, güneş projelerinin ise ana kuş göç yolları üzerindeki darboğazlarda olması halinde ornitolojik gözlem yapılması zorunlu olacak. Diğer alanlardaki rüzgar ve güneş projeleri için ornitolojik gözlem yapılması gerekmeyecek ancak bu projeler için yatırımcı, ilgili idare tarafından talep edilen tedbirleri almakla yükümlü olacak.

- İmar ve ruhsat işlemleri

İmar Kanunu'ndaki "istisnalar" saklı kalmak şartıyla ön lisans veya üretim lisansı bulunan rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinin imar planları, parselasyon planları ve bunların değişiklikleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca da onaylanabilecek.

Bakanlıkça onaylanan imar planları ve parselasyon planları, onay tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Onaylı planlar, Bakanlığın internet sitesinde 15 gün süreyle ilan edilecek, itiraz olmaması halinde ilan süresinin sonunda kesinleşecek.

Ön lisans veya üretim lisansı bulunan rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinde yer alan yapı ve müştemilata ilişkin yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı Bakanlıkça da düzenlenebilecek.

Ruhsata aykırılığı tespit edilenler için İmar Kanunu'nun ilgili maddeleri çerçevesinde yapılacak işlemler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca tesis edilecek. Yapılara ilişkin yıkım kararı alınması halinde Bakanlığın bildirimi üzerine, ilgisine göre büyükşehir belediyesi, belediye veya il özel idaresi tarafından yıkım işlemi gerçekleştirilecek.

Ön lisans veya üretim lisansı bulunan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerine ilişkin yapı ruhsatı başvurularında, acele kamulaştırma kararına istinaden mahkemece verilen taşınmaza el koyma kararı ruhsat alma şartları içerisinde değerlendirilecek belge sayılacak.

İmar ve ruhsatla ilgili düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

- İndirim süreleri uzatılacak

Elektrik Piyasası Kanunu'ndaki değişiklikle enerji ithalatının azaltılması, cari açığın düşürülmesi ve enerji arz güvenliğinin tahkimi açısından yerli kaynakların enerji üretiminde kullanımının desteklenerek kapasite kullanım oranlarının yükseltilmesi ve yerli kaynaklara dayalı üretimin artırılması için izin, kira ve irtifak işlemlerinde uygulanan indirimlerin süresi 5 yıl daha uzatılacak.

Bu kapsamda 31 Aralık 2030'a kadar işletmeye girecek elektrik üretim tesislerinden lisans tarihinden itibaren 15 yıl boyunca izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine yüzde 85 indirim uygulanacak.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ön lisans veya üretim lisansı bulunan üretim tesisleri için gerekli özel mülkiyete konu taşınmazların temini amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından 31 Aralık 2030'a kadar Kamulaştırma Kanunu kapsamında "acele kamulaştırma" kararı alınabilecek. Bu süre Cumhurbaşkanı tarafından bir defaya mahsus olmak üzere 5 yıl süreyle uzatılabilecek.

Yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izin belgesi olmadan tesis edilerek 31 Aralık 2024'ten önce kısmen veya tamamen işletmeye girmiş lisanslı elektrik üretim tesisleri ve bunların zorunlu altyapı unsurları için imar planlarına işlenmiş bulunmak ve üretim lisansı sahibi tüzel kişilerce bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde müracaat edilmek şartıyla statik bakımdan uygun olduğuna dair inşaat mühendislerince hazırlanacak rapor ve fenni mesuliyetin ilgili mühendislerce üstlenildiğine dair belge sunulması durumunda Bakanlıkça bedeli mukabilinde Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi düzenlenecek.

Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi, elektrik üretim tesisi ve elektrik üretiminin zorunlu altyapı unsurları kapsamındaki tüm yapılar için tek belge olarak düzenlenecek ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yerine de geçecek.

Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi bedeli olarak ilgili tesis türü için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlenen güncel birim yatırım tutarı ile hesaplanan toplam yatırım tutarının 1000'de 1'i genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlıkça tahsil edilecek.

Elektrik üretim tesisleri için bu düzenlemelerin yürürlük tarihinden önce İmar Kanunu uyarınca alınmış idari yaptırım kararları, yıkım kararları ve idari para cezaları uygulanmayacak. Yapılmış itirazlar veya açılmış davalar hakkında resen karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek, yargılama ve takip giderleri taraflar üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretine hükmedilmeyecek. Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş tutarlar iade edilmeyecek.

- Teklifin görüşmelerinde kürsü işgali

Görüşmeler sırasında zaman zaman milletvekilleri arasında tartışmalar yaşandı. Meclis Başkanvekili Tekin Bingöl, milletvekillerini kaba ve yaralayıcı dil kullanılmaması yönünde uyardı.

Teklifin 19. maddesi üzerinde bir milletvekilinin konuşmasını tamamlayarak yerine geçtiği sırada CHP Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, "Bu bir eylemdir. Bu kanunun geçmesine halktan aldığım yetkiyle izin vermiyorum." diyerek kürsüyü işgal etti. Ocaklı, diğer milletvekillerini de kürsü işgaline destek vermeye davet etti.

TBMM Başkanvekili Bingöl, Ocaklı'yı uyararak, "Bu, Meclis çalışmalarına uygun bir tavır değil." dedi. Bu sırada CHP milletvekilleri de alkışlayarak kürsüye yürüdü. Bunun üzerine Bingöl, birleşime ara verdi.

Ara sırasında kürsü işgaline DEM Parti milletvekilleri de destek verdi, CHP ve DEM Parti milletvekilleri kürsüde uzun süre slogan attı.

Bingöl, aranın ardından birleşimi yeniden açtı. Milletvekillerinin kürsüyü terk etmemesi ve slogan atmayı sürdürmeleri üzerine Bingöl, "Böyle bir usul yok. Böyle çalışamayız. Lütfen kürsüyü terk edin." ifadelerini kullandı. Bingöl, uyarılarına rağmen CHP ve DEM Parti milletvekillerinin kürsüyü terk etmemeleri üzerine tekrar ara verdi.

Verilen ara sırasında milletvekillerinin kürsü işgaline son vermesi üzerine Bingöl, birleşimi tekrar açtı, teklifin görüşmelerine devam edildi.

19. maddenin görüşmeleri sırasında milletvekilleri arasındaki laf atmalar üzerine arbede yaşandı. Arbede nedeniyle Tekin Bingöl birleşime ara verdi. Aranın ardından devam eden görüşmelerde 19. maddenin de oylanarak kabul edilmesi sonrası Bingöl, birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

8 maddesi daha kabul edilen enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifinin görüşüldüğü Genel Kurul birleşimi yaklaşık 14,5 saat sürdü.

Daha önceki birleşimlerle birlikte 19 maddesi kabul edilen teklifin son 2 maddesi bugünkü birleşimde görüşülecek.

17 Temmuz'da Ne Olmuştu?

TBMM Genel Kurulunda, enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 7 maddesi daha kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, Maden Kanunu'ndaki değişiklikle, ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılıyor ve rehabilitasyon bedeli, ruhsat bedelinden ayrıştırılarak ruhsat bedeli kadar bir tutarın rehabilitasyon bedeli olarak ödenmesi zorunlu hale getiriliyor.

Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin genel bütçe gelirlerinde sebep olacağı azalmayı telafi etmek amacıyla ruhsat bedellerinin genel bütçeye gelir kaydedilecek payı yüzde 50'den yüzde 70'e çıkarılıyor.

İptal edilen ruhsatlar için ocak ayının sonuna kadar ödenmesi gereken ruhsat ve rehabilitasyon bedelinin ödenmeyen kısmı, ruhsatı iptal eden idarelerce Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilecek.

Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce iptal edilen ruhsatlara dair ruhsat ve rehabilitasyon bedellerinin takibini ilgili tahsil daireleri yapacak

Rehabilitasyon bedeli, işletme ruhsat bedeli kadar olacak. Tahsil edilen bedeller, vadeli hesapta nemalandırılacak. Rehabilitasyon bedeli ve nema geliri sadece rehabilitasyon için kullanılacak, haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek ve temlik edilemeyecek. Nemalandırmaya ilişkin diğer hususlar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yönetmelikle belirlenecek.

Rehabilitasyon yükümlülüğü kalmayan ruhsat sahiplerine, ödedikleri rehabilitasyon bedelinin kullanılmayan kısmı iade edilecek. Madencilik faaliyeti yürütülen alanların rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen yükümlülükler yerine getirilinceye kadar Genel Müdürlük tarafından üretim faaliyeti durdurulabilecek.

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait olmayan ham madde üretim izinlerine aynı gruptaki ruhsatların rehabilitasyon yükümlülüklerine ilişkin hükümler uygulanacak.

Kamu kurum ve kuruluşları uhdesindeki ham madde üretim izni sahalarının rehabilitasyonu, bu kamu kurum ve kuruluşlarının yükümlülüğünde olacak. Rehabilitasyon uygulamaları, izin sahibi kamu kurum ve kuruluşlarının bütçesinde bu amaçla ayrılan ödenekten karşılanacak.

Rehabilitasyon, ayrılan bu kaynağın Tarım ve Orman Bakanlığına aktarılması suretiyle Tarım ve Orman Bakanlığınca da gerçekleştirilebilecek.

Rehabilitasyon yükümlülüğünü ihlal eden kamu kurum ve kuruluşlarına eksiklikleri gidermesi için bir ay süre verilecek. Bu sürede de eksiklik giderilmezse faaliyet durdurulacak.

Ruhsat sahiplerinin işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli ödemesi zorunlu hale getiriliyor, mevcut düzenlemede çevre ile uyum bedeli ruhsat bedelinin bir payı olarak tahsil edilmesi nedeniyle ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılması öngörülüyor.

Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin devlet hakkı gelirlerinde azalmaya sebebiyet vermemesi için mevcutta en az işletme ruhsat bedeli kadar alınan asgari devlet hakkı miktarı da ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar artırılıyor.

Ayrıca düzenlemeyle krom madeni, Maden Kanunu'nun "Devlet Hakkı Oranlarının" bulunduğu tabloda yer almasına rağmen Londra Metal Borsası'nda işlem görmediği için bu tablodan çıkarılarak genel hükümlere tabi hale getirilecek.

Ruhsat müracaatlarının hak sağlaması veya ihale yoluyla hak sağlanan sahaların ihale bedelinin yatırılmasını müteakip 2 ay içinde ön inceleme raporu ile arama dönemi faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli mali yeterliliği de içeren maden arama projesinin verilmesi, proje için gerekli toplam yatırım tutarının yüzde 5'i kadar yatırım teminatı sunulması ve ruhsat bedelinin yatırılması halinde arama ruhsatı verilecek.

Düzenlemeyle, 4. Grup madenlerin bent olarak ayrı ayrı ruhsatlandırılmasına imkan tanınıyor ve madenlerin atıl kalması önleniyor.

- Maden arama faaliyetlerini düzenleyen hükümde değişiklik

Maden Kanunu'nun arama faaliyetlerini düzenleyen hükümde yapılan değişikliğe göre, arama ruhsatının düzenlenmesinden sonraki ilk bir yıl ön arama dönemi olacak.

Ön arama dönemini takip eden genel arama dönemi; 4. Grup madenlerde 2 yıl, diğer grup madenlerde 1 yıl olacak.

Genel arama dönemi yükümlülükleri yerine getirilen arama ruhsatı, 4. Grup madenlerde 4 yıl detay arama dönemine hak sağlayacak. 4. Grup madenlerde detay arama döneminin, diğer madenlerde genel arama döneminin sonuna kadar üç boyutu ve miktarıyla rezerv belirlenmiş olarak işletme ruhsat talebinde bulunulmaması halinde ise ruhsat iptal edilecek.

Ön, genel ve detay arama faaliyet raporlarının ilgili döneminin sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilmesi zorunlu olacak. Faaliyet raporlarının süresinde verilmemesi veya yönetmelikte belirlenen asgari faaliyetlerin yapılmaması halinde ilgili dönemin sonunda, raporlara ilişkin eksiklikler Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verilecek, 1 aylık sürede tamamlanmaması halinde ise verilen sürenin sonunda teminat irat kaydedilerek arama ruhsatı iptal edilecek.

Asgari faaliyetler yapılmış olmakla birlikte arama faaliyetlerinin projeye uygun yürütülmediğinin tespiti halinde yıllık gerçekleşmeyen yatırıma karşılık gelen teminat miktarı irat kaydedilecek.

Teminatın, yatırımın gerçekleşen kısmına karşılık gelen miktarının talebi halinde ruhsat sahibine iade edilecek. Yatırım programının 2 yıl üst üste yüzde 50'nin altında gerçekleştirilmesi durumunda verilen teminat irat kaydedilecek ve ruhsat iptal edilecek. Arama faaliyetleri sonucunda işletilebilir rezerv bulunmadığının Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Kodu'na göre raporlanması ve talep edilmesi halinde arama ruhsat bedelleri ile ihale bedeli ruhsat sahibine iade edilecek.

- İdari para cezasına ve ruhsat iptali yaptırımına ilişkin değişiklik

Maden Kanunu'nun "işletme ruhsatı ve madenin işletilmesi"ni düzenleyen hükmünde değişik yapılıyor.

Buna göre, rehabilitasyon bedelinin ruhsat bedelinden ayrı bir bedel olarak alınmasını öngören ilgili diğer maddelere uyum sağlanması ve ruhsat süresinin uzatılması, taleplerinin uygun bulunabilmesi için makul ölçüde (asgari) üretim faaliyeti yapılması şartı getirilecek.

İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere, geriye doğru 3 yıllık dönemlerde yaptığı toplam üretim miktarı projede beyan edilen yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan daha az olması durumunda ruhsat sahiplerine verilen 77 bin 632 Türk lirası idari para cezasını içeren hüküm ile 5 yıl içerisinde 2 defa idari para cezası uygulanması halinde ruhsat iptal edilmesine ilişkin hüküm de Kanun metninden çıkarılıyor.

Herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş bütün alanların ihale ile ruhsatlandırılması usulü yerine, rezerv varlığına ilişkin herhangi bir verinin bulunmaması gibi durumlarda alanların genel hükümlere tabi olarak ruhsatlandırılması, böylelikle sürecin daha uygun ve daha verimli yürütülmesi amacıyla değişikliğe gidiliyor.

Maden Kanunu'nun "ihale" başlıklı hükmünde yapılan değişiklikle, 2. Grupta yer alan bazı madenler ile 1. Grup, 3. Grup ve 5. Grup maden ruhsatları ihale ile verilecek. Sahayla ilgili konum, rezerv ve geçmiş bilgiler doğrultusunda Genel Müdürlük tarafından gerekliliği ortaya konulan hallerde 2. Grup'ta yer alan bazı madenler ile 4. Grup maden ruhsatları da ihale ile verilecek.

- Zeytinlik düzenlemesinde değişiklik

AK Parti'nin kabul edilen önergesiyle, zeytinlik alanlarıyla ilgili düzenlemede değişiklik yapıldı. Bu değişiklik kapsamında taşınan veya taşınması mümkün olmayan zeytin ağacı sayısının iki katı kadar zeytin ağacı dikilmesi zorunlu hale getirildi.

Buna göre, elektrik üretimine münhasır olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından yürütülen madencilik faaliyetleri, uzman kişilerin de sürece katkı sağlaması ile zeytinlik alanlarda kayıp yaşanmadan doğayla barışık bir biçimde sürdürülmesi için bağlı olunacak usul ve esaslar düzenleniyor.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödovansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan bu Kanuna ekli Harita ve Koordinat Listesi sınırları içindeki alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, madencilik faaliyeti yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçlarının maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca izin verilebilecek.

Zeytin ağaçlarının taşınmasından kaynaklanan tüm masraf ve taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumlu olacak.

Zeytin ağaçlarının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda ise ilgili sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca izin verilebilmesi için iznin öncesinde aralarında biyolog ve ziraat mühendisinin de bulunduğu uzman kişilerden alınan görüşler doğrultusunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek alan ile eşdeğer büyüklükte izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik verilmek suretiyle taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az 2 katı zeytin ağacıyla oluşan zeytin sahası tesis edilmesi zorunlu olacak.

Bu düzenleme kapsamında zeytinlik olarak kayıtlı alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, bu sahaların rehabilitasyon çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ayrıca tahsilat yapılacak. Bu sahalar madencilik faaliyetlerinin öncesinde sahada bulunan zeytin ağacı sayısı ile aynı sayıda zeytin ağacı dikilerek rehabilite edilecek.

Zeytin ağaçlarının taşınması ile zeytin sahası tesis edilmesine ilişkin usul ve esaslar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek.

Yeni tesis edilecek zeytin bahçeleri ile taşınacak zeytin ağaçları için Hazine taşınmazlarına ihtiyaç duyulması halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygun görülenler veya maden sahalarının bulunduğu il sınırlarında kamu iktisadi teşebbüslerine ait taşınmazlardan ilgili kamu iktisadi teşebbüsünce uygun görülenler, zeytinliği kamulaştırılan taşınmaz maliklerinden talep edenlere Harçlar Kanunu'nun ilgili maddesinde yer alan harca esas değerin yüzde 1'i üzerinden 20 yıl süreyle doğrudan kiralanabilecek. Kira süresi sonunda bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi 10'ar yıl süreyle uzatılabilecek.

- Görüşmelerden

Görüşmeler sırasında söz alan CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır'ın, Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınavla ilgili iddiaları üzerine tartışma yaşandı, AK Parti milletvekilleri Başarır'a tepki gösterdi. Zaman zaman milletvekilleri arasında tartışmalar gerçekleşti. Tartışmalar dolayısıyla birleşime ara veren TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl, kaba ve yaralayıcı dil kullanılmaması konusunda milletvekillerini uyardı.

AK Parti'nin zeytinlik alanlarıyla ilgili değişiklik önergesi üzerinde söz alan TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank, köylülerin çekincelerinin ve endişelerinin giderilmesine yönelik önemli bir düzenleme yapıldığını da söyledi.

Teklifin görüşmeleri sırasında söz alan CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer, teklifi eleştirmek için kürsüye çıplak ayakla geldi, elinde zeytin dalı taşıdı.

Teklifin 7 maddesinin daha kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Bingöl, birleşime ara verdi.

Aranın ardından, komisyonun yerini almaması üzerine Bingöl, birleşimi, saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

 

Kaynak : istanbulgercegi.com

ÜYE YORUMLARI

Yorum Yap

Facebook Yorumları